Lễ hội Trò Trám (tức Linh tinh tình phộc) diễn ra tối 18/2 thu hút gần nghìn du khách và nhân dân thập phương về tham dự. Các tiết mục múa, hát về "sĩ, nông, công, thương" mở màn từ sớm. |
Diễn xướng dân gian Tứ dân chi nghiệp là một trong những tiết mục nghệ thuật truyền thống của làng. Chương trình bắt đầu từ 20h tối 11 tháng Giêng âm lịch. |
Anh
Nguyễn Văn Tuấn (23 tuổi), được chọn lựa vào vai giả gái trên sân khấu nhằm gây cười cho khán giả. |
Chương trình cũng có nhiều màn pha trò tạo tiếng cười sảng khoái cho người tham dự. |
23h đêm, các cụ thực hiện lễ tế. Đến 0h ngày 12 tháng Giêng diễn ra phần lễ mật. |
Cụ Nguyễn Thành Ngữ, thủ từ trông coi miếu Trò làng Trám trèo lên nơi cất giấu linh thiêng trong ngôi miếu để lấy tráp gỗ sơn đỏ (trong đựng nõ và nường) mang xuống để trước ban thờ để làm lễ. |
Điểm nhấn của lễ hội là nghi thức thực hiện 'Lễ Mật'. Cụ Ngữ hát văn tế trước khi trao nõ và nường cho một đôi vợ chồng đã được dân chọn đại diện cho làng. |
Vợ chồng thực hiện nghi thức Linh tinh tình phộc. Trong đêm tối, chủ tế nghe tiếng “cạch” đủ ba lần thì đèn lại sáng. Thời khắc ấy gọi là phút “thiêng”. Cuối cùng cụ chủ lễ hô: “Tháo khoán”, lúc này mọi người cùng nhau chạy ra. |
Nõ và nường tượng trưng cho giới tính của nam và nữ, là linh vật chính của lễ hội, được làm bằng gỗ mít, sơn màu đỏ, là vật để tế và cầu cho nòi giống sinh sôi. Tại lễ hội năm nay, nõ và nường đều đâm trúng nhau đủ ba lần nên được coi là may mắn trong cả năm. |
Hội Linh tinh tình phộc (hay còn gọi là hội Trò Trám), diễn ra vào đêm 11 và ngày 12 tháng Giêng Âm lịch hàng năm, tại miếu Trò làng Trám, thuộc xã Tứ Xã, huyện Lâm Thao, tỉnh Phú Thọ. Đây có thể coi là lễ hội có một không hai nhằm tôn vinh tín ngưỡng phồn thực của cư dân vùng lúa nước.
Nhân vật chính của lễ hội, nam cởi trần đóng khố, tay cầm nõ tượng trưng cho sinh thực khí nam. Nữ mặc váy yếm cầm nường tượng trưng cho sinh thực khí nữ. Trong đêm tối, khi nghe cụ từ hô “Linh tinh tình phộc”, người nam cầm nõ cắm vào nường của người nữ. Cứ hô và cắm như vậy đủ ba lần thì trong năm mùa màng tươi tốt, bội thu, hai lần thì được mùa, một lần sẽ làm ăn kém.
Theo phong tục từ thuở xưa, vào giờ tháo khoán, ngoài rừng trám, các đôi trai gái và dân làng được tự do làm mọi chuyện và người nữ phải giữ một vật của người nam để làm tin như khăn đội đầu. Cô nào mang thai trong dịp đó là lễ hèm của làng thành công, đem lại điều may mắn cả năm cho gia đình và toàn làng.
Những đứa trẻ được sinh ra từ đêm “linh tinh tình phộc” đều được chấp nhận vì họ cho rằng chúng sẽ mang lại sự phồn vinh cho cả làng.