Đối tượng bị khởi tố bỏ trốn, có lộ lọt thông tin và bảo kê không?

11h30, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân tuyên bố kết thúc phiên chất vấn buổi sáng với Bộ trưởng Công an Tô Lâm. Sang buổi chiều, Bộ trưởng sẽ tiếp tục trả lời câu hỏi của 6 đại biểu và tranh luận của 4 đại biểu.

Vì sao không nhắc đến tội phạm kinh tế?

Đại biểu Mai Sỹ Diến (Thanh Hoá) tranh luận lại với đại tướng Tô Lâm. Ông Diến cho biết hiện việc xử lý đối tượng hoạt động xã hội đen rất rõ hành vi, nhưng ông quan tâm có hành vi cấu kết giữa cán bộ ngành công an với ngoài xã hội để hoạt động xã hội đen.

“Ai là người chỉ đạo và cung cấp tiền cho các đối tượng xã hội đen ngoài xã hội? Rất cần Bộ Công an có chuyên án xử lý tình trạng này”, đại biểu Thanh Hoá nói.

Đại biểu Nguyễn Lân Hiếu băn khoăn khi trong báo cáo của Bộ Công an không thấy nhắc đến tội phạm kinh tế. Ông hỏi về hướng ngăn chặn, xử lý loại tội phạm này. Đại biểu An Giang cũng mong Bộ trưởng Tô Lâm nói thêm về an toàn an ninh mạng, có thuận lợi, khó khăn gì từ sau khi Luật An ninh mạng có hiệu lực.

Đại biểu Trương Trọng Nghĩa nói bước tiến của Hiến pháp 2013 và Luật Tố tụng Hình sự 2013 là ghi nhận quyền của người bị tạm giữ, đặc biệt quyền có luật sư tư vấn. Ông muốn biết thực chất của tình trạng này thế nào và cách khắc phục, vì có bị can cao cấp, luật sư cũng không được tiếp cận.

Đại biểu Nghĩa cũng đề cập tình trạng mãi lộ trong CSGT đã ảnh hưởng đến hình ảnh của ngành, người vi phạm ác cảm nhưng người chấp hành tốt cũng không tin tưởng. “Vì sao có tình trạng này, giải pháp ra sao?”, ông hỏi .

Đại biểu Nguyễn Văn Chiến tranh luận với Bộ trưởng Tô Lâm về việ Luật thi hành án hình sự sửa đổi không bổ sung quyền phạm nhân mời luật sư tư vấn pháp luật. “Tại sao không quy định khi thực tế có nhu cầu”, ông nói. Ông cũng chất vấn tại sao phạm nhân kêu oan trong trại giam không được giảm án, tha tù.

Đại biểu Trần Thị Quốc Khánh (Hà Nội) đề cập tội phạm xâm hại trẻ em, phụ nữ gia tăng, điển hình như vụ sàm sỡ cô gái trong thang máy ở Hà Nội chỉ phạt 200.000 đồng. “Mức phạt này có đủ sức răn đe không? Nếu không, Bộ trưởng làm gì để hạn chế tình trạng này”, bà Khánh chất vấn.

Đại biểu Phạm Trọng Nhân băn khoăn khi Quốc hội lấy ý kiến về quy định đã sử dụng rượu bia thì không lái xe, song không có được kết quả như mong đợi. Nếu như vậy, đây sẽ là một dự luật có nhiều bất cập. Ông Nhân gửi câu hỏi vì sao kết quả của việc này không như mong đợi tới Bộ trưởng Công an cùng bộ trưởng các Bộ GTVT, Y tế, Phó thủ tướng Thường trực Chính phủ và Ủy ban TVQH.

Đại biểu Nguyễn Quang Dũng (Quảng Nam) nhắc lại cách đây 2 năm có một vụ vận chuyển trót lọt 200 kg ma tuý qua sân bay Tân Sơn Nhất, sau này làm rõ do bất cập của thủ tục thông quan. “Phải chăng tội phạm quốc tế nhận thấy và lợi dụng kẽ hở đó để vận chuyển ma tuý vào Việt Nam? Giải pháp nào cho tình trạng này”, ông chất vấn.

Đại biểu Phạm Thanh Dung (Cao Bằng) hỏi lại về giải pháp ngăn chặn, phòng ngừa thanh thiếu niên sử dụng ma tuý thời gian tới. Bộ trưởng Lao động nói cơ sở cai nghiện quá tải nhưng bà Dung nêu thực tế số lượng cơ sở cai nghiện đã giảm, tỷ lệ người đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc vẫn thấp, tức là số ngươi nghiện trong xã hội còn rất nhiều. “Cử tri rất lo lắng và mong Bộ trưởng đưa ra giải pháp hiệu quả hơn”, bà Dung nói.

Trước câu hỏi của đại biểu Nguyễn Anh Trí (Hà Nội) về những biện pháp đảm bảo tình trạng gian lận thi cử không tái diễn và diễn biến phức tạp như hiện nay, Bộ trưởng Tô Lâm cho rằng trách nhiệm chính thuộc Bộ Giáo dục và Đào tạo. Tuy nhiên, Bộ Công an khẳng định sẽ phối hợp chặt chẽ với bộ, ngành liên quan để tổ chức tốt các kỳ thi.

Trả lời câu hỏi của đại biểu Lưu Văn Đức (Đăk Lắk) về vấn đề xử lý loại tội phạm tín dụng đen, ông Lâm khẳng định trong báo cáo gửi các đại biểu Quốc hội đã trả lời rất rõ vấn đề này. Ngoài ra, Bộ Công an cũng đã có những đề án phòng chống loại tội phạm này.

Về việc đưa người nghiện ma túy tuổi từ 12 đến 16 tuổi đến cơ sở cai nghiện bắt buộc, Bộ trưởng thông tin chưa có quy định cụ thể. Tới đây, Bộ Công an sẽ phối hợp với liên ngành trong việc tổ chức, quản lý đưa người nghiện tuổi vị thành niên về cơ sở cai nghiện bắt buộc sao cho phù hợp với điều kiện thực tiễn.

Về tình hình vi phạm pháp luật của các chiến sĩ công an nhân dân, ông Lâm khẳng định nếu lực lượng công an nhân dân muốn hoàn thành nhiệm vụ phải trong sạch. Đại tướng cho rằng trường hợp phát hiện vi phạm phải xử lý nghiêm, đưa ra khỏi lực lượng.

