Căng thẳng quân sự Mỹ - Iran bùng lên nghiêm trọng từ ngày 18/7, khi Tổng thống Donald Trump khẳng định tàu đổ bộ USS Boxer của quân đội Mỹ bắn rơi máy bay không người lái của Iran ở eo biển Hormuz. Các chuyên gia chính trị quốc tế lên tiếng cảnh báo chiến tranh có thể bùng phát nếu hai bên tiếp tục có những hành động leo thang.
Theo CNBC, ngày 15/7 Ngoại trưởng Anh Jeremy Hunt tuyên bố thỏa thuận hạt nhân Iran ký với Mỹ, Anh, Nga, Pháp, Trung Quốc và Đức hồi năm 2015 "chưa sụp đổ". Tehran đã bắt đầu làm giàu uranium vượt mức thỏa thuận, nhưng cho biết sẵn sàng lùi bước nếu EU phớt lờ lệnh trừng phạt của Mỹ, nối lại đàm phán với Iran.
 |
| Tàu USS Boxer của quân đội Mỹ. Ảnh: Reuters. |
Tuy nhiên, giới quan sát cho rằng khả năng này khó xảy ra. Và căng thẳng kéo dài tại Trung Đông sẽ ảnh hưởng lớn đến nền kinh tế toàn cầu, đặc biệt là giá dầu.
"Nếu Iran làm giàu uranium ở mức 20% và tăng tốc máy ly tâm, một cuộc đối đầu quân sự Mỹ - Iran, hoặc Israel - Iran có thể sẽ nổ ra. Ngay cả một vụ tấn công quy mô hẹp cũng có thể đẩy giá dầu leo thang", CNBC dẫn lời bà Helima Croft thuộc hãng RBC Capital Markets nhận định.
Trước thỏa thuận năm 2015, Iran làm giàu uranium ở mức 20%, vượt xa mức 3,67% cần thiết để sản xuất điện hạt nhân. Khi đó Tehran chỉ cần thêm 3 tháng để làm giàu uranium đến mức 90%, cấp độ tối thiểu để chế tạo bom hạt nhân.
Với thỏa thuận năm 2015, Iran quay trở lại làm giàu uranium ở mức 3,67%. Sau khi Tổng thống Mỹ Donald Trump tuyên bố rút khỏi thỏa thuận hạt nhân, Tehran thông báo đã bắt đầu làm giàu ở mức hơn 4,5%.
Các nhà phân tích của Capital Economics dự báo giá dầu sẽ tăng lên 150 USD/thùng nếu chiến tranh nổ ra. Ước tính mỗi ngày 20 triệu thùng dầu được sản xuất tại khu vực vịnh Ba Tư.
Xung đột bùng lên sẽ dẫn tới tình trạng eo biển Hormuz nằm giữa vịnh Oman và vịnh Ba Tư bị đóng cửa. Đây là 1/3 lượng dầu toàn cầu đi qua.
 |
| Quân đội Iran luyện tập ở eo biển Hormuz hồi tháng 4. Ảnh: Getty Images. |
Dù vậy, một số chuyên gia cho rằng những năm qua, sản lượng dầu đá phiến của Mỹ đã tăng vọt, giúp nguồn cung dầu thế giới trở nên dồi dào hơn. Sự phụ thuộc của nền kinh tế toàn cầu vào dầu thô sản xuất tại vịnh Ba Tư đã giảm đi đáng kể. Do đó, giá dầu có thể sẽ không duy trì ở mức cao quá lâu.
Chuyên gia Richard Nephew thuộc Đại học Columbia nhận định Tổng thống Trump có thể sẽ không muốn phát động một cuộc chiến tranh trong thời điểm kỳ bầu cử năm 2020 sắp đến gần.
"Chiến dịch tranh cử tổng thống đã bắt đầu và chắc chắn ông Trump không muốn giá xăng trong nước tăng vọt khiến cử tri bất mãn", nhà phân tích Tamas Varga của PVM Oil Associates đánh giá.
Tuy nhiên, cũng có khả năng Israel sẽ mở chiến dịch tấn công Iran. Israel từng tuyên bố sử dụng mọi biện pháp cần thiết để ngăn chặn Iran sở hữu bom hạt nhân.
