Gỡ nút thắt tiếp cận đất đai để làm dự án nhà ở thương mại

Sáng 13/11, Quốc hội thảo luận tại tổ về dự thảo Nghị quyết thí điểm thực hiện dự án nhà ở thương mại thông qua thỏa thuận về nhận quyền sử dụng đất hoặc đang có quyền sử dụng đất.

Về nghị quyết thí điểm mở rộng đất cho dự án nhà ở thương mại, đại biểu Hoàng Văn Cường (đoàn Hà Nội) cho biết, trước đây khi Quốc hội đưa ra thảo luận nội dung này, ông phản đối chuyện cho phép doanh nghiệp tự mua đất nông nghiệp rồi chuyển đổi mục đích làm nhà ở thương mại.

Đại biểu Hoàng Văn Cường (đoàn Hà Nội). Ảnh: Như Ý.

“Vì sao? Vì trước đây bảng giá đất rất thấp, không sát với giá thị trường. Nếu như cho phép chuyển mục đích sử dụng đất sẽ xảy ra trường hợp doanh nghiệp đi mua đất nông nghiệp giá rẻ, sau đó chuyển đổi. Như vậy doanh nghiệp được một khoản lợi rất lớn. Tôi phản đối chuyện này vì gây mất bình đẳng giữa doanh nghiệp và người dân”, ông Cường nói.

Tuy nhiên, theo đại biểu Cường, quy định của Luật Đất đai 2024 đã khắc phục được việc này khi bảng giá đất sẽ phải bám sát giá thị trường. Như vậy khi chuyển mục đích thì áp dụng giá sang ngang thị trường, không còn chuyện hưởng lợi nữa. Sau khi có Luật Đất đai mới thì ông không phản đối chuyện này nữa.

Về việc thí điểm mở rộng đất cho dự án nhà ở thương mại, đại biểu Nguyễn Phương Thủy (đoàn Hà Nội) nêu thực tế làn sóng sốt đất ở, giá tăng phi mã. “Chúng ta cho các tổ chức kinh doanh bất động sản thông qua thỏa thuận nhận quyền sử dụng đất để chuyển mục đích sử dụng đất làm nhà ở thương mại, liệu có tạo lên một cơn sóng sốt đất nữa không?”, đại biểu Thủy nói.

Đại biểu Nguyễn Phương Thuỷ (đoàn Hà Nội).

Theo bà Thủy, nếu cá nhân, doanh nghiệp chỉ chăm chăm mua đất đợi điều chỉnh quy hoạch, đất tăng giá, điều này gây khó khăn cho doanh nghiệp tiếp cận đất đai để sản xuất, kinh doanh. “Như vậy sẽ tạo ra mặt bằng giá đất mới cho tất cả các loại đất, chứ không riêng gì đất ở. Đây là một hệ lụy cần phải đánh giá kỹ lưỡng”, bà Thủy cho hay.

Do vậy, theo đại biểu Thủy, phạm vi thí điểm nên thực hiện ở một số địa phương để đánh giá tác động xem ảnh hưởng đến thị trường bất động sản như thế nào. Các quy định cụ thể của dự thảo nghị quyết cũng cần phải cân nhắc để có tính minh bạch, rõ ràng, thuận tiện cho việc thực hiện.

Phát biểu tại tổ, Bộ trưởng Tài nguyên và Môi trường Đỗ Đức Duy nhấn mạnh sự cần thiết ban hành dự thảo nghị quyết. Theo ông, nghị quyết thí điểm này nhằm mục đích tháo gỡ những khó khăn đó, giải quyết được nút thắt về phương thức tiếp cận đất đai để thực hiện các dự án nhà ở thương mại.

Trước ý kiến băn khoăn sẽ chồng lấn với Luật Đất đai vì luật này có quy định những trường hợp được phép nhận chuyển quyền, ông Duy trấn an, trong dự thảo nghị quyết, Chính phủ đã thiết kế thêm khoản 5, Điều 1 là loại trừ các dự án đã được Luật Đất đai 2024 cho phép nhận chuyển quyền sử dụng đất. Nghĩa là “trường hợp nào đã được điều chỉnh bởi Luật Đất đai 2024 thì loại trừ phạm vi điều chỉnh bởi nghị quyết này”.

Bộ trưởng Tài nguyên và Môi trường Đỗ Đức Duy.

Liên quan đến tiêu chí thực hiện thí điểm, dự thảo nghị quyết quy định không quá 30% diện tích đất ở tăng thêm trong kỳ quy hoạch (so với hiện trạng sử dụng đất ở). Nêu lý do đưa ra quy định này, ông Duy cho hay, trong nghị quyết 18 của Trung ương có quy định, thực hiện giao đất, cho thuê đất, chủ yếu thông qua đấu giá quyền sử dụng đất, đấu thầu dự án có sử dụng đất.

Như vậy, nghị quyết của trung ương quy định sẽ chủ yếu lựa chọn 2 hình thức: Đấu giá và đấu thầu. Vì thế, hình thực thứ 3 là nhận chuyển quyền hoặc hình thức thứ 4 là chuyển mục đích sử dụng đất với đất đang sử dụng, nếu thực hiện thì cũng không phải là chủ yếu, cho nên, Chính phủ đề xuất tối đa 30%. 70% còn lại thực hiện theo phương thức đấu thầu, hoặc đấu giá theo đúng tinh thần của Nghị quyết 18 của Trung ương.