Công tác chuẩn bị cho Giải thưởng Sách Việt Nam năm 2016 đã được khởi động ngay từ đầu năm; Hội Xuất bản Việt Nam đã gửi Thông báo tổ chức giải và hướng dẫn thể thức chọn sách dự xét giải đến tất cả các nhà xuất bản trong cả nước.
Năm 2016, các Tiểu ban và Hội đồng Giải thưởng Sách Việt Nam thực hiện xét Giải thưởng theo Quy chế điều chỉnh, bổ sung năm 2014.
Đến ngày 30/7 – thời hạn cuối cùng nhận sách dự xét giải - đã có 40 nhà xuất bản gửi sách tham dự giải năm 2016 với tổng số 486 cuốn, trong đó có 266 cuốn dự xét giải Sách Hay và có 220 cuốn dự xét giải Sách Đẹp. Đặc biệt, có nhiều cuốn sách được các nhà xuất bản đăng ký dự xét cả giải Sách Đẹp và giải Sách Hay.
 |
| Giải thưởng Sách Việt Nam có 8 tiểu ban chuyên môn chấm giải. Ảnh: Hiếu Vân. |
Văn phòng Hội và Tiểu ban thư ký đã tiến hành phân loại sách dự xét giải theo 8 mảng sách chuyên ngành với cơ cấu như sau:
-Sách Thiếu nhi: 47 cuốn
-Sách Giáo dục - Đào tạo: 45 cuốn
- Sách Văn học: 42 cuốn
- Sách Khoa học và Công nghệ: 35 cuốn
- Sách Khoa học xã hội và Nhân văn: 33 cuốn
- Sách Lý luận - Chính trị: 32 cuốn
- Sách Văn hóa - Nghệ thuật: 32 cuốn
- Sách đẹp: 220 cuốn
Ngày 24/8/2016, Hội đồng Giải thưởng Sách Việt Nam và các Tiểu ban đã họp phiên toàn thể để thống nhất kế hoạch chấm Giải năm 2016.
Đến ngày 12/11/2016, vòng chấm giải sơ khảo về cơ bản đã hoàn thành và chuyển sang việc tổ chức lấy ý kiến phản biện đối với Giải Vàng Sách Hay do các Tiểu ban đề nghị.
Ngày 25/11/2016, Tiểu ban Thư ký đã họp để tổng hợp kết quả chấm giải sơ khảo, rà soát danh mục sách đạt giải và đề xuất với các Tiểu ban xem xét một số cuốn sách cần điều chỉnh trước khi đưa ra Hội đồng xét chung khảo.
Ngày 15/12/2016, Hội đồng Giải thưởng Sách Việt Nam đã họp phiên cuối để xét chung khảo, bỏ phiếu kín bầu chọn tác phẩm đạt Giải thưởng Sách Việt Nam năm 2016.
Kết quả cụ thể như sau:
- Sách Hay: Tổng số 47 giải (gồm 4 Giải Vàng, 10 Giải Bạc, 17 Giải Đồng, 16 Giải Khuyến khích)
- Sách Đẹp: Tổng số 43 giải (gồm 4 Giải Vàng, 8 Giải Bạc, 13 Giải Đồng, 15 Giải Khuyến khích; 3 Giải Bìa đẹp)
ĐÁNH GIÁ CHUNG:
1. Về số lượng sách và đơn vị tham gia giải:
- Năm 2016, số lượng nhà xuất bản tham gia giải: Có 40/60 nhà xuất bản tham gia giải, (năm 2015 có 35 nhà xuất bản),
- Tổng số sách: 486 cuốn, ít hơn năm 2015 là 31 cuốn.
- Về cơ cấu sách tham gia xét giải: Cả tám Tiểu ban đều có sách dự xét giải, tập trung nhiều vào các mảng sách: Thiếu nhi, Giáo dục - Đào tạo, Văn học; một số mảng sách ít hơn năm trước như sách Lý luận - Chính trị, Văn hóa - Nghệ thuật, Sách Đẹp…
2. Về chất lượng sách
a. Chất lượng về nội dung (Sách Hay)
So với năm 2015, Sách Hay năm 2016 có số Giải Vàng bằng năm 2015; Giải Bạc ít hơn 4 giải; Giải Đồng tăng 1 giải; Giải Khuyến khích tăng 1 giải.
Các tác phẩm đạt giải đều là những tác phẩm có giá trị cao về lý luận, nghệ thuật, khoa học và thực tiễn.
 |
| Các đơn vị nhận giải thưởng Sách Việt Nam 2015. Ảnh: Việt Hùng. |
Những cuốn sách tiêu biểu được đề cử Giải Vàng năm nay được Hội đồng Giải thưởng Sách Việt Nam đánh giá cao và bạn đọc yêu thích, bao gồm :
Cuốn Dược thư quốc gia Việt Nam chứa đựng một lượng kiến thức chuyên môn phong phú về y dược, với lượng thông tin khoa học, chính xác, tính thực tiễn cao…rất cần thiết đối với từng loại thuốc gốc, giúp người thầy thuốc biết để chỉ định điều trị chính xác và giảm chi phí. Sách đã tiếp thu, kế thừa các thành tựu khoa học và tinh hoa y học thế giới.
Dược thư còn đưa ra các phác đồ điều trị chuẩn, phù hợp với mô hình bệnh tật ở Việt Nam, xứng đáng là cuốn cẩm nang đầu tay về sử dụng thuốc cho cán bộ y tế toàn quốc. Sách cũng là tài liệu quý cho đội ngũ cán bộ nghiên cứu, giảng dạy tại các viện, trường chuyên ngành y – dược nước ta.
