Ngày 7/4, Đại sứ quán Việt Nam tại Indonesia tiến hành các thủ tục xuất cảnh đưa tiễn 18 ngư dân về nước tại sân bay Soekarno-Hatta, Jakarta. Đây là đợt ngư dân đầu tiên của Việt Nam được phía Indonesia trao trả kể từ sau Tết cổ truyền và là đợt thứ 9 kể từ đầu năm 2016, với tổng số gần 80 người.
 |
| Tàu cá Việt Nam bị Indonesia đánh chìm vì cáo buộc đánh bắt bất hợp pháp. Ảnh: Reuters |
Trong thời gian qua, với việc xác định đưa ngư dân về nước là một trong những trọng tâm của Đại sứ quán Việt Nam tại Jakarta, cán bộ, nhân viên Đại sứ quán đã nỗ lực phối hợp với các cơ quan hữu quan Indonesia để can thiệp bảo hộ công dân tối đa có thể.
Tuy nhiên, việc Indonesia tăng cường hoạt động truy quét ngư dân nước ngoài xâm phạm vùng đặc quyền kinh tế, và xử lý cứng rắn các trường hợp tàu cá nước ngoài bị bắt giữ, cũng như việc ngư dân Việt Nam bị bắt ở nhiều nơi trên lãnh thổ rộng lớn của Indonesa đã gây không ít khó khăn cho Đại sứ quán trong việc tiếp cận và hỗ trợ pháp lý.
Trao đổi với Zing.vn về quá trình bảo hộ công dân, Đại sứ Việt Nam ở Indonesia Hoàng Anh Tuấn cho biết, phía nước bạn đối xử rất tốt với ngư dân bị bắt. Điều kiện ăn ở, giam giữ đều rất nhân đạo. Tuy nhiên, do chính sách từ chính quyền trung ương của Indonesia rất cứng rắn trong việc bảo vệ chủ quyền nên các ngư dân đánh bắt bất hợp pháp sẽ bị truy quét mạnh. Phía Indonesia cũng khẳng định dù tàu của Trung Quốc hay của Mỹ xâm phạm chủ quyền Indonesia cũng sẽ bị đánh đắm. Không có trường hợp ngoại lệ.
Về tâm lý của các ngư dân, Đại sứ Tuấn cho biết những người được về rất vui vẻ phấn khởi. Trong khi đó, tâm lý những người bị giam giữ cũng tương đối thoải mái. Họ biết rằng Đại sứ quán đang nỗ lực để họ sớm được trao trả. Trong thời gian tới, khoảng 50 ngư dân sẽ được đưa về nước.
Bản thân Indonesia cũng có chính sách rất rõ ràng với các ngư dân. Mục tiêu trừng phạt của họ thường là thuyền trưởng và tài công, những người trực tiếp cho tàu cá xâm phạm chủ quyền. Các ngư dân khác được xác định là những người có tội rất nhẹ nên sẽ sớm được trao trả, Đại sứ Tuấn cho biết thêm.
 |
| Đại sứ Hoàng Anh Tuấn bắt tay tiễn biệt các ngư dân trước khi về nước. Ảnh: ĐSQ cung cấp |
Đến nay tại các nơi giam giữ khác nhau ở Indonesia vẫn còn khoảng hơn 100 ngư dân Việt Nam chưa được trao trả. Bên cạnh đó, Đại sứ quán vẫn tiếp tục nhận được các thông tin về việc tàu cá Việt Nam và ngư dân bị bắt trên vùng biển của Indonesia.
Ngoài ra, các cơ quan thực thi pháp luật của Indonesia cũng ngày càng mạnh tay hơn trong việc tịch thu và cho phá hủy tàu của các nước bị phía Indonesia bắt giữ sau khi có phán quyết của tòa án, với lập luận rằng khi các tàu bị tịch thu thì chính quyền Indonesia là chủ sở hữu và có quyền quyết định số phận các con tàu này. Điển hình là ngày 5/4, Indonesia đã cho đánh đắm 23 tàu cá nước ngoài bị tịch thu trong đó có 10 tàu của Malaysia và 13 tàu của Việt Nam.
Trước việc Indonesia có thay đổi trong chính sách như vậy, Bộ Ngoại giao và Đại sứ quán Việt Nam tại Indonesia thường xuyên gửi thông tin cảnh báo đến các địa phương và ngư dân. Bên cạnh đó, Bộ Ngoại giao và Đại sứ quán cũng tích cực làm việc với các cơ quan hữu trách của Indonesia để đảm bảo việc bắt và xét xử các tàu cá vi phạm của ta phải theo đúng pháp luật Indonesia, đối xử nhân đạo với các ngư dân, xử lý vụ việc trên cơ sở quan hệ hữu nghị giữa Việt Nam – Indonesia.
Tại buổi gặp gỡ các ngư dân trước khi về nước, Đại sứ Hoàng Anh Tuấn thay mặt Đại sứ quán Việt Nam tại Jakarta thăm hỏi bà con ngư dân và chia sẻ với niềm vui của họ khi sắp được về nước đoàn tụ với gia đình sau thời gian bị giam giữ tại nước bạn. Đại sứ nhắc nhở ngư dân Việt Nam tuân thủ pháp luật của Việt Nam và của nước bạn, đặc biệt không tái phạm việc đánh bắt cá trên vùng biển của Indonesia. Đại sứ cũng bày tỏ lo lắng về con số ngư dân ta bị bắt tại Indonesia vẫn chưa có dấu hiệu giảm, nhưng cũng hy vọng con số này sẽ giảm trong tương lai gần.
Nhận quà từ Đại sứ quán trước khi lên máy bay, anh Nguyễn Thanh Nhàn, một ngư dân Bà Rịa Vũng Tàu đã đại diện ngư dân cám ơn sự quan tâm của các cán bộ Đại sứ quán Việt Nam tại Indonesia đối với ngư dân trong thời gian bị bắt giam tại Indonesia. Anh cho biết các ngư dân Việt Nam được phía Indonesia đối xử tử tế và nhân đạo.
Bản thân anh và anh em ngư dân rất cảm động khi thấy Đại sứ quán đã nhiệt tình phối hợp có hiệu quả với các cơ quan chức năng của Indonesia để bảo vệ cũng như đưa ngư dân Việt về nước trong thời gian sớm nhất. Anh Nguyễn Thanh Nhàn cũng cho biết các ngư dân thấy được việc làm sai trái của mình và hứa sẽ không tái phạm sau khi được trao trả về nước.
