Phiên chất vấn Bộ trưởng Công thương Vũ Huy Hoàng của Ủy ban Thường vụ Quốc hội (UBTVQH) sáng nay ngay từ đầu đã nóng, với chuyện thương lái nước ngoài thu mua ào ạt nông sản Việt Nam, tình trạng dưa hấu đưa sang Trung Quốc ứ đọng ở cửa khẩu Tân Thanh (Lạng Sơn).
Đại biểu Trương Minh Hoàng (Cà Mau) phản ánh, những ngày qua, tại cửa khẩu Tân Thanh, có hàng ngàn xe chở dưa hấu ứ đọng, cùng với tình trạng thương lái nước ngoài vào Việt Nam ép giá thu mua hàng hóa… khiến cho người dân không yên tâm sản xuất, doanh nghiệp thua lỗ.
“Có khả năng mùa vụ sau, người dân sẽ bỏ vụ. Bộ trưởng cho biết khi nào khắc phục được tình trạng trên?", ĐB Hoàng hỏi.
Trả lời Đại biểu Hoàng, Bộ trưởng Công thương không nhắc gì đến trách nhiệm quản lý nhà nước của Bộ mình, ông Hoàng nói: "Câu chuyện dưa hấu ứ đọng ở cửa khẩu Tân Thanh đang rất được người dân và chúng tôi quan tâm".
Bộ trưởng Vũ Huy Hoàng cho rằng, dưa hấu ứ đọng đã diễn ra nhiều năm nay chứ không phải đến năm 2014 mới xảy ra. Dưa hấu xuất khẩu qua Trung Quốc chủ yếu là cửa khẩu Tân Thanh. “Vì điều kiện cửa khẩu chật hẹp, thời gian qua dù được đầu tư nhiều nhưng cơ sở hạ tầng kho bãi không cải thiện được nhiều, do đó năng lực hạn chế. Một ngày chỉ thông được 300 xe. Có lúc lên đến 1.800 xe thì không thể nào không ứ đọng, ứ đọng kéo dài đến Chi Lăng”, ông Hoàng nói.
 |
| Bộ trưởng Vũ Huy Hoàng: Dưa hấu ứ đọng từ nhiều năm nay chứ không phải 2014 mới có. |
Một nguyên nhân nữa, Bộ trưởng Hoàng cho rằng, ứ đọng dưa hấu ở cửa khẩu là do lâu nay người dân có thói quen chỉ đưa dưa hấu qua cửa khẩu Tân Thanh. Ông cũng khẳng định, do năm nay dưa hấu được mùa, giá tương đối tốt nên người dân mong muốn tiêu thụ nhanh sản phẩm, làm cho dưa hấu tiêu thụ không kịp, gây ứ đọng ở biên giới.
Nhìn nhận từ góc độ quản lý, Bộ trưởng Vũ Huy Hoàng cũng khẳng định, phòng cấp giấy chứng nhận xuất xứ sản phẩm ở Lạng Sơn chỉ có 3 cán bộ. Trong khi đó, từ ngày 11 đến 26/3, phòng này đã cấp đến hơn 10.000 giấy chứng nhận xuất xứ. Như thế gây nên tình trạng quá tải.
Ngoài ra, một nguyên nhân nữa ông Hoàng cũng đề cập đến, là tập quán tiêu thụ sản phẩm ở nước ta. Cụ thể là một số tư thương đưa hàng qua biên giới nhưng chưa có hợp đồng bán sản phẩm, gây ra ứ đọng.
“Tốt nhất là nên có hợp đồng trước, sau khi có hợp đồng thì xuất hàng, còn không rất dễ gây ứ đọng”, ông Hoàng khẳng định.
Đứng trước thực trạng trên, Bộ trưởng Vũ Huy Hoàng cho biết, đã cử nhiều đoàn lên kiểm tra và giải quyết. “Chúng tôi đã chỉ đạo cơ quan hải quan làm việc với phía bạn (Trung Quốc) và đi đến thỏa thuận, nếu trước đây đóng cửa khẩu 5h chiều thì nay đóng lúc 9h tối, tức là mở thêm 4 giờ nữa. Thứ hai là làm việc không kể thứ 7, chủ nhật”.
Song song với giải pháp trên, Bộ trưởng Vũ Huy Hoàng cũng đề nghị cơ quan chức năng tỉnh Lạng Sơn điều tiết hàng hóa lên biên giới, trách tình trạng hàng dồn dập gây khó khăn cho cửa khẩu. Đồng thời phải kiểm soát diện tích cây trồng dưa hấu, không để người dân phát triển ồ ạt.
Kết luận, Bộ trưởng Vũ Huy Hoàng cho biết, tình hình bước đầu có cải thiện. Tuy nhiên, những ngày tới, Bộ Công thương sẽ phối hợp chặt chẽ với các cơ quan chức năng để tiếp tục khắc phục tình trạng này.
Đứng lên "chia lửa" với Bộ trưởng Công thương, Bộ trưởng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Cao Đức Phát cho hay, dưa hấu ứ đọng ở cửa khẩu Tân Thanh là do thời gian qua người dân mở rộng diện tích và năm nay dưa hấu được mùa.
“Chúng tôi sẽ rút kinh nghiệm và có biện pháp tốt cho người dân”, ông Phát hứa.
