Một trong những vấn đề được Hiệp hội doanh nghiệp châu Âu tại Việt Nam (Eurocham) đề cập đến tại Diễn đàn Doanh nghiệp Việt Nam thường niên 2016 là quản lý sản xuất và lưu hành xe đạp điện, xe máy điện.
Theo báo cáo của Eurocham, xe đạp điện, xe máy điện ngày càng phổ biến ở Việt Nam, đặc biệt ở là Hải Phòng và Hà Nội. Dẫn chứng số liệu của Tổng cục thống kê, từ ngày 1/1/2014 đến ngày 31/8/2015, số lượng xe đạp điện nhập khẩu chính ngạch trên cả nước hơn 5.300 chiếc. Tuy nhiên số xe thực tế lưu hành, theo một số nguồn tin của Eurocham gấp khoảng 10 lần con số đó, tức khoảng 53.000 xe.
Điều này đồng nghĩa thị trường đang có khoảng 47.700 xe đạp điện đang lưu thông bất hợp pháp?
 |
| Gần 48.000 xe đạp điện lưu thông bất hợp pháp. Ảnh minh hoạ: Infonet. |
Eurocham cho rằng đa phần số lượng xe đạp điện, xe máy điện lưu hành trên thị trường Việt Nam không có sự kiểm tra kiểm soát về chất lượng. Điều này gây rủi ro lớn về an toàn giao thông cho người tiêu dùng và xã hội.
Theo quy định, vận tốc của một chiếc xe đạp điện không được phép vượt quá 25 km một giờ. Tuy nhiên, khảo sát trên thực tế cho thấy tốc độ trung bình của một chiếc xe đạp đang lưu hành trên thị trường dao động khoảng 30-45 km một giờ, tương đương với tốc độ xe máy.
Nghiên cứu của Eurocham cũng chỉ ra hệ thống phanh được trang bị trên hầu hết xe đạp và xe máy điện lưu hành tại Việt Nam hoàn toàn không đảm bảo quy chuẩn Việt Nam (QCVN). Trong khi đó, khung xe được thiết kế và sản xuất bằng chất liệu nhẹ, độ bám đường của xe rất yếu, cùng hệ thống phanh không đảm bảo sẽ gây ra những chấn thương nặng cho người điều khiển khi xảy ra va chạm.
Ý thức tham gia giao thông của người điều khiển xe đạp điện, xe máy điện cũng được đánh giá còn kém. Đối tượng điều khiển chủ yếu là các học sinh trung học cơ sở và trung học phổ thông trên cả nước, chưa được trang bị đầy đủ những kiến thức cơ bản của luật giao thông đường bộ.
Theo số liệu điều tra của Hiệp hội các nhà sản xuất xe máy Việt Nam, chỉ có 30% số người điều khiển xe đạp, xe máy điện là thường xuyên sử dụng mũ bảo hiểm. Trong khi đó, tới gần 50 % số người sử dụng phương tiện này chưa từng sử dụng mũ bảo hiểm khi tham gia giao thông.
"Chính điều này đã gây ra những vụ tai nạn giao thông đáng tiếc trong thời gian qua. Tai nạn do xe đạp, xe máy điện gây ra có mức độ trầm trọng hơn so với tai nạn do xe máy", Eurocham khẳng định.
Ngoài ra, theo Eurocham, xe đạp điện, xe máy điện còn gây ra những mối nguy hại không hề nhỏ cho môi trường. Ắc quy của xe đạp, xe máy điện đang lưu hành trên thị trường hiện nay chủ yếu sử dụng ắc quy chì với chất lượng không tốt, sẽ phải thải bỏ sau một thời gian ngắn.
Đáng chú ý, phần lớn các xe đạp, xe máy điện hiện nay đang vi phạm nghiêm trọng quyền sở hữu trí tuệ về nhãn hiệu và kiểu dáng công nghiệp. Hành vi này còn xâm phạm đến lợi ích của người tiêu dùng; gây ảnh hưởng không nhỏ đến hình ảnh, uy tín, của các hãng xe nổi tiếng trên thị trường.
Từ những bất cập đó, Eurocham đề xuất cần kiểm tra, kiểm soát chặt chẽ để giảm thiểu các vụ tai nạn giao thông, cũng như đảm bảo trật tự cho xã hội.
Việt Nam cũng nên có biện pháp ngăn chặn việc đăng kiểm, cho đăng ký đối với những xe có kiểu dáng vi phạm quyền sở hữu trí tuệ.
"Chúng tôi xin kiến nghị các cơ quan hữu quan tăng cường thực thi pháp luật đối với việc sản xuất, lưu thông, đăng kiểm, đăng ký và lưu hành đối với xe đạp, xe máy điện", báo cáo nêu rõ.