Đối với vấn đề đối tượng liều mình để hoạt động về ma túy, ông Lâm đánh giá đây là vấn đề về lợi nhuận. Buôn bán, vận chuyển ma túy là loại tội phạm siêu lợi nhuận, chúng có thể bất chấp tất cả để đánh đổi. Ở khía cạnh khác, Bộ trưởng cho rằng có thể đối tượng này muốn băng hoại thế hệ trẻ, nhưng loại này chưa bộc lộ những dấu hiệu cụ thể. Đại tướng cũng khuyên những người trẻ vì tương lai mà tránh xa ma túy. Trường hợp nếu nghiện rồi phải tập trung, quyết tâm cao để cai, không bị lôi kéo vào con đường trở thành tội phạm.

'Đưa hết người nghiện vào trại để làm sạch địa bàn, gây hệ quả'

Cơ sở cai nghiện quá tải trầm trọng, nhiều học viên phá trại bỏ trốn

Làm rõ thêm về công tác cai nghiện và quản lý người nghiện ma tuý, Bộ trưởng Lao động, Thương binh và Xã hội Đào Ngọc Dung cho biết hiện cả nước có 120 cơ sở cai nghiện ma tuý, trong đó có 105 cơ sở công lập. Trong đó, số người nghiện hiện này là khoảng 40.000 người.

Ông cho biết, sau khi triển khai đề án đổi mới công tác cai nghiện và sau phiên họp của Chính phủ với 21 tỉnh về vấn đề này thì việc triển khai đề án có tiến bộ, cơ sở cai nghiện quản lý tốt hơn, tạo môi trường thân thiện, quản lý và hỗ trợ sau cai nghiện được cải thiện.

Tuy nhiên, Bộ trưởng Lao động chia sẻ có 2 cái khó. Trước hết, hầu hết các cơ sở quá tải, nhiều nơi quá tải gấp đôi, cá biệt có nơi quá tải gấp 4 lần. Bên cạnh đó, hầu hết người nghiện đều có tiền án tiền sự. Cái khó nữa là các cơ sở cai nghiện đều thiếu phác đồ điều trị, thiếu bác sĩ và người có chuyên môn sâu.

“Quá tải về cơ sở vật chất nên học viên phá trại, phá cơ sở, bằng mọi lý do gây xung đột. Thời gian qua, việc phối hợp giữa các ngành có tiến bộ nhưng ở một số địa phương, họ muốn làm trong sạch địa bàn nên đưa hết người nghiện vào mà không phân loại, nên gây hệ quả nhất định”, ông Dung giải thích.

Bộ trưởng Dung thừa nhận chất lượng, hiệu quả cai nghiện thấp, 90% tái nghiện. Số tái nghiện chủ yếu rơi vào thanh niên. Ông đề nghị tới đây cần giảm cung, giảm cầu rồi mới giảm tác hại. Nhưng quan trọng nhất, theo Bộ trưởng Dung là quản lý giáo dục tại gia đình, xã hội cho chặt chẽ, không để thanh niên vào con đường nghiện ngập, vì nghiện rồi thì tái nghiện rất cao.

Ông đề nghị triển khai đồng thời 3 mô hình cai nghiện tại gia đình, cộng đồng và cai nghiện bắt buộc, trong đó cai nghiện bắt buộc là khâu cuối cùng khi 2 giải pháp kia không có hiệu quả.

Các đối tượng có tiền, quyền bỏ trốn, có lộ lọt thông tin và bảo kê?

Đại biểu Triệu Thanh Dung (Cao Bằng) chất vấn Bộ trưởng Tô Lâm về mối nguy hại liên quan ma tuý và giải pháp phòng ngừa, ngăn chặn ma tuý trong thanh niên thời gian tới. Bà cũng đề cập chất lượng cai nghiện không cao, tỷ lệ tái nghiện cao. “Bộ trưởng đánh giá thế nào? Nguyên nhân và giải pháp cho tình trạng trên”, đại biểu chất vấn.

Đại biểu Nguyễn Hoàng Mai (Tiền Giang) cho biết có hiện tượng khi khởi tố vụ án thì một số đối tượng có tiền, có vị trí bỏ trốn. “Tại sao lại có tình trạng này? Có lộ lọt thông tin và bảo kê cho đối tượng không? Giải pháp là gì”?, đại biểu chất vấn.

Đại biểu Nguyễn Hoàng Mai. Ảnh: Quốc hội.

Đại biểu Mai Sỹ Diến (Thanh Hoá) nói vừa qua có biểu hiện một số công an liên minh với người có tiền, có quyền chi phối lợp ích nhóm. Ông chất vấn trách nhiệm của Bộ trưởng trong đấu tranh, ngăn chặn và xử lý tình trạng này.

Trả lời về việc khởi tố nhưng để lọt các đối tượng bỏ trốn, tư lệnh ngành công an cho biết: “Các giải pháp về mặt tố tụng hình sự Bộ vẫn đang nghiên cứu để có những biện pháp phù hợp, đảm bảo quyền tự do dân chủ của người dân mà không để lọt tội phạm, không làm oan người vô tội”.

Ngoài ra, Bộ trưởng Tô Lâm cũng nhấn mạnh sẽ tăng cường các hoạt động nghiệp vụ của ngành công an để quản lý, theo dõi đối tượng ngay từ đầu.

Bộ Công an tinh giản biên chế, lấy đâu ra người đảm bảo trật tự

Đại biểu Lưu Bình Nhưỡng đề nghị Bộ trưởng Tô Lâm trả lời việc xử lý giám đốc công an địa phương khi để ma tuý “đóng đô” ở đó, đề nghị Bộ trưởng nói rõ xử lý thế nào. 

Về vụ cháu bé bị xâm hại ở Thủ Đức, theo ông Nhưỡng còn có nhiều vấn đề. Cháu bé tổn thương rất rõ, Viện KHHS Bộ Công an cũng nói rõ có khả năng tìm ra thủ phạm, nhiều cháu bé đi học nước ngoài cho biết cũng bị đối tượng này xâm phạm. Nhưng có ý kiến cho rằng đối tượng này là người nhà của một quan chức ở TP.HCM nên không bị xử lý.

