 |
Đầu năm 2021, công ty có trụ sở tại Cupertino lên kế hoạch công bố chính sách quyền riêng tư mới. Theo đó, người dùng sở hữu các sản phẩm của Apple, đặc biệt là iPhone, có khả năng cấp quyền theo dõi dữ liệu cho những ứng dụng khác nhau.
Từ lâu, Facebook phải dựa vào dữ liệu người dùng để phục vụ các hoạt động kinh doanh quảng cáo. Với chính sách mới của Apple, doanh thu và khả năng kiếm tiền của mạng xã hội này ít nhiều chịu ảnh hưởng.
 |
| Quảng cáo là mô hình kinh doanh "để trứng vàng" của Facebook. Ảnh: Yodelmobile. |
“Nếu Facebook kiếm tiền chủ yếu bằng cách thu thập dữ liệu cá nhân, tôi nghĩ bạn có quyền lo lắng”.
Đó là những quan điểm mà Tim Cook, Giám đốc điều hành Apple, chia sẻ vào năm 2014 khi ông đề cập đến những công ty như Facebook.
Phản bác lại quan điểm này, ông chủ mạng xã hội lớn nhất thế giới, Mark Zuckerberg lên tiếng,
“Bạn nghĩ mình đang trả tiền cho Apple vì bạn phù hợp với sản phẩm của họ? Nếu bạn phù hợp với họ, thì Apple đã làm cho sản phẩm rẻ hơn rất nhiều”.
Facebook nỗ lực cản Apple
Ngày 16/12/2020, Facebook đã tạo một trang web có nội dung chỉ trích chính sách mới của Apple, cho rằng công ty có trụ sở tại Cupertino có khả năng gây tổn hại tới các doanh nghiệp nhỏ. Để nhấn mạnh sự không hài lòng của mình, Facebook tuyên bố sẽ cung cấp các thông tin liên quan đến vụ kiện giữa Apple và Epic Games để tòa án hiểu “các chính sách không công bằng mà Apple đang áp dụng”.
 |
| Facebook thậm chí chạy quảng cáo phản đối Apple trên các tờ báo lớn như Financial Times, New York Times, Wall Street Journal. Ảnh: Dave Stangis. |
Trong một bài đăng cá nhân, Dan Levy, Phó chủ tịch phụ trách quảng cáo của Facebook, cho biết công ty đang chuẩn bị các phương án ngăn cản Apple. Theo Levy, chính sách mới của “táo khuyết” sẽ gây ảnh hưởng đến khả năng tiếp cận khách hàng và phát triển của các doanh nghiệp. Ngoài ra, Levy tuyên bố “Facebook đang lên tiếng thay mặt các doanh nghiệp nhỏ”.
Trong nhiều năm, mối quan hệ giữa 2 gã khổng lồ Facebook và Apple đã xuất hiện nhiều dấu hiệu sứt mẻ. Trước những động thái mới của Facebook, Apple cho biết công ty sẽ tiếp tục kế hoạch của mình.
“Rõ ràng một số công ty đang làm mọi cách để ngăn chặn tính minh bạch trong quá trình theo dõi ứng dụng. Thế giới đang được chứng kiến những nỗ lực trơ trẽn nhằm duy trì tình trạng xâm phạm quyền riêng tư”, Craig Federighi, lãnh đạo mảng phần mềm của Apple nhận xét.
Cùng ngày 16/12, Apple cho biết công ty sẽ đứng lên bảo vệ người dùng, những người “cần phải biết khi nào dữ liệu của họ bị thu thập và chia sẻ trên những nền tảng khác”. Apple tin rằng chính sách mới không yêu cầu Facebook phải ngừng các hoạt động theo dõi người dùng hay tạo quảng cáo nhắm mục tiêu, “chính sách này đơn giản yêu cầu Facebook cung cấp cho người dùng sự lựa chọn”.
Mối quan hệ căng thẳng giữa 2 công ty công nghệ giá trị nhất thế giới xoay quanh các hoạt động kinh doanh của đôi bên. Cả Apple lẫn Facebook đều dựa vào nhau và gây ảnh hưởng lớn đến hành vi kỹ thuật số. Theo New York Times, công ty nào thắng cuộc chiến này có khả năng định hình thế giới Internet trong nhiều năm tới.
Với Apple, công ty chú trọng vào trải nghiệm Internet của người dùng, hạn chế sự can thiệp của các nhà quảng cáo. Trong khi Facebook ủng hộ việc cung cấp Internet miễn phí cho công chúng và yêu cầu các công ty khác trả tiền để hiển thị quảng cáo cho người dùng.
