Giải thưởng Sách quốc gia do Bộ Thông tin và Truyền thông, Hội Xuất bản Việt Nam phối hợp tổ chức nhằm trao giải cho những cuốn sách, bộ sách có giá trị nội dung và tư tưởng thẩm mỹ cao.
Không chỉ là dịp để vinh danh các tác giả, dịch giả, nhóm biên soạn; những ấn phẩm đoạt giải còn phần nào phản ánh bộ mặt, hoạt động của ngành xuất bản trong một năm qua.
 |
| Giải thưởng Sách quốc gia trao giải cho những xuất bản phẩm có giá trị. Ảnh: Hoàng Hà. |
Giải thưởng được mong chờ
TS Hoàng Mạnh Thắng - Giám đốc Trung tâm Thông tin và Nghiên cứu khoa học, Nhà xuất bản Chính trị quốc gia Sự thật - cho rằng Giải thưởng Sách quốc gia được các đơn vị xuất bản, tác giả và dịch giả đón nhận vì sự uy tín và tính quy mô lớn.
“Chúng tôi hoàn toàn tin tưởng vào sự khách quan trong quá trình đánh giá, chấm giải của ban tổ chức và hội đồng xét giải. Qua mỗi mùa, tính chuyên nghiệp của giải thưởng ngày một cao hơn. Các đơn vị xuất bản và tác giả, dịch giả tham gia xét giải cũng nhiều hơn”, TS Hoàng Mạnh Thắng nói.
Đại diện Nhà xuất bản Chính trị quốc gia Sự thật chia sẻ rằng sau mỗi lần trao giải, các đơn vị xuất bản sẽ có sự điều chỉnh, định hướng đề tài sao cho sát với đời sống thực tiễn xã hội và chọn lọc những vấn đề mang tính khoa học, chính trị, nhân văn… giúp ích cho độc giả hơn. Về mặt hình thức, các cuốn sách sẽ được chú trọng hơn trong khâu thiết kế, trình bày và chất lượng giấy.
Sự đầu tư bài bản, hội đồng chấm giải gồm những thành viên có chuyên môn, uy tín đã làm nên những mùa giải thành công. Điều đó cũng khiến Giải thưởng Sách quốc gia không chỉ mang ý nghĩa riêng đối với giới làm sách, mà còn là mối quan tâm của cả cộng đồng.
Sau mỗi lần trao giải, các đơn vị xuất bản sẽ có sự điều chỉnh, định hướng đề tài sao cho sát với đời sống thực tiễn xã hội.
TS Hoàng Mạnh Thắng
Bà Phan Thị Thu Hà - Giám đốc Nhà xuất bản Trẻ - nói đơn vị của bà xem giải thưởng này như một quy chuẩn để định hướng, triển khai đề tài, từ đó vạch ra quyết định xuất bản sao cho phù hợp thị hiếu độc giả.
“Từ quy chuẩn đó, đơn vị chúng tôi ngày càng hoàn thiện hơn sản phẩm của mình, cả về nội dung lẫn hình thức, hướng tới mục tiêu mỗi năm sẽ có nhiều sách hay, giá trị để tham dự và giành giải”, bà Thu Hà bày tỏ.
Đến nay, Giải thưởng Sách quốc gia sắp bước sang mùa thứ tư. Trong điều kiện dịch bệnh, nhiều đơn vị vẫn tham gia dự giải. Cụ thể, 284 tên sách và bộ sách (bao gồm 365 cuốn) của 47 nhà xuất bản gửi chấm giải.
Theo đại diện Nhà xuất bản Trẻ, điều này chứng tỏ sức hút của giải thưởng là rất lớn. Không chỉ là sân chơi lành mạnh của giới làm sách, đây còn là dịp để đánh giá chất lượng hoạt động của từng đơn vị đối với ấn phẩm của mình và với bạn đọc.