“Tôi rất mong Bộ trưởng vào cuộc, quan tâm đến vụ việc này vì xâm hại tình dục với các cháu là tội ác rất đáng lên án”, ông Nhưỡng nói.

Chủ tịch Quốc hội đề nghị Bộ trưởng Công an tiếp thu ý kiến và trả lời bằng văn bản cho đại biểu Nhưỡng.

Đại biểu Trần Văn Mão cho biết câu hỏi của ông chưa được trả lời. Cụ thể là trách nhiệm của các cơ quan nào, khâu nào phối hợp chưa tốt khi để ma tuý tràn vào Việt Nam. Đại biểu Phan Thái Bình (Quảng Nam) nhắc lại nội dung Bộ trưởng chưa trả lời, rằng thời gian qua một số tổ chức xã hội đen lừa phụ nữ đưa vào các điểm lao động cưỡng bức, làm phát sinh nhiều hệ luỵ xã hội. Ông hỏi cơ chế nào để bảo vệ cho họ và Bộ Công an có giải pháp gì để hạn chế tình trạng này?

Đại biểu Đỗ Đức Hồng Hà chất vấn Bộ trưởng Tô Lâm mức độ tăng, giảm và mối liên quan giữa việc tăng giảm tội phạm ở các nhóm khác nhau như nhóm tội phạm ma tuý, giết người tăng, tội phạm liên quan đến giao thông. Đại biểu Dương Trung Quốc ghi nhận Bộ Công an đi đầu trong tinh giản bộ máy. “Nhưng đường biên giới dài thế lấy đâu ra người? Vượt đèn đỏ thường xuyên thế cũng vì không có người. Giải bài toán này thế nào?”, ông chất vấn.

Bên cạnh đó, ông Quốc chất vấn Bộ trưởng Công an việc một số người mua bất động sản và đất đai cho người nước ngoài, chủ yếu người Trung Quốc. Từ đó, ông hỏi đó là giao dịch thương mại hay là nguy cơ cho an ninh quốc gia.

Không phải Quốc hội không muốn xử phạt tài xế “ma men”

Bộ trưởng Tô Lâm cho biết đang kiến nghị với Quốc hội để hình thành, xây dựng luật để đảm bảo trật tự an toàn giao thông với nhiều chế tài. Tuy nhiên, Bộ Công an lại đang gặp rất nhiều khó khăn. Bộ trưởng đưa ra ví dụ những biện pháp để đo nồng độ cồn có thể sẽ không được thực hiện nữa sau khi lấy ý kiến Quốc hội ngày hôm qua.

Tranh luận với Bộ trưởng, đại biểu Nguyễn Thị Kim Thúy (Đà Nẵng) nói việc Bộ trưởng trả lời vì không đưa vào Luật phòng chống tác hại rượu bia quy định liên quan tới hành vi sử dụng rượu bia khi tham gia giao thông là bỏ, không kiểm tra nồng độ cồn thì sẽ gây ra hệ lụy lớn.

Vấn đề này không đưa vào Luật Phòng, chống tác hại của rượu bia không có nghĩa là bỏ trống mà nó đã đưa vào Luật Giao thông đường bộ và Luật Xử lý vi phạm hành chính. Tức là vẫn xử lý vi phạm hành chính về hành vi này. 

Vấn đề tiếp theo, bà Thuý muốn xác định trách nhiệm của Bộ trưởng Công an khi để tội phạm hoành hành đến mức gây bất an cho xã hội, đến mức dừng đèn đỏ cũng có thể bị xe tông chết.

Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân giải thích thêm việc ngày hôm qua Quốc hội có xin ý kiến về vấn đề xử phạt với lái xe sử dụng rượu bia. Bà khẳng định không phải Quốc hội không muốn xử phạt người sử dụng rượu, bia gây TNGT bởi luật hiện hành đã có quy định.

Tuy nhiên, do quá bức xúc trước tình trạng sử dụng rượu bia lái xe gây TNGT, trong thảo luận có nhiều đại biểu Quốc hội đề nghị tăng chế tài, không cần đo độ cồn mà cứ uống rượu bia là không được lái xe, lái xe là vi phạm. Phương án khác là giữ nguyên như hiện nay nhưng sau khi đại biểu cho ý kiến thì không phương án nào quá 50%.

Bà nhấn mạnh việc thông tin lại như vậy để mọi người không hiểu lầm rằng pháp luật không có xử phạt tài xế uống rượu, bia. “Tăng thêm hay giữ như hiện nay đều không được biểu quyết nên ta sẽ thực hiện xử phạt theo luật hiện hành”, bà Ngân nói.

Phải tránh gia tăng số người nghiện ma túy

Trước câu hỏi của đại biểu Phan Thái Bình (Quảng Nam) về việc khôi phục tội sử dụng trái phép chất ma túy trong Bộ luật Hình sự, Bộ trưởng Tô Lâm khẳng định sẽ nghiên cứu tổng kết, xử lý.

Theo ông Lâm, cần quản lý, tránh gia tăng số người nghiện ma túy vì từ nghiện ma túy có thể dẫn đến các loại hình tội phạm khác. Ngoài ra, làm giảm nhu cầu tiêu thụ chất ma túy là hướng đi tích cực để ngăn chặn nạn buôn lậu, mua bán trái phép chất kích thích.

Đại tướng Tô Lâm cũng thông tin Bộ Công an rất quan tâm đến vấn đề trật tự trị an tại cơ sở. Mục tiêu cao phải là xử lý vấn đề tội phạm từ sớm, công tác phòng chống ngăn chặn không để hình sự xảy ra chứ không phải xảy ra rồi lực lượng công an mới đến.

Liên quan đến vấn đề tai nạn giao thông và các loại tội phạm gây bất an trong cuộc sống của người dân, Bộ Công an khẳng định đang tập trung lực lượng tiến hành các giải pháp để hạn chế thực trạng trên. Ngoài ra, Bộ cũng sẵn sàng phối hợp với các bộ, ngành liên quan để thực hiện một cách có hiệu quả nhất.