Sự kiện này như một lời nhắc nhở về sức mạnh của cả 2 công ty đối với Internet, nhưng như mối quan hệ chặt chẽ của họ. Facebook cần các ứng dụng của mình hoạt động trên sản phẩm của Apple để tiếp cận hàng trăm triệu người. Và Apple cần các ứng dụng của Facebook, trong đó có Instagram, WhatsApp, Messenger, để các sản phẩm của họ trở nên xứng với giá tiền hơn.
Cuộc chiến chưa đến hồi kết
Mối quan hệ bấp bênh này là nền tảng cho cuộc chiến lớn hơn giữa 2 công ty. Tuy nhiên, cả Apple và Facebook đều tỏ ra cẩn thận thay vì cố gắng châm ngòi cuộc chiến đó.
Tôi sẽ làm gì? Tôi sẽ không bao giờ ở trong tình huống đó. Chúng tôi có thể kiếm được rất nhiều tiền từ khách hàng của mình, nếu khách hàng là sản phẩm của chúng tôi. Chúng tôi đã quyết định không làm điều đó
Tim Cook, Giám đốc điều hành Apple
Ben Bajarin, nhà phân tích đến từ công ty nghiên cứu công nghệ Creative Strategies, cho rằng cuộc chiến giữa 2 “titan” khó có thể xảy ra. Trước khi chính sách mới xuất hiện, Apple đã cho phép người dùng biết đến các hoạt động âm thầm xảy ra trên thiết bị của họ, phần lớn liên quan đến Facebook.
Năm 2018, vụ bê bối thu thập thông tin dữ liệu bất hợp pháp của hơn 50 triệu người đã nhấn chìm mạng xã hội này.
Cuộc chiến đã vượt qua phạm vi lời nói. Năm 2019, Facebook phân phối một ứng dụng tặng 20 USD cho người dùng nếu họ cho phép ứng dụng này “rình rò” hoạt động cá nhân mà không thông qua App Store. Đáp lại, Apple đã chặn tạm thời một số ứng dụng trên iPhone của nhân viên Facebook.
Apple nắm trong tay quyền cho phép những ứng dụng nào xuất hiện trên iPhone và cách chúng hoạt động. Vấn đề này đang trở thành trung tâm của các cuộc điều tra chống độc quyền nhắm vào công ty. Năm 2020, Apple đã từ chối ít nhất 5 phiên bản ứng dụng Facebook Gaming. Apple cho biết quy tắc của công ty cấm các ứng dụng có mục đích phân phối trò chơi.
Theo những nguồn tin thân cận với Facebook, Apple đang lo sợ sự xuất hiện của Facebook Gaming sẽ cạnh tranh doanh số bán trò chơi của chính công ty.
Tháng 8/2020, Epic đệ đơn kiện Apple, cáo buộc công ty vi phạm luật chống độc quyền, buộc các nhà phát triển sử dụng hệ thống thanh toán của riêng Apple. Hôm 16/12, Facebook cho thấy họ đang đứng về phía Epic. Mạng xã hội này “cam kết cung cấp thông tin liên quan trong vụ kiện Epic và cách các chính sách của Apple tác động xấu đến Facebook cũng như những doanh nghiệp sử dụng dịch vụ”.
 |
| Facebook chọn đứng về phía Epic trong vụ kiện chống độc quyền với Apple. Ảnh: Ramon Varela. |
Tháng 6/2020, Apple tuyên bố sẽ thay đổi phương pháp thu thập dữ liệu, bao gồm cho phép người dùng chia sẻ vị trí “gần đúng” của họ, thay vì vị trí chính xác. Ngoài ra, Apple sẽ thêm các bản tóm tắt dữ liệu được ứng dụng thu thập trên App Store.
Tuy nhiên, Facebook đang phải đối mặt với nỗi lo lớn hơn. Người dùng iPhone giờ đây có quyền lựa chọn cho phép hoặc không cho phép các ứng dụng theo dõi dữ liệu người dùng. Theo chính sách đó, hầu hết người dùng có thể chặn Facebook thu thập thông tin, ngăn cho mạng xã hội này xây dựng hồ sơ người dùng để phục vụ hoạt động quảng cáo.
Kho dữ liệu người dùng khổng lồ của Facebook hiện là một trong những tài sản quý giá nhất trong công ty. Các nhà phân tích cho biết sự thay đổi này sẽ hạn chế khả năng kinh doanh quảng cáo của Facebook.
“Các hoạt động kinh doanh trong tương lai của Facebook có thể bị đe dọa khi thiếu những dữ liệu này”, Bajarin cho biết.
Khi các nhà chức trách ở châu Âu chuẩn bị đề xuất những điều chỉnh mới áp dụng lên các công ty công nghệ, bao gồm biện pháp yêu cầu tính minh bạch trong ngắm quảng cáo. Facebook tuyên bố rằng họ hoan nghênh các quy định, nhưng tự hỏi tại sao giới chức trách không nhắm vào Apple.