Từ năm 2018, giải thưởng sách được nâng tầm lên thành Sách quốc gia. Để xứng với tên gọi này, giá trị giải thưởng theo đó cũng được nâng lên rất nhiều. Đây cũng là động lực, nguồn cổ vũ lớn đối với người làm sách.
 |
| Giải thưởng Sách quốc gia còn là dịp để giới xuất bản nhìn lại hoạt động của mình trong một năm qua. Ảnh: Hoàng Hà. |
Động lực lớn cho ngành xuất bản
Được đánh giá là giải thưởng uy tín, chính thức và có quy mô lớn nhất toàn ngành xuất bản, Giải thưởng Sách quốc gia thể hiện sự quan tâm của lãnh đạo và công chúng đối với văn hóa đọc cộng đồng.
Ông Phạm Trần Long - Giám đốc, Tổng biên tập Nhà xuất bản Thế giới - cho rằng đây là dịp để tôn vinh tri thức - nền tảng cơ bản của xã hội, góp phần đặc biệt vào sự nghiệp phát triển đất nước, vì sách vở là công cụ truyền bá tri thức cho toàn dân.
Bên cạnh đó, ông Long nhận định giải thưởng này cũng khích lệ sự phát triển của ngành xuất bản, khiến bản thân các tác giả, đơn vị xuất bản cảm thấy được tôn vinh, coi trọng, từ đó càng nỗ lực cống hiến cho bạn đọc thêm nhiều đầu sách hay, có tính tri thức cao.
Có thể thấy rằng các đơn vị xuất bản luôn nỗ lực để hàng năm đều có tác phẩm tốt dự giải, tham gia vào sân chơi chung của ngành sách, góp phần thể hiện diện mạo, hoạt động xuất bản từ cấp đơn vị đến toàn ngành.
“Giải thưởng này là dịp để xã hội nắm bắt và hiểu được vị trí quan trọng của sách trong đời sống. Đặc biệt, bạn bè quốc tế qua đó cũng có thể nhìn thấy được sự phát triển của hoạt động xuất bản ở Việt Nam chúng ta”, giám đốc Nhà xuất bản Trẻ nói.
TS Nguyễn Mạnh Hùng - Chủ tịch HĐQT Thái Hà Books - cũng đánh giá sự xuất hiện của Giải thưởng Sách quốc gia đã làm thay đổi bộ mặt ngành xuất bản vì rất nhiều lý do khách quan.
Thứ nhất, ban xét giải bao gồm những chuyên gia đầu ngành, có uy tín, chuyên môn và làm việc nghiêm túc, công minh.
Thứ hai, số lượng sách tham gia xét giải ngày một nhiều. Khi có số lượng càng lớn, cơ hội tìm ra được những ấn phẩm tốt, xứng đáng nhận giải sẽ càng cao.
Điểm thứ ba nằm ở giá trị giải thưởng. Đây cũng là lý do khiến làng văn thế giới luôn ngưỡng mộ và mong đợi Giải Nobel Văn học hàng năm (khoảng 1 triệu USD cho người đoạt giải).
Ở nước ta, người đoạt Giải thưởng Sách quốc gia, ngoài giấy chứng nhận, cúp và được truyền thông đưa tin mạnh mẽ, còn thực sự được khen thưởng đúng nghĩa với mức giải cao nhất là 100 triệu đồng.
Thứ tư, lễ trao giải được chuẩn bị công phu, bài bản, diễn ra tại hội trường sang trọng với hình thức vinh danh ấn tượng.
“Giải thưởng này đã thực sự tôn vinh những ấn phẩm xứng đáng và khích lệ đơn vị xuất bản cùng nhau làm thật tốt mọi khâu từ sáng tác, mua bản quyền, biên tập, dàn trang, làm bìa… để có sách tốt mang đi dự giải. Tôi tin sau khi được nhận giải thưởng, các tác giả sẽ có động lực viết tốt hơn, nhân viên ngành xuất bản sẽ làm việc hăng say hơn”, TS Nguyễn Mạnh Hùng nói thêm.