Về vấn đề thẩm lậu ma túy, ông Lâm báo cáo với Quốc hội đối tượng buôn bán, vận chuyển ma túy đang có những phương thức mới. Theo đó, người nước ngoài bắt đầu tham gia vào loại hình tội phạm ma túy mà những đường dây lớn chủ yếu do họ điều hành. Nhiều cá nhân nước ngoài lợi dụng cơ chế quản lý của nước ta trong việc tạo điều kiện thuận lợi cho xuất nhập khẩu hàng hóa, ý đồ biến Việt Nam trở thành địa bàn trung chuyển.

Ngoài ra, các đối tượng ma túy đang có xu hướng sản xuất số lượng lớn, sử dụng công nghệ cao tại khu vực Tam giác Vàng rồi chuyển vào Việt Nam. Theo Bộ trưởng, tính chất quốc tế của những hình thức rất nghiêm trọng, Bộ đang nỗ lực vào cuộc và nâng cao trách nhiệm đối với lực lượng thực thi pháp luật tại cơ sở.

Về tội phạm sử dụng công nghệ cao, ông Lâm thông tin từ năm 2018 đến nay, Bộ Công an đã khởi tố 449 vụ án hình sự, 876 bị can và xử lý hành chính 187 vụ việc. Ông Tô Lâm chỉ ra những thách thức đối với ngành như đối tượng có tính nặc danh cao, thủ đoạn tinh vi khó phát hiện và không có giới hạn phạm vi.

Bên cạnh đó, Bộ trưởng cho rằng luật pháp hiện nay vẫn còn nhiều khe hở, năng lực của đội ngũ cán bộ và trang thiết bị có nhiều hạn chế.

Vụ bé gái 9 tuổi bị hiếp dâm: Kỷ luật Phó viện trưởng VKSND Chương Mỹ

Viện trưởng VKSND tối cao Lê Minh Trí thông tin trả lời đại biểu về vụ hiếp dâm bé gái 9 tuổi bị hiếp dâm tại Chương Mỹ, Hà Nội.

Sau khi sự việc xảy ra, ông Trí cho biết cơ quan điều tra đã đề nghị VKS huyện Chương Mỹ phê chuẩn để khởi tố tội dâm ô và phía VKS đã đồng ý.

Ngay lập tức, dư luận có nhiều ý kiến trái chiều về vụ việc. Lãnh đạo VKSND tối cao đã yêu cầu VKSND Hà Nội kiểm tra lại sự việc, đồng thời chỉ đạo VKS huyện Chương Mỹ phê chuẩn quyết định khởi tố theo hướng phải là tội Hiếp dâm trẻ em.

Về trách nhiệm của cán bộ liên quan trong việc xác định và phê chuẩn không đúng tội danh, Viện trưởng VKSND tối cao cho biết đã chỉ đạo VKSND Hà Nội kỷ luật Phó viện trưởng VKS huyện Chương Mỹ và kiểm sát viên thụ lý vụ án.

Về công tác điều tra, lãnh đạo VKSND tối cao cho hay vụ án ban đầu thuộc thẩm quyền của cơ quan điều tra của địa phương, nhưng sau đó cơ quan điều tra Bộ Công an đã trực tiếp thụ lý. “Bộ trưởng Công an có thẩm quyền phân công thụ lý để đảm bảo tính công bằng và hợp lý”, ông Trí giải thích.

Đại biểu Nguyễn Thanh Hải (Tiền Giang) chất vấn đại tướng Tô Lâm vì sao thực thi pháp luật vẫn gây lo lắng cho nhân dân? Vì sao việc cai nghiện ma túy tại cộng đồng hiệu quả rất thấp? Ông cũng gửi câu hỏi này đến Bộ trưởng Lao động Đào Ngọc Dung.

Đại biểu Cao Thị Giang (Quảng Bình) chất vấn tình trạng làm giả bệnh án tâm thần để chạy tội, giải pháp thời gian tới.

Đại biểu Trần Văn Mão (Nghệ An) dẫn báo cáo của Bộ Công an rằng nguyên nhân ma túy phức tạp thời gian qua do công tác phối hợp chưa thường xuyên, hiệu quả chưa cao. Ông đề nghị Bộ trưởng cho biết cơ quan nào phối hợp chưa tốt, phối hợp chưa tốt ở khâu nào. Các giải pháp ngăn chặn, đẩy lùi tội phạm trên.

Đại biểu Lưu Bình Nhưỡng (Bến Tre) ghi nhận chiến công của công an khi bắt lượng ma túy lớn nhưng không thể không nói đến trách nhiệm của lực lượng trên địa bàn khi để ma túy đóng trên địa bàn. Bộ trưởng có giải pháp gì xử lý trách nhiệm của lực lượng đó. Ông Nhưỡng cũng đề cập có hay không sự bảo kê, bao che của cán bộ công an thoái hóa biến chất và đề nghị Bộ trưởng làm rõ.

Gian lận thi cử ở địa phương, vì sao Bộ Công an thụ lý điều tra?

Về gian lận thi cử, Bộ trưởng Tô Lâm cho biết cơ quan an ninh điều tra, Bộ Công an và công an các tỉnh đang điều tra 3 vụ, 16 bị can trong kỳ thi THPT Quốc gia năm 2018. 

Kết qua điều tra đến nay đã đầy đủ căn cứ để kết luận hành vi Lợi dụng chức vụ quyền hạn, nhiệm vụ được giao thực hiện can thiệp, sửa chữa nâng điểm cho thí sinh theo tội danh đã được khởi tố. Cơ quan điều tra đã làm rõ 214 thí sinh được nâng điểm trong kỳ thi, cụ thể Hòa Bình 63 thí sinh, Hà Giang 107 thí sinh và Sơn La 44 thí sinh.

Về việc phụ huynh đưa tiền nhờ nâng điểm cho con, trước mắt, cơ quan điều tra vẫn đang điều tra làm rõ, củng cố chứng cứ theo quy định của pháp luật. Bộ trưởng Tô Lâm cho biết Bộ Công an sẽ công bố ngay khi có kết luận. 

Chủ tịch Quốc hội hỏi thêm Bộ trưởng Tô Lâm vì sao trong vụ gian lận thi cử ở các địa phương thẩm quyền điều tra khác nhau, nơi công an tỉnh làm, nơi thì cơ quan an ninh điều tra của Bộ làm.

