Giáo sư Rommel Banlaoi, giám đốc Trung tâm Nghiên cứu Tình báo và an ninh Quốc gia Philippines, cho biết các tàu nước này đã đánh bắt ở gần bãi cạn Scarborough, Trung Quốc gọi là Hoàng Nham, 3 tuần trước nhưng không bị các tàu Trung Quốc đe doạ.
"Đây là một dấu hiệu cho thấy những tín hiệu tích cực đang diễn ra", ông Banlaoi phát biểu bên lề Đối thoại Shangri-La ngày 5/6 tại Singapore.
SCMP dẫn nhận định của vị giáo sư rằng thêm một "dấu hiệu tốt" khác là Hải quân Philippines có thể tiến hành các cuộc tuần tra gần Bãi Cỏ Mây mà không bị hải cảnh Trung Quốc quấy nhiễu. Tổng thống mới đắc cử Duterte cũng đã gặp đại sứ Trung Quốc tại Manila.
Một tàu hải cảnh Trung Quốc tiếp cận tàu đánh cá của Philippines ở bãi cạn Scarborough năm 2015. Ảnh: AP |
Theo một nguồn tin thân cận với Hải quân Trung Quốc, Bắc Kinh đang hạn chế các động thái thù địch nhằm vào Manila, khi Toà Trọng tài Thường trực (PCA) tại La Haye sắp đưa ra phán quyết về vụ Philippines kiện yêu sách "đường 9 đoạn" của Trung Quốc.
"PCA dự kiến đưa ra phán quyết về vụ kiện trong tháng này và đây là một lý do chính khác khiến Trung Quốc nhượng bộ trong tranh chấp ở bãi cạn Scarborough", nguồn tin cho hay.
Trong khi đó theo Andrei Chang, nhà sáng lập tạp chí quân sự Asian Defence, Trung Quốc tiếp cận thận trọng trong vấn đề này do Lầu Năm Góc cảnh báo sẽ "hành động", nếu Bắc Kinh tiếp tục hoạt động cải tạo trong khu vực. Chang nhận định bãi cạn Scarborough khác với các thực thể khác ở quần đảo Trường Sa của Việt Nam, một phần vì nó gần các căn cứ quân sự của Mỹ ở Philippines.
Bãi cạn Scarborough nằm ở ngoài khơi tỉnh Zambales của Philippines.Trung Quốc gọi bãi cạn là Hoàng Nham và chiếm đóng từ năm 2012. Vấn đề xung quanh bãi cạn Scarborough/Hoàng Nham trở thành chủ đề nóng và gây căng thẳng giữa Philippines và Trung Quốc nhiều năm qua.