Bộ sách Vũ Hạnh tuyển tập: Vũ Hạnh là nhà văn cách mạng, sống hoạt động và sáng tác tại miền Nam thời chống Mỹ. Khi văn hóa Mỹ xâm nhập, ông đã đi đầu phong trào bảo vệ văn hóa dân tộc. Bằng các sáng tác như Bút máu, tiểu luận Người Việt cao quý... ông đã đấu tranh chống lại làn sóng văn hóa nô dịch.
Ngòi bút Vũ Hạnh đánh dấu một bước trưởng thành trong dòng văn học yêu nước, cách mạng trong vùng Mỹ ngụy tạm chiếm.
Tuyển tập này chọn lọc những tác phẩm tiêu biểu của ông và những bài báo nói về tác giả, tác phẩm Vũ Hạnh.
Tác phẩm Diễn xướng nghi lễ - Di sản văn hóa đặc sắc của dân tộc Mường viết về diễn xướng, nghi lễ của dân tộc Mường. Đây là một công trình có thể ví như một dạng bách khoa toàn thư về văn hóa cổ truyền người Mường dựa trên 7000 trang di cảo của nhà nghiên cứu văn hóa người Mường Hòa Bình để lại.
 |
| Bộ sách mới được tái bản của nhà văn Vũ Hùng. |
Trong những cuốn sách được Giải Vàng năm nay có Bộ sách văn học thiếu nhi của Vũ Hùng (12 cuốn). Bộ sách viết về muông thú, rừng núi và thiên nhiên tươi đẹp. Với tài năng văn học, học vấn sâu rộng, với tấm lòng yêu quý thiên nhiên và trẻ thơ, nhà văn Vũ Hùng đã tạo nên những trang văn đẹp và hay hiếm có về thiên nhiên hoang sơ trong rừng nguyên sinh Việt Nam. Những tác phẩm của ông còn có giá trị giáo dục cho trẻ em nhiều thế hệ sau.
Các cuốn sách được đề cử Giải Bạc, Giải Đồng, Giải Khuyến khích Sách Hay đều là những cuốn sách có giá trị ở mức độ khác nhau nhưng đều được biên soạn, sáng tác, dịch thuật công phu, giàu tính sáng tạo, nội dung phong phú, đề cập các vấn đề thuộc lĩnh vực chính trị, văn hóa, khoa học công nghệ và những vấn đề được nhiều người quan tâm.
b. Chất lượng trình bày, minh họa sách (Sách Đẹp)
Nhìn chung, sách tham dự Giải Sách Đẹp năm 2016 các trang ruột sách vẫn giữ được truyền thống in đẹp, trình bày bìa trang nhã, hình minh họa rõ ràng, ảnh chụp hoặc tranh vẽ phù hợp với nội dung và kiểu chữ.
Nhiều bộ sách từ 2 đến 10 tập đã thống nhất được phong cách trình bày từ khuôn khổ, bìa sách đến các trang chữ nội dung. Chất liệu bìa của nhiều cuốn sách được chọn lựa công phu bằng giấy cứng, giả vải, giả da như cuốn Vinh xưa của Nhà xuất bản Nghệ An hoặc cuốn Địa chí Thủy Nguyêncủa Nhà xuất bản Hải Phòng có nền bìa giả da phù hợp.
Giải Bìa đẹp dành cho ba họa sĩ, đó là Văn Sáng với trình bày bìa cho cuốn Ngôi đền của nhà xuất bản Hội Nhà văn.
Họa sĩ Phạm Tuấn với cuốn Trống đồng Việt Nam – giá trị lịch sử và nghệ thuật của Nhà xuất bản Văn hóa dân tộc. Tác phẩm được đề cử Giải Vàng Sách Đẹp và Giải Bìa đẹp.
Họa sĩ Hoàng Minh Đức với cuốn Triển lãm Mỹ thuật Việt Nam đã tìm ra một cách làm bìa mới đối với mảng sách của Nhà xuất bản Mỹ thuật, không đưa tranh hoặc trích dẫn ra ngoài bìa.
Từ vòng tuyển chọn ở các nhà xuất bản đến thành viên các Tiểu ban và Hội đồng Giải thưởng đã làm việc nghiêm túc, khách quan. Trong quá trình xét giải, Hội Xuất bản Việt Nam đã nhận được sự cộng tác, hỗ trợ của Ban Tuyên giáo Trung ương, Bộ Thông tin và Truyền thông, Cục Xuất bản-In và Phát hành để hoàn thành việc chấm Giải năm nay vào ngày 15/12/2016.
Hội Xuất bản Việt Nam xin trân trọng cảm ơn các tác giả, các nhà xuất bản, thành viên Hội đồng sơ khảo, Hội đồng chung khảo, các Tiểu ban chuyên môn của Giải thưởng, các cơ quan báo chí và các đơn vị, cá nhân đã tham dự Giải, tuyên truyền, ủng hộ về tinh thần và vật chất cho thành công của Giải thưởng Sách Việt Nam năm 2016.
Lễ trao Giải thưởng Sách Việt Nam năm 2016 sẽ được tổ chức vào 8h30 ngày 28/12/2016 tại Thư viện Quốc gia Việt Nam, 31 phố Tràng Thi, Hà Nội.