Tướng Tô Lâm giải thích, trong vụ án này, thẩm quyền điều tra thuộc công an tỉnh. Song Bộ Công an xác định đây là loại tội phạm mới, cộng với việc ở Hòa Bình, Tỉnh ủy và công an tỉnh đề nghị nên Bộ vào cuộc phối hợp với công an tỉnh cùng điều tra.

Ông tái khẳng định với án này, thẩm quyền điều tra của công an tỉnh và đến nay cũng chưa có báo cáo về vi phạm pháp luật hay thiếu trung thực của công an tỉnh trong điều tra gian lận thi cử.

Làm thế nào để ngăn chặn người "ngáo đá" gây án?

Trả lời câu hỏi về vấn đề quản lý đối tượng ngáo đá trước khi gây án, Bộ trưởng Tô Lâm cho biết đang có một giải pháp đó là tăng cường hướng dẫn công an địa phương để quản lý nhóm đối tượng này. Bộ hướng dẫn các biện pháp nghiệp vụ để nhận diện, lên danh sách các đối tượng ngáo đá để có các biện pháp phòng ngừa, ngăn chặn các đối tượng này ngay tại địa phương.

"Dù khả năng gây án của nhóm đối tượng này là rất lớn nhưng trên thực tế họ vẫn chưa phạm tội nên chưa thể xử lý được, chỉ có thể theo dõi và phòng tránh", ông Tô Lâm nói.

Đại biểu Trần Văn Tiến (Vĩnh Phúc) đặt vấn đề về nguyên nhân tại sao trong thời gian gần đây nhiều đường dây buôn bán, vận chuyển ma tuý lớn xuyên quốc gia do người nước ngoài cầm đầu lại xuất hiện tại Việt Nam. Trong thời gian tới, Bộ trưởng có biện pháp gì để ngăn chặn tình trạng buôn bán, vận chuyển ma tuý qua Việt Nam?

Nêu vấn đề về tội phạm ấu dâm, đại biểu Nguyễn Thị Thuỷ (Bắc Kạn) muốn Bộ trưởng cho biết thực tế tình hình này có tăng hay không, hay do các gia đình nạn nhân mạnh dạn tố cáo, các cơ quan tư pháp đã đẩy mạnh việc phát hiện và xử lý cùng với sự vào cuộc tích cực của truyền thông nên số lượng gia tăng? Ngoài ra, bà cũng muốn biết những biện pháp cần được áp dụng để phòng chống loại tội phạm giết người do mâu thuẫn bộc phát nhất thời hay vì những nguyên nhân, mâu thuẫn đơn giản.

Tranh luận lại với phần trả lời trước đó của Bộ trưởng Tô Lâm, đại biểu Nguyễn Văn Hiển (Lâm Đồng) cho rằng báo cáo không nêu rõ được nguyên nhân tại sao lượng ma túy vào Việt Nam cực kỳ lớn với đường dây xuyên quốc gia gia tăng trong những năm gần đây. Điều đó dẫn đến không đưa ra được giải pháp phòng ngừa chính xác, ông đề nghị Bộ trưởng đưa ra những nguyên nhân cụ thể hơn của tình trạng này.

Vì sao thống kê chênh lệch về số người chết do TNGT?

Đại biểu Đặng Thị Phương Thảo (Nam Định) nêu thực trạng tình trạng mua bán người đã xảy ra ở cả 63 tỉnh, thành phố. Theo báo cáo của Bộ Công an, đến cuối năm 2018 vẫn còn 519 người được xác định là nạn nhân của mua bán người vẫn chưa được giải cứu. Bà Thảo đề nghị Bộ trưởng thông tin đến nay liệu đã giải cứu được số nạn nhân nói trên chưa. Cơ quan, tổ chức cá nhân nào sẽ phải chịu trách nhiệm nếu không giải cứu được các nạn nhân? Ngoài ra, bà Thảo chất vấn Bộ trưởng đưa ra biện pháp để ngăn chặn tình trạng mua bán người.

Đại biểu Nguyễn Tạo (Lâm Đồng) đánh giá việc đấu tranh phòng chống tội phạm đã đạt được những kết quả khả quan. Tuy nhiên, vị này chỉ ra thời gian qua có nhiều vụ vi phạm pháp luật liên quan đến những cá nhân có chức, có quyền, có tiền mà việc xử lý còn chậm. Ông đề nghị Bộ trưởng đưa ra biện pháp để ngăn ngừa thực trạng trên. Ngoài ra, đại biểu Nam Định muốn làm rõ thông tin Việt Nam có vị trí thế nào trên bản đồ trung chuyển ma túy tại khu vực và thế giới.

Đại biểu Vũ Thị Nguyệt (Hưng Yên) bày tỏ sự băn khoăn về số liệu thống kê, số người chết do tai nạn giao thông khi con số mà Bộ Công an đưa ra chỉ bằng 1/2 so với Bộ Y tế và bằng 1/3 của Tổ chức Y tế thế giới. Bà đề nghị Bộ trưởng làm rõ thông tin trên và chỉ ra số liệu nào là chính xác và đầy đủ nhất. Ngoài ra, bà Nguyệt cũng đặt câu hỏi về giải pháp để khắc phục sự khác biệt trên.

Đại biểu Lê Thanh Vân (Cà Mau) chất vấn vì sao số lượng tướng lĩnh của ngành Công an thời gian qua vi phạm pháp luật đến mức phải xử lý bằng chế tài hình sự nhiều đến như vậy. Ai là người chịu trách nhiệm trong việc giới thiệu, đề bạt bổ nhiệm những cá nhân này? Ông Vân cũng đặt câu hỏi về vụ sản xuất phân bón giả Thuận Phong sao đến nay vẫn chưa khởi tố vụ án, bị can.

Tội phạm xâm hại trẻ em tăng vì người dân mạnh dạn tố cáo

Về vấn đề tội phạm xâm hại tình dục trẻ em, với trách nhiệm của lực lượng công an, theo đại tướng Tô Lâm, Bộ Công an có nhiều chỉ đạo công an địa phương phát hiện, xử lý; phối hợp với VKS và tòa án có văn bản hướng dẫn giải quyết tin báo, kiến nghị, khởi tố hành vi xâm hại người dưới 16 tuổi. Trước đây khó khăn trong xử lý thì nay đưa ra quy trình thống nhất trong cả nước. 

