 |
Đầu tháng 2, Tesla gây bão sau khi công bố đã đầu tư 1,5 tỷ USD vào Bitcoin. Công ty do Elon Musk điều hành được cho là đã lãi khoảng 800 triệu USD chỉ trong 2 tuần, nhiều hơn cả lãi ròng năm 2020.
Năm 2020 cũng là thời điểm cổ phiếu Tesla tăng tới 8 lần, biến Elon Musk thành người giàu nhất thế giới, còn Tesla là một trong những công ty có vốn hóa lớn nhất.
Tuy nhiên, đây không phải công ty duy nhất đáng chú ý của Elon Musk. Vị tỷ phú này còn đầu tư và điều hành một công ty khác, được dự đoán là có thể thành công tương tự Tesla.
Bộ đôi "dự án Manhattan" của Elon Musk
Tuần qua, công ty vận tải vũ trụ SpaceX đã nhận khoản đầu tư 850 triệu USD ở vòng gọi vốn mới nhất. Định giá của SpaceX sau vòng gọi vốn này đã đạt 74 tỷ USD, tăng tới 60% so với tháng 8/2020.
Theo CNBC, tổng giá trị những đề nghị đầu tư vào SpaceX trong vòng gọi vốn vừa qua lên tới 6 tỷ USD. Nhu cầu lớn của nhà đầu tư đến từ 2 dự án được đánh giá rất tiềm năng của SpaceX là Starship và Starlink.
“Chúng giống như 2 dự án Manhattan đang chạy song song”, nhà sáng lập Chris Quilty của công ty phân tích Quilty Analytics nhận định, ví von các dự án của SpaceX với nghiên cứu làm ra bom nguyên tử đầu tiên của loài người.
 |
| Tên lửa của SpaceX mang theo tàu vũ trụ Crew Dragon, đưa phi hành gia của NASA lên trạm ISS năm 2020. Ảnh: SpaceX. |
Starship là dự án tên lửa thế hệ mới mà SpaceX đang phát triển, với kích thước và sức mạnh lớn hơn cả tên lửa Saturn V đưa phi hành đoàn lên Mặt Trăng.
Starlink là dự án phát Internet toàn cầu, với hàng chục nghìn vệ tinh bay ở tầng thấp để phát sóng. Dự án này hiện đã có người dùng thử.
“Mức định giá này được dựa trên niềm tin rằng SpaceX sẽ thành công trong tương lai. Mức định giá là rất cao so với thị trường phóng tên lửa thương mại, do vậy cần phải tính đến cả Starlink”, Carissa Christensen, CEO của Bryce Space and Technology cho biết.
Chúng giống như 2 dự án Manhattan đang chạy song song.
Nhà phân tích Chris Quilty nhận định về Starship và Starlink.
Số lượng công ty tham gia vào lĩnh vực không gian là rất nhỏ. Do đó, những kẻ đi trước và đột phá như SpaceX đang hưởng lợi.
“Rõ ràng là có nhiều nhà đầu tư muốn tìm công ty liên quan đến không gian để rót vốn, và cũng giống như vũ trụ vây, đây là lĩnh vực chưa được khai phá nhiều”, nhà phân tích Greg Konrad của Jefferies nhận xét.
Một điểm hấp dẫn khác của SpaceX là công ty này hoạt động với định hướng như một doanh nghiệp công nghệ, trái ngược hẳn với nhiều công ty khai thác vũ trụ do các chính phủ đầu tư, với định hướng quốc phòng.
Công ty nghìn tỷ USD tiếp theo?
Nhà phân tích Sam Korus của Ark Invest thậm chí tin rằng SpaceX cũng có thể trở thành một công ty nghìn tỷ USD.
“Tôi thực sự chưa biết tới công ty nào có tốc độ sáng tạo như SpaceX”, ông Korus nhận định.
Thành công lớn nhất mà SpaceX đã đạt được hiện nay là tên lửa tái sử dụng, giúp tiết kiệm chi phí đáng kể. Tên lửa Falcon 9 của công ty này đã phóng và hạ thành công tới 67 lần. Khả năng này mang lại “nhiều cơ hội mới về những gì có thể mang lên vũ trụ”, nhà phân tích Greg Konrad nhận xét.
 |
| Tên lửa Starship có kích thước lớn hơn, chở được nhiều hàng hơn, giúp giảm chi phí vận chuyển hàng hóa lên vũ trụ. Ảnh: SpaceX. |
Tuy nhiên, Starship lại là tham vọng lớn hơn nhiều. Dự án có tổng chi phí đầu tư ước tính khoảng 5 tỷ USD có thể thay đổi cả ngành vận tải không gian.
