Bùi Xuân Phái (1/9/1920 - 24/6/1988) là một trong bộ tứ danh họa thứ hai của hội họa Việt Nam (Nghiêm - Liên - Sáng - Phái). Cùng Nguyễn Sáng, Nguyễn Tư Nghiêm, Dương Bích Liên, Bùi Xuân Phái có ảnh hưởng sâu sắc tới nhiều lớp họa sĩ.
 |
| Hình ảnh Bùi Xuân Phái trên Google Doodles ngày 1/9. |
Họa sĩ Bùi Thanh Phương - con trai danh họa - nói Bùi Xuân Phái là một người yêu quê hương, yêu Hà Nội và là một tên tuổi trong ngành hội họa tại Việt Nam, với những tác phẩm đặc trưng góp phần vào sự phát triển của mỹ thuật Việt Nam hiện đại.
“Sự kiện Google tôn vinh ông với thiết kế đặc biệt nhân ngày sinh nhật của ông là một hoạt động ý nghĩa không chỉ với gia đình mà còn đối với những người mến mộ ông, những người yêu văn hóa Việt Nam qua hình ảnh con phố cổ”, con trai danh họa nói.
 |
| Tranh vẽ phố của họa sĩ Bùi xuân Phái. |
Sáng tác nhiều đề tài, nhưng mảng tranh vẽ phố cổ của Bùi Xuân Phái được nhiều người biết và yêu thích nhất. Tranh vẽ phố của ông tạo thành phong cách riêng, được gọi là tranh Phố Phái. Tranh vẽ phố của Bùi xuân Phái vừa cổ kính lại hiện thực, thể hiện hồn cốt phố cổ Hà Nội những thập niên 1950, 1960, 1970. Họa sĩ gửi gắm những kỷ niệm, hoài cảm cùng nỗi buồn, tiếc nuối bâng khuâng trên nét vẽ. Để tới khi nhịp phố thay đổi, những mái nhà, những con người mang hồn phách xưa cũ ấy không còn, người ta tìm tới tranh Phố Phái như một bảo tàng hoài niệm.
Ngoài vẽ phố, ông còn thể hiện các mảng đề tài như: Chèo, tranh chân dung, nông thôn, tranh khỏa thân, tĩnh vật... rất thành công.
 |
| Tác phẩm Phân xưởng nhuộm của Bùi Xuân Phái. |
Quan điểm của Bùi Xuân Phái về công việc người họa sĩ không chỉ là rèn luyện với đường nét, màu sắc, mà còn là trau dồi kiến thức. Ông viết trong nhật ký: “Tôi nghĩ rằng không phải cứ hùng hục vẽ là tốt mà còn phải năng suy nghĩ đến nghệ thuật, đến con đường tuy có nhiều khó khăn nhưng đẹp đẽ đó. Ngoài ra tôi cần phải xem sách xem tranh (nếu có) tất cả họa sĩ bậc thầy, để mình được nâng tầm mắt lên, để mình phân biệt được cao thấp, vàng thau không lẫn lộn”.
Bùi Xuân Phái đạt giải thưởng cao quý nhất về văn học nghệ thuật: Giải thưởng Hồ Chí Minh năm 1996, cùng nhiều giải thưởng mỹ thuật trong và ngoài nước.
Tại Hà Nội và Đà Nẵng, tên của ông được đặt cho tên một con phố. Một giải thưởng mang tên Bùi Xuân Phái được thành lập để tôn vinh những người làm nghệ thuật, nghiên cứu cống hiến với tình yêu Hà Nội.