Nguyên nhân là sự tích cực vào cuộc của cơ quan chức năng, tạo ra lòng tin của nhân dân. Nhân dân tin vào cơ quan chức năng, người dân mạnh dạn lên án, tố cáo tội phạm này nên việc xử lý các đối tượng này tăng lên.

Việt Nam là địa bàn trung chuyển ma túy

Dù Bộ trưởng Tô Lâm đã trả lời về tội phạm ma túy, nhiều đại biểu tiếp tục đặt câu hỏi. Trước lo ngại Việt Nam có thành địa bàn trung chuyển ma túy không, Bộ trưởng Tô Lâm khẳng định tình hình buôn bán ma túy có sự chuyển hướng. Chúng ta đã kịp thời nắm bắt này nên phát hiện, bắt giữ nhiều vụ lớn, số lượng ma túy chưa từng có, nhưng nguy cơ vẫn đang hiện hữu, cần đấu tranh mạnh mẽ hơn nữa.

Vừa qua, công an đã bắt giữ, xử lý hàng tấn ma túy nhưng nguồn cung ma túy từ nước ngoài chưa được ngăn chặn. Nếu ngăn chặn ma túy từ nước ngoài vào, giá cao lên thì tội phạm sẽ càng manh động. 

Ông cho biết diễn biến tội phạm trong nước sẽ phức tạp hơn, các đối tượng nghiện cần tiền mà giá ma túy cao thì cướp của, giết người, trộm cắp sẽ có nguy cơ tăng cao.

Bên cạnh đó, áp lực ma túy từ nước ngoài rất lớn, Việt Nam cách Tam giác Vàng 500 km, việc vận chuyển dễ dàng cộng với chính sách mở cửa của ta trong tất cả các mặt nên tội phạm dễ lợi dụng. Một "cái khó" nữa là đường biển, đường biên giới của chúng ta rất dài nên kiểm soát rất khó khăn.

Để ngăn chặn, Bộ Công an đề xuất xây dựng kế hoạch tổng thể ngăn chặn ma túy qua các biên giới, hiện chúng ta phối hợp với Lào mở đợt cao điểm trấn công tội phạm ma túy phía giáp Lào. Bộ cũng có kế hoạch mời các nước trong khu vực và các tổ chức quốc tế bàn về kế hoạch phòng chống ma túy. “Hội nghị Bộ trưởng về phòng chống ma túy sẽ được tổ chức ở Việt Nam vào tháng 7 này”, ông Lâm thông tin.

Theo ông, chúng ta cũng cần tăng cường tuyên truyền sự vận động, ủng hộ của nhân dân. "Với các biện pháp đồng bộ, Việt Nam sẽ không trở thành địa bàn trung chuyển của thế giới", ông Lâm nói.

Không cho tín dụng đen có đất hoạt động

Bộ trưởng Tô Lâm cho rằng bản chất của tín dụng đen là quan hệ về dân sự, về kinh tế. Tuy nhiên, vấn đề này lại có một giới hạn nhất định mà nếu vượt qua giới hạn đó sẽ trở thành vấn đề về hình sự. Bộ trưởng đưa ra 3 giải pháp nhằm hạn chế loại băng nhóm tội phạm này.

Thứ nhất, Bộ Công an cần tiếp tục duy trì khí thế tấn công, trấn áp mạnh mẽ tội phạm vi phạm pháp luật liên quan đến tín dụng đen như hiện nay.

Thứ hai, về mặt pháp luật, Bộ trưởng khẳng định những đối tượng đang lợi dụng kẽ hở của luật pháp để gây khó khăn cho việc xử lý loại tội phạm này. Ông Lâm đề xuất khẩn trương có hướng dẫn để giải quyết những khó khăn, vướng mắc liên quan đến xử lý tội phạm tín dụng đen.

Ngoài ra, Bộ trưởng đề nghị phía ngân hàng tiếp tục đa dạng hóa các hình thức cho vay, tạo điều kiện cho người dân tiếp cận vốn ngân hàng, vốn lành mạnh, không cho tín dụng đen có đất hoạt động

Nhắc tới vụ việc một chiến sĩ biên phòng mới hy sinh và 2 chiến sĩ bị thương ngày 3/6 vì cuộc chiến chống ma túy, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân nhìn nhận, công an và lực lượng biên phòng thời gian qua phối hợp tốt trong ngăn chặn ma túy. "Nếu không ngăn chặn thì không thể hình dung tác hại thế nào đến từng gia đình", bà nói.

Bộ trưởng Công an: Bộ dự báo được tình hình tội phạm ma túy

Bộ trưởng Công an Tô Lâm trả lời theo từng nhóm vấn đề về tội phạm ma túy, giết người, tín dụng đen.

Về công tác phòng chống ma túy, Bộ trưởng Tô Lâm cho biết Bộ nhận thấy đây là vấn đề nhận được sự quan tâm rất lớn. Ông khẳng định Đảng và Nhà nước đã dành nhiều nguồn lực cho công tác này. Quốc hội cũng thông qua luật với hình phạt hết sức nghiêm khắc cho hành vi liên quan đến ma túy. Chính phủ cũng có kế hoạch triển khai và có sự phối hợp chặt chẽ. Các ngành đã ban hành nhiều chương trình phối hợp, đặc biệt là hợp tác quốc tế trong phòng chống ma túy, có sự quyết liệt của cả hệ thống vào công tác phòng chống ma túy.

Cho biết kết quả đã được nêu trong báo cáo, đại tướng Tô Lâm trấn an chúng ta có thể an tâm vì Bộ Công an có thể dự báo tình hình này.

Ông nói thêm, tội phạm ma túy là tội phạm quốc tế, không quốc gia nào không có sự hợp tác mà giải quyết được tội phạm này. Hơn nữa, chúng ta rất gần Tam giác Vàng - thủ phủ ma túy lớn, cộng với tình hình ma túy diễn biến phức tạp, nhiều nước hợp pháp hóa ma túy.

Bộ Công an từ tháng 10/2018 được Thủ tướng cho phép tổ chức hội nghị cấp bộ trưởng về phòng chống ma túy. Các nước ASEAN cũng đã có sự phối hợp và phát hiện đường dây, tổ chức ma túy với số lượng lớn.

