Tổng Kiểm toán Nhà nước (KTNN) Hồ Đức Phớc vừa ký thông báo kết quả kiểm toán đối với Tổng công ty Nông nghiệp Sài Gòn (Sagri) và 4 công ty con trực thuộc doanh nghiệp này.
Tại thông báo này KTNN đã chỉ ra hàng loạt sai phạm về nghiệp vụ kế toán, quản lý và đầu tư tài chính bên cạnh việc sử dụng sai 1.900 ha đất như Zing.vn đã thông tin.
Vay ngoại tệ để tăng vốn lưu động nhưnvg đem gửi ngân hàng
Về quản lý tài sản và nguồn vốn, tổng công ty đã hoàn nhập các khoản nợ dự phòng trích lập đến thời điểm 31/12/2017 vào kết quả kinh doanh năm 2017 với số tiền hơn 36,5 tỷ đồng tại thời điểm xác định giá trị doanh nghiệp để cổ phần hóa. Điều này không phù hợp với thông tư 41/2018 của Bộ Tài chính.
Ngoài ra, công ty mẹ và công ty TNHH MTV Bò sữa TP.HCM (100% vốn của Sagri) chưa trích lập dự phòng nợ phải thu khó đòi theo quy định. Doanh nghiệp này cũng không yêu cầu công ty CP Đầu tư Đức Nguyên cung cấp chứng thư bảo lãnh của ngân hàng có giá trị tương đương với số tiền đã tạm ứng là 12 tỷ đồng thực hiện hợp đồng cung cấp dịch vụ tư vấn để UBND tỉnh Đắc Lắc giao 4.000 ha đất cho tổng công ty thực hiện dự án trồng cây cao su. Hiện khoản tạm ứng này khó có khả năng thu hồi.
 |
| Tổng công ty Nông nghiệp Sài Gòn bị chỉ ra hàng loạt sai phạm về quản lý tài chính. |
Tiếp đó, cùng với công ty mẹ, công ty TNHH MTV Cây trồng TP.HCM (công ty con của Sagri) và công ty TNHH MTV Bò sữa TP.HCM chưa thực hiện đối chiếu xác nhận đầy đủ các khoản nợ phải thu, phải trả tại thời điểm cuối năm khi lập báo cáo tài chính.
Công ty mẹ ký 3 hợp đồng vay ngoại tệ và một hợp đồng vay tiền VND với mục đích bổ sung vốn lưu động. Tuy nhiên sau khi vay, công ty đã gửi có kỳ hạn tại các ngân hàng khác, không đúng mục đích vay theo hợp đồng.
Điều này khiến số lỗ phát sinh do chênh lệch tỷ giá của 2 hợp đồng vay ngoại tệ đã tất toán trong năm 2017 là 7,9 tỷ đồng và số lỗ chênh lệch tỷ giá của một hợp đồng vay chưa tất toán đến hạn 31/12/2017 là hơn 4,6 tỷ đồng.
Trong khi đó KTNN cũng chỉ rõ công ty mẹ đã ký 2 hợp đồng vay VND với mục đích góp vốn thành lập pháp nhân mới để thực hiện hai hợp đồng hợp tác đầu tư số 83 ngày 13/5/2017 và số 90 ngày 2/8/2016. Tuy nhiên theo hai hợp đồng hợp tác đầu tư, vốn góp của Sagri đã được các đối tác cho vay không lãi suất trong thời gian 3 năm.
KTNN cũng nhắc đến vấn đề về quản lý doanh thu, chi phí chưa hợp lý trong các dự án hợp tác đầu tư. Cụ thể, công ty mẹ chưa hạch toán đầy đủ các khoản thu về “hỗ trợ quản lý, gìn giữ và đầu tư vào đất” theo hợp đồng hợp tác đầu tư vào khu công nghiệp 338 ha Lê Minh Xuân và khoản phải thu theo hợp đồng hợp tác tại Tà Thiết (Bình Phước).
Trong khi đó công ty TNHH Cây trồng TP.HCM chưa hoạch toán và chưa phản ánh vào sổ kế toán của đơn vị số tiền phải thu của 228 hộ gia đình, cá nhân nhận khoán. Công ty TNHH Bò sữa TP.HCM chưa hạch toán đầy đủ khoản lợi nhuận được chia từ hợp đồng hợp tác kinh doanh và tiền thuê đất với công ty cổ phần Zakka Food mà công ty Trung Thủy Sagri (công ty con của Sagri) phải nộp.
Công ty TNHH Cây trồng TP.HCM hạch toán thiếu tiền thuê đất phải nộp của 3 khu đất hợp tác kinh doanh. Công ty TNHH Bò sữa TP.HCM chưa kê khai nộp tiền thuê đất đối với diện tích đất đkược giao quản lý, sử dụng nhưng chưa có hợp đồng thuê đất.
Công ty CP Bảo vệ thực vật Sài Gòn (công ty con Sagri) hạch toán chi phí khoản chênh lệch tỷ giá cao hơn thực tế; hạch toán trực tiếp vào chi phí khoản lương đã được xác định trong quỹ tiền lương.