Thay vì chỉ có phần tên lửa đẩy, dự án Starship muốn tái sử dụng toàn bộ tên lửa. Kích thước của Starship cũng lớn hơn, đủ để mang theo khoảng 110 tấn hàng hóa như tham vọng của Elon Musk.
SpaceX cho biết chi phí vận hành mỗi lần phóng tên lửa Falcon 9 là 28 triệu USD. Tuy nhiên, nếu Starship có thể tái sử dụng hoàn toàn, chi phí sẽ giảm xuống chỉ khoảng 2 triệu USD.
“Sẽ có nhiều cơ hội mà chúng ta chưa thể hình dung ra hiện nay, bởi khi đó vận tải không gian với khối lượng lớn cũng rẻ đi rất nhiều”, ông Konrad nhận định.
Chi phí vận hành cho mỗi lần phóng Starship sẽ chỉ vào khoảng 2 triệu USD.
Elon Musk, CEO SpaceX.
Nhờ dòng tên lửa Falcon 9, SpaceX đang chiếm thị phần áp đảo trong thị trường vận tải không gian tại Mỹ vài năm qua. Starship sẽ càng làm miếng bánh của SpaceX lớn hơn.
SpaceX đã nhiều lần phóng và đáp thành công Starship ở tầm thấp. Tuy nhiên, trông những lần thử nghiệm phóng tầm cao gần đây của Starship thì tên lửa đều phát nổ khi đáp.
Ngoài việc vận chuyển hàng hóa, Starship còn có thể đưa người lên không gian, thậm chí là lên Mặt Trăng hay Hỏa Tinh. Một chuyến bay trên tàu không gian Crew Dragon của SpaceX có chi phí khoảng 200 triệu USD cho 4 người. Mức phí sẽ thấp hơn nhiều nếu có thể sử dụng Starship.
“Vì tên lửa tái sử dụng được, chúng ta có thể hình dung những chuyến lên Mặt Trăng chỉ hết khoảng 100.000 USD”, ông Korus chia sẻ.
Dự án thách thức ngành viễn thông
Starlink, dự án phát Internet từ không gian của SpaceX được kỳ vọng sẽ thay đổi ngành viễn thông như cách mà Tesla đã tác động lên ngành xe.
Chi phí cho dự án Starlink có thể lên tới 10 tỷ USD. Tuy nhiên, SpaceX kỳ vọng Starlink có thể mang về tới 30 tỷ USD/năm doanh thu khi vận hành hoàn chỉnh. Liên lạc vệ tinh cũng là một trong những mảng rất quan trọng của ngành công nghiệp không gian.
 |
| Tên lửa của SpaceX mang theo các vệ tinh Starlink lên quỹ đạo. Ảnh: SpaceX. |
SpaceX đặt mục tiêu phóng 4.425 vệ tinh lên quỹ đạo Trái Đất vào năm 2024. Tới nay, công ty này đã phóng được hơn 1.000 vệ tinh.
Từ tháng 10/2020, SpaceX đã cho người dùng ở Mỹ, Canada và Anh thử nghiệm dịch vụ của Starlink. Một số người cũng được thử dịch vụ trả tiền với giá 99 USD.
“Ngành này đã có thị trường lớn sẵn, và Starlink chắc chắn sẽ tham gia. Tuy nhiên, vẫn chưa thể khẳng định Starlink sẽ thành công, dù đó là một phần quan trọng của việc định giá SpaceX”, ông Carissa Christensen phân tích.
Chuyên gia này cũng cho rằng ngành viễn thông có thị trường hàng nghìn tỷ USD trên toàn cầu, và cũng dễ nắm bắt với các nhà đầu tư hơn so với lĩnh vực vận tải không gian.
 |
| Ảnh mô phỏng mạng lưới vệ tinh của Starlink bao phủ gần như toàn bộ Trái Đất. Ảnh: Đại học College London. |
Ark Invest nhận xét Internet vệ tinh là một trong những ý tưởng tốt nhất cho nhà đầu tư trong năm 2021. Ông Korus cho rằng riêng thị trường Mỹ đã đến 10 tỷ USD/năm, và con số này là 40 tỷ USD/năm trên toàn cầu.
Tuy nhiên, chi phí phát triển vẫn là trở ngại lớn. Trong vài năm qua, đã có nhiều công ty phát triển dịch vụ vệ tinh quỹ đạo phá sản. Chính Elon Musk cũng thừa nhận điều đó, và cho rằng SpaceX cần vượt qua giai đoạn bù lỗ để dự án Starlink có thể thành công về mặt tài chính.
“Lợi thế của Starlink nằm ở chỗ Elon Musk thực sự là một cỗ máy kêu gọi đầu tư”, nhà phân tích Quilty nhận xét.