“Với sự quyết tâm cao của hệ thống chính trị, chúng ta hoàn toàn có thể ngăn chặn ma túy, không để Việt Nam thành điểm trung chuyển ma túy của thế giới”, Bộ trưởng cam kết.

Người đứng đầu ngành công an cũng nêu vài khó khăn, thách thức như số người nghiện trong nước, nhu cầu ma túy trong nước ngày càng tăng lên, tội phạm này sẽ có diễn biến phức tạp. Về mặt pháp luật, hiện không xử lý hình sự người sử dụng ma túy, Bộ Công an đang nghiên cứu sửa đổi.

Ông cũng nêu bất cập hiện ở quản lý cửa khẩu thủ tục hàng hóa thông quan của ta rất thông thoáng, vì chính sách mở cửa nên chúng ta cũng bị lợi dụng trong khi điều kiện kiểm soát ở cửa khẩu còn khó khăn.

Băng nhóm tội phạm lộng hành

Chúc mừng ngành công an thời gian qua trong công tác phòng chống tội phạm song, đại biểu Nguyễn Thị Mai Hoa (Đồng Tháp) tỏ ra lo lắng với các băng nhóm tội phạm hoạt động lộng hành nhất là về ma túy, tín dụng đen gây bức xúc trong dư luận. Bà nhắc đến vụ án nhóm phụ nữ giết người phi tang xác ở Bình Dương và một số vụ án giết người man rợ do các đối tượng sử dụng ma túy gây ra.

“Trách nhiệm của cơ quan chức năng trong công tác quản lý như thế nào? Đây là vấn đế yếu về nghiệp vụ hay đạo đức công vụ? Giải pháp sắp tới của ngành như thế nào”, bà Hoa đặt câu hỏi.

Đại biểu Nguyễn Sỹ Cương (Ninh Thuận) đánh gia cao sự chỉ đạo sát sao của Chính phủ trong đấu tranh phòng chống tội phạm tín dụng đen. Tuy nhiên, ông lo ngại trong diễn biến phức tạp của loại tội phạm này. Mới 5 tháng đầu năm 2019, chúng ta đã triệt phá 933 băng nhóm loại tội phạm này, giảm không nhiều so với 2018. Trong 2.500 vụ liên quan đến tín dụng đen trong năm 2018, chỉ có 34 vụ là xử theo tội cho vay nặng lãi chỉ chiếm 2%.

"Đâu là giải pháp xử lý dứt điểm loại tội phạm này?", ông chất vấn.

Đại biểu Đàng Thị Mỹ Hương (Ninh Thuận) cho biết theo báo cáo của Bộ Công an, lượng ma túy bị bắt giữ tăng kỷ lục, lớn nhất từ trước đến nay. Nữ đại biểu đặt câu hỏi về chất lượng phòng chống, kiểm tra, kiểm soát, phát hiện và tố giác tội phạm được đảm bảo thế nào.

Thời gian qua, lực lượng cảnh sát giao thông đã tăng cường công tác tuần tra, kiểm soát các trường hợp vi phạm. Tuy nhiên, việc chấp hành nộp phạt, xử phạt chưa được chấp hành nghiêm dẫn đến nhờn pháp luật. Bà Hương đề nghị Bộ trưởng nêu ý kiến của mình về vấn đề này và giải pháp của Bộ trong thời gian tới.

Đại biểu Trương Thị Yến Linh (Cà Mau) tiếp tục đặt câu hỏi về năng lực của ngành công an khi để lọt nhiều đối tượng vận chuyển số lượng ma túy "khủng" vào Việt Nam gây mất an ninh, an toàn xã hội. “Cử tri rất quan tâm bức xúc vận chuyển mua bán ma túy, không còn tính bằng gam, hay kilogam mà được tính bằng tấn. Công tác phòng chống còn nhiều hạn chế, hiệu quả còn thấp. Hiện, ma túy đã len lỏi đến tất cả các tỉnh thành phố đến tận vùng nông thôn gây ảnh hưởng đến an ninh trật tự an toàn xã hội”, nữ đại biểu nói. 

Bà đặt câu hỏi về trách nhiệm của Bộ và những giải pháp căn cơ gì trong phòng ngừa loại tội phạm này.

Phân tích báo cáo từ 3 ngành điều tra, kiểm sát, tòa án, đại biểu Nguyễn Văn Hiển nhận thấy các vụ án về ma túy gia tăng cả về số vụ, số bị cáo và số lượng ma túy. Các báo cáo cũng chỉ ra Việt Nam đang trở thành địa bàn lý tưởng cho loại tội phạm này trung chuyển ma túy. 

Ông đặt 3 câu hỏi: Phải chăng chúng ta chưa đánh ma túy mạnh như các nước trong khu vực nên tội phạm mới chọn Việt Nam để trung chuyển ma túy? Có lỗ hổng yếu kém trong công tác kiểm tra, kiểm soát dẫn đến lượng ma túy lớn xâm nhập vào nội địa? Ngành công an có giải pháp mạnh mẽ nào trong thời gian tới để xử lý vấn đề này?

5 tháng, 447 vụ giết người xảy ra

Với nhóm vấn đề thứ hai về công tác đấu tranh phòng, chống tội phạm giết người, tội phạm liên quan tới hoạt động “tín dụng đen”, băng nhóm hoạt động theo kiểu “xã hội đen”, tổ chức đường dây mang thai hộ xuyên quốc gia - mua bán bào thai, xâm hại phụ nữ, trẻ em, Bộ Công an cho biết đã tổ chức tấn công, trấn áp quyết liệt các loại tội phạm, góp phần xây dựng môi trường sống lành mạnh.

Đối với các vụ án giết người xảy ra, đã tập trung lực lượng điều tra làm rõ (đạt tỷ lệ trên 95%), về cơ bản các vụ án nổi cộm, dư luận xã hội quan tâm đều được nhanh chóng điều tra khám phá, phối hợp với các ngành xử lý nghiêm minh đối tượng phạm tội trước pháp luật. Tuy nhiên tình hình tội phạm giết người vẫn diễn biến phức tạp.