10/25 doanh nghiệp có vốn góp đầu tư bị lỗ
Trong thông báo của KTNN cũng chỉ rõ những hạn chế của tổng công ty về quản lý các khoản đầu tư tài chính. Tính đến thời điểm 31/12/2017, công ty mẹ đã đầu tư vốn vào 25 doanh nghiệp với giá trị sổ kế toán là 1.038,9 tỷ đồng.
Năm 2017 9/25 doanh nghiệp có kết quả kinh doanh lỗ; 10 doanh nghiệp có kết quả kinh doanh lỗ lũy kế đến cuối năm 2017 tính ra khoảng 383 tỷ đồng. Tổng số dự phòng giảm giá đầu tư tài chính công ty mẹ phải trích lập theo quy định là 102,7 tỷ đồng, tuy nhiên đơn vị này không thực hiện trích lập.
Trong khi đó về thực hiện nghĩa vụ với ngân sách Nhà nước tại tổng công ty này cũng có nhiều sai phạm. Cụ thể, công ty mẹ xuất hóa đơn và kê khai nộp thuế giá trị gia tăng với khoản thu “hỗ trợ công quản lý, giữ gìn và đầu tư vào đất” thuộc trường hợp không phải kê khai theo quy định; chưa phân bổ số thuế GTGT đầu vào được khấu trừ của năm để điều chỉnh số đã tạm phân bổ hàng tháng theo quy định.
Ngoài ra, Công ty CP Bảo vệ thực vật Sài Gòn chưa xuất hóa đơn kê khai thuế GTGT đầu ra đối với hàng dùng để cấn trừ công nợ.
 |
| Thông báo kết luận của KTNN. |
Công ty mẹ và các công ty con nêu trên chưa xác định số thuế thu nhập doanh nghiệp phát sinh phải nộp trong kỳ do chưa hạch toán đầy đủ một số khoản doanh thu, chi phí phát sinh.
Hai công ty Bò sữa TP.HCM và Bảo vệ thực vật Sài Gòn chưa khấu trừ 10% thuế thu nhập khi thanh toán tiền công nhận khoán khai thác mủ cao su, tiền thuê xe của các cá nhân.
Công ty Bò sữa TP.HCM cũng chưa kê khai nộp tiền thuê đất đối với diện tích đất chưa có hợp đồng thuê đất (51 ha) theo quy định. Trong khi đó Công ty Cây trồng TP.HCM chưa hạch toán đủ số tiền thuê đất phải nộp của 3 khu đất quản lý, chưa hạch toán tiền thuê đất phải nộp theo thông báo giá của cơ quan thuế.
Ngoài ra các đơn vị này còn chưa thực hiện nộp ngân sách theo quy định đối với các khoản lợi nhuận từ việc cho thuê tài sản gắn liền với đất được Nhà nước cho thuê trả tiền thuê đất hàng năm không đúng quy định.
Bên cạnh đó, KTNN cũng chỉ rõ quá trình thực hiện các dự án, tổng công ty còn có hạn chế trong công tác thẩm tra và thẩm định thiết kế - dự toán, lựa chọn nhà thầu, quản lý tiến độ nghiệm thu và thanh toán.
Điều này dẫn đến kết quả kiểm toán chi tiết 4 dự án đã kiến nghị thu hồi 2,5 tỷ đồng, giảm thanh toán hơn 1 tỷ đồng do nghiệm thu sai khối lượng, thanh toán vượt khối lượng nghiệm thu.
Yêu cầu nộp lại ngân sách Nhà nước hơn 40 tỷ đồng
Với những sai phạm về quản lý tài chính được chỉ ra, KTNN yêu cầu Tổng công ty Nông nghiệp Sài Gòn chỉ đạo các công ty được kiểm toán điều chỉnh số liệu sổ kế toán và báo cáo tài chính 2017 theo ý kiến của kết luận của KTNN.
Đồng thời yêu cầu công ty mẹ và 4 công ty được kiểm toán nộp ngân sách Nhà nước số thuế và các khoản phải nộp khác tăng thêm với số tiền gần 26 tỷ đồng. Thêm vào đó tổng công ty và Công ty Cây trồng TP.HCM phải nộp ngân sách Nhà nước số lợi nhuận từ việc cho thuê tài sản gắn liền với đất được Nhà nước cho thuê trả tiền thuê đất hàng năm không đúng quy định số tiền là 11,5 tỷ đồng.
Ngoài ra KTNN cũng yêu cầu thực hiện xử lý tài chính với 4 dự án được kiểm toán gồm thu hồi 2,5 tỷ đồng, giảm thanh toán 1 tỷ đồng và không hạch toán vào chi phí đầu tư 5 tỷ đồng.
KTNN đề nghị tổng công ty rút kinh nghiệm và chấn chỉnh các hoạt động kế toán và đầu tư tài chính. Kiểm điểm, xác định trách nhiệm của người đại diện vốn tại các công ty thành viên liên kết.
