Năm 2019, Abigail E. Disney - cháu gái của Roy O. Disney và Walt Disney - hai người sáng lập hãng phim hoạt hình Walt Disney - chỉ trích công ty gia đình trả lương chênh lệch cho nhân viên, bao gồm cả nhân viên làm việc tại Disneyland.
Cô Abigail nói khoản chi 65,6 triệu USD cho Bob Iger - Chủ tịch kiêm CEO của tập đoàn lúc bấy giờ - là "điên rồ". Số tiền khổng lồ đó ước tính cao hơn 1.400 lần so với lương trung bình của nhân viên. "Thay vì thưởng cho Robert, Disney nên cải thiện thu nhập cho cấp dưới", Abigail nhận định.
Đại diện Walt Disney trả lời rằng cáo buộc của Abigail là "sự phóng đại thô thiển". Abigail là người thừa kế, có cổ phần trong Walt Disney nhưng chưa bao giờ tham gia vào hoạt động kinh doanh của công ty, vì thế, cô không hiểu rõ cách công ty vận hành - phía Disney lập luận.
 |
| Abigail E. Disney, người đứng lên tố cáo công ty gia đình. Ảnh: Caus. |
Theo New York Times, Walt Disney đã quyết định tăng 16% lương cho một số công nhân ở Disneyland. Động thái này vẫn không khiến Abigail hài lòng. Cô cùng hai anh chị mình quyết định mở rộng cuộc chiến với hãng phim gia đình.
"Disney là ví dụ cho vấn nạn bất bình đẳng ở Mỹ"
Phim tài liệu The American Dream and Other Fairy Tales ra mắt ngày 25/1 tại khuôn khổ Liên hoan phim Sundance hé lộ góc khuất đằng sau việc trả lương chênh lệch cho nhân viên của Walt Disney.
Abigail E. Disney và Kathleen Hughes ngồi ghế đồng đạo diễn phim. Chị gái của Abigail - Susan Disney Lord - và người anh trai Tim, giữ vai trò nhà sản xuất điều hành. Bộ phim lên án công ty là "ví dụ điển hình cho vấn nạn bất bình đẳng trong xã hội Mỹ".
Theo Variety, để khái quát bức tranh khắc nghiệt đó, Abigail và Kathleen Hughes đã phỏng vấn 4 người trông coi Disneyland - những người vào thời điểm quay phim (trước đại dịch) chỉ kiếm được 15 USD/giờ. Tất cả họ đều chật vật với tiền thuê nhà đắt đỏ ở Nam California.
"Tôi biết có những người làm việc tại Disneyland phải đứng trước hai quyết định khó khăn. Với tiền lương ít ỏi, họ chỉ được chọn mua thuốc hoặc thức ăn", một người chia sẻ.
 |
| Nhân viên Disneyland biểu tình phản đối mức lương thấp. Ảnh: New York Times. |
Trong bộ phim dài 90 phút có đoạn cắt ghép bức ảnh Bob Iger làm giám đốc điều hành Disney từ năm 2005 đến năm 2020. Đây là giai đoạn thu lợi đáng kinh ngạc của các cổ đông.
Nhờ ăn nên làm ra, Disney đã trao cho Bob Iger phần thưởng trị giá 65,6 triệu USD vào năm 2018 cùng những quyền lợi đặc biệt sau khi công ty thâu tóm 20th Century Fox.
Video hồi tưởng Roy O. Disney và Walt Disney được chiếu sau đoạn phim này. Sau đó, Abigail xuất hiện trên màn hình và bày tỏ sự phẫn nộ: "Tôi chưa bao giờ thấy ông ta (Bob Iger) mang về con số 66 triệu USD cho công ty trong vòng một năm, trong khi mọi người chẳng đủ tiền mua thức ăn". Ngồi bên cạnh, chị gái của Abigail lặp lại hai lần câu: "Điều đó sẽ không bao giờ xảy ra".