Năm 2018, 1.074 vụ giết người (giảm 0,19%) đã xảy ra. Riêng 5 tháng đầu năm 2019 đã có 447 vụ giết người (tăng 3,47%). Đáng lưu ý, xảy ra nhiều vụ giết người với hành vi gây án dã man, tàn bạo (giết nhiều người, giết người vứt xác, chặt xác, đốt xác, giết phụ nữ và trẻ em...).

Bộ Công an cũng đưa ra phân tích, khoảng 15-17% là các vụ người thân trong gia đình giết hại lẫn nhau; 60-70% các vụ giết người là do mâu thuẫn bột phát, nhất thời, đối tượng phạm tội lần đầu; xuất hiện ngày càng nhiều vụ giết người do đối tượng bị bệnh tâm thần hoặc bị ảo giác do sử dụng ma túy tổng hợp ("ngáo đá") gây ra.

Điển hình các vụ như: Vụ giết, hiếp nữ sinh giao gà do các đối tượng nghiện ma túy gây ra ngày 4/2/2019 tại Điện Biên; vụ Nguyễn Võ Ngọc Bảo “ngáo đá” giết, cướp tài sản của mẹ đẻ và em trai ruột xảy ra ngày 5/1 tại Ninh Thuận; vụ Trịnh Viết Ba (hành nghề thầy cúng) dùng dao giết 2 người, làm bị thương 2 người tại Nam Định ngày 4/3; vụ Nguyễn Hoàng Nam “ngáo đá” chém chết bố, mẹ, bà nội tại TP.HCM và một người khác tại Long An xảy ra ngày 11/3; vụ Trần Trọng Luận do thù tức cá nhân dùng dao giết chết 3 người tại Bình Dương…

“Ma túy là tội phạm của các loại tội phạm”

Báo cáo trước chất vấn, đại tướng Tô Lâm điểm lại một số vấn đề nổi bật của ngành, điển hình là tình hình tội phạm ma túy. “Ma túy đang là tội phạm của các loại tội phạm khác”, ông Lâm nói.

Tội phạm tín dụng đen dù được trấn áp vẫn len lỏi đến các vùng quê gây bức xúc, lo lắng cho nhân dân.

Cũng theo Bộ trưởng Công an, tội phạm xuyên quốc gia có chiều hướng gia tăng, xuất hiện nhiều phương thức, thủ đoạn mới. 

Vấn đề sử dụng rượu bia mà chất kích thích khi tham gia giao thông cũng đang gây ra nhiều hệ lụy.

“Chủ trương của Bộ Công an là làm giảm tội phạm, xóa bỏ các nguyên nhân và điều kiện phát sinh tội phạm. Bộ Công an có một số kết quả bước đầu nhưng chúng tôi cũng nhận thấy rõ ràng vẫn còn không ít tồn tại khó khăn và thách thức đang đặt ra”, ông Lâm nói.

5 đại biểu đặt câu hỏi mỗi lượt

Phát biểu khai mạc, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân cho biết Quốc hội dành 2,5 ngày cho hoạt động chất vấn và trả lời chất vấn. Các Bộ trưởng sẽ không trình bày báo cáo mà chỉ phát biểu 5 phút trước khi trả lời chất vấn. Sẽ có 5 đại biểu chất vấn mỗi lần, mỗi đại biểu chỉ hỏi một phút, người trả lời có tối đa 3 phút để trả lời.

Chủ tịch Quốc hội đề nghị đại biểu nêu câu hỏi rõ ý, hạn chế đi sâu vào vụ việc cụ thể. Đại biểu có thể tranh luận lại nếu thấy không thỏa đáng nhưng chỉ có tối đa 2 phút. Bà Ngân cũng lưu ý tranh luận chỉ diễn ra giữa người hỏi và người trả lời. Đại biểu không chất vấn không được tranh luận.

Theo Chủ tịch Quốc hội, hoạt động chất vấn vừa qua đã giúp nâng cao hoạt động giám sát của Quốc hội, tạo chuyển biến tích cực trong quản lý, điều hành, đóng góp vào sự phát triển chung. Với tinh thần trách nhiệm, sự tích cực chủ động của các thành viên Chính phủ, cùng sự chuẩn bị của cơ quan hữu quan, phiên chất vấn sẽ đạt chất lượng như cử tri mong đợi. Sau phiên chất vấn, Quốc hội sẽ có Nghị quyết để giám sát việc thực hiện những cam kết khi chất vấn.

Trước phiên chất vấn, Bộ trưởng Công an Tô Lâm đã có báo cáo gửi Quốc hội về một số nội dung liên quan đến nhóm vấn đề chất vấn.

Với nhóm vấn đề thứ nhất về công tác đấu tranh phòng, chống tội phạm về sản xuất, tàng trữ, vận chuyển, mua bán trái phép chất ma túy, Bộ Công an đã trấn áp số đối tượng nguy hiểm cầm đầu các đường dây mua bán, vận chuyển ma túy tại bản Tà Dê (xã Loóng Luông, Vân Hồ, Sơn La), tiêu diệt 2 đối tượng cầm đầu ma túy vùng Tây Bắc là Nguyễn Thanh Tuân và Nguyễn Văn Thuận; thu giữ 49 khẩu súng các loại, 17 lựu đạn, 7.000 viên đạn và nhiều vật chứng liên quan.

Chỉ trong 5 tháng đầu năm 2019, lực lượng công an đã phát hiện 10.246 vụ, 11.731 đối tượng phạm tội về ma túy, thu giữ 301,31 kg heroin, 3.272,20 kg và 437.334 viên ma túy tổng hợp, 259,61 kg cần sa.

“Dù số vụ bắt giữ giảm 12,66% so với cùng kỳ 2018, lượng ma túy tổng hợp thu được tăng kỷ lục, đây là số lượng ma túy thu được lớn nhất từ trước đến nay”, Bộ trưởng Công an nêu rõ.

Bên cạnh đó, lực lượng công an còn phát hiện, xử lý nhiều tụ điểm sử dụng trái phép các chất ma túy trong các quán bar, vũ trường, karaoke. Bộ nhận định đã xuất hiện nhiều loại ma túy mới, nhiều đối tượng sử dụng ma túy tổng hợp gây ảo giác không kiểm soát được nhận thức, hành vi, gây ra nhiều vụ án đặc biệt nghiêm trọng.