Phóng viên New York Times được xem phim trước khi công chiếu và nhanh chóng liên hệ với Walt Disney để hỏi phản ứng về nội dung, giọng điệu của bộ phim.
Đại diện "Nhà Chuột" tuyên bố: "Hạnh phúc và nguyện vọng của các diễn viên, nhân viên sẽ luôn là ưu tiên hàng đầu của chúng tôi. Chúng tôi cung cấp việc làm với mức lương cạnh tranh cùng chế độ phúc lợi tốt để họ phát triển sự nghiệp, chăm lo gia đình. Chúng tôi cam kết lương khởi điểm của nhân viên thuộc top đầu thị trường. Bên cạnh đó, họ được hưởng chế độ bảo hiểm y tế, được miễn phí đăng ký các lớp đào tạo, trợ cấp thêm cho nhân viên có con nhỏ. Chúng tôi còn lên lộ trình phát triển sự nghiệp cho từng cá nhân".
Động thái thay đổi của Walt Disney
Theo New York Times, tình hình vừa qua ở Disney đã đi ngược hoàn toàn với tuyên bố trong The American Dream and Other Fairy Tales.
Hồi tháng 12/2021, công đoàn đại diện cho 9.500 nhân viên giám sát, bảo vệ, điều hành viên chuyến tham quan đã phê chuẩn hợp đồng mới với lương khởi điểm tối thiểu 18 USD/giờ vào năm 2023 - tăng từ 15,45 USD/giờ của năm ngoái. Hợp đồng mới còn bao gồm tiền thưởng dựa trên thâm niên làm nghề.
Người phát ngôn của Disneyland cho biết toàn bộ nhân sự đã đi làm trở lại sau hơn một năm nghỉ ngơi vì dịch Covid-19. Công viên giải trí ở Anaheim, California hiện có 30.000 người đang làm việc.
Bob Iger rời ghế CEO Walt Disney từ tháng 2/2020 nhưng đến nay Abigail vẫn giữ nguyên nỗi hậm hực. Trong The American Dream and Other Fairy Tales, cô bày tỏ quyết tâm sản xuất bằng được phim này vì thất vọng, tức giận trước câu trả lời cộc lốc của Robert trong email đối chất năm 2018.
The American Dream and Other Fairy Tales sau khi lên sóng vấp ý kiến trái chiều. Chưa bàn đến nhóm người ủng hộ Abigail, có không ít bình luận cho rằng cần xem lại cách hành xử của cô. Trong quá khứ, cô dính lùm xùm phân biệt đối xử với các nhân viên cũ tại công ty Level Forward.
 |
| Bob Iger (trái) và CEO hiện tại của Walt Disney - Bob Chapek. Ảnh: Deadline. |
Trả lời phỏng vấn qua Zoom, Abigail và Hughes nói họ "được khuyến khích" làm phim bởi việc tăng lương cho nhân viên Disney vẫn chưa đủ. "Chúng tôi cần họ trả cho nhân viên 24 USD/giờ. Đây mới là mức lương đủ sống", Abigail phát biểu.
Nhà làm phim The American Dream and Other Fairy Tales đang tìm kiếm nhà phân phối phát hành tác phẩm này đến gần hơn với khán giả. Họ hy vọng qua việc giới thiệu ở Liên hoan phim Sundance, phim sẽ thu hút Netflix, Amazon Prime Video, Apple TV+, hoặc một đối thủ cạnh tranh khác của Disney.
Ngoài việc lên án Disney, The American Dream and Other Fairy Tales phản ánh sự phát triển của chủ nghĩa tư bản, sự thay đổi chính sách kinh tế và nỗi bất công liên quan đến chủng tộc.
Để mọi người biết rằng bộ phim sẽ không phải thông điệp cuối cùng về chủ đề bất bình đẳng trong tính lương tại Disney và các công ty khác, Abigail E. Disney kết thúc phim tài liệu bằng cụm từ: "Mọi chuyện sẽ còn tiếp tục".
