 |
| Chiến đấu cơ PAK-FA là dự án hàng không tham vọng nhất của Nga sau khi Chiến tranh Lạnh kết thúc. Ảnh: wikimedia |
Trang National Interest điểm lại 5 mẫu máy may chiến đấu uy lực nhất mà không quân Nga đang sở hữu.
Máy bay chiến đấu PAK FA
PAK FA là mẫu thiết kế chiến đấu cơ thế hệ thứ 5 đầu tiên của Nga. PAK FA có nghĩa Hệ thống máy bay tiên tiến hiện đại. Chúng là sản phẩm của Sukhoi, đơn vị tạo ra những loại máy bay hùng mạnh khác như the Su-17 Fitter và Su-27 Flanker. Sukhoi bắt đầu dự án PAK FA từ tháng 4/2002 sau khi giành được gói thầu phát triển một máy bay chiến đấu mới.
Với thiết kế bề ngoài gần giống Su-27 Flanker, PAK FA sở hữu nhiều ưu điểm như khả năng tàng hình, tốc độ bay nhanh đáng kể dựa vào các động cơ hiện đại. Máy bay có bộ quét radar và hệ thống cảm biến quang điện tử để phát hiện mục tiêu. Bộ vũ khí có khả năng chở đến 6 tên lửa tầm xa và các tên lửa không đối đất.
PAK FA cất cánh lần đầu vào cuối tháng 1/2010. Khi đó, máy bay chỉ bay gần 50 phút từ nhà máy sản xuất Yuri Gagarin ở vùng Viễn Đông. Hiện 5 mẫu máy bay đang hoạt động thử nghiệm sau khi trải qua hơn 450 chuyến bay trước cuối năm 2013. Quá trình sản xuất PAK FA hàng loạt cho không quân Nga sẽ bắt đầu vào năm 2016. Từ năm 2020 đến 2040, Nga sẽ sản xuất khoảng 450 chiến đấu cơ PAK FA.
Ấn Độ cũng đang hợp tác với Nga để phát triển một biến thể của thiết kế PAK FA là T-50. Chính phủ Ấn Độ đã đầu tư 6 tỷ USD vào dự án nhưng không hài lòng về việc kiểm soát chất lượng. Vào tháng 6/2014, động cơ của một mẫu thử nghiệm T-50 đã cháy.
Máy bay yểm trợ trên không Su-25
Liên Xô không chế tạo máy bay chống tăng chuyên dụng giai đoạn hậu chiến. Những hoài về nghi tính hiệu quả của loại máy bay trong một cuộc chiến hạt nhân khiến dự án đình trệ gần 30 năm. Cuối thập niên 60 của thế kỷ 20, không quân Liên Xô mới công bố kế hoạch chế tạo máy bay yểm trợ. Năm 1972, mẫu máy bay Su-25 bay thử nghiệm.
 |
| Giới chuyên gia ví Su-25 như "xe tải chở bom". Ảnh: military-today |
Máy bay có 10 điểm để gắn bom, giàn phóng tên lửa, tên lửa không đối đất và tên lửa không đối không. Su-25 còn mang theo cặp pháo GSh-30-2 với cỡ nòng 30 mm để tấn công các mục tiêu mặt đất.
Liên Xô đã nhiều lần điều máy bay Su-25 đến các vùng xung đột, như chiến trường Afghanistan giai đoạn 1979 - 1989, cuộc chiến thời hậu Xô Viết ở Chechnya, chiến tranh Vịnh Ba Tư.
Với phiên bản mới nhất, Su-25 SM, nhà sản xuất nâng cấp khung máy bay, màn hình, bộ định vị vệ tinh và một máy thu tín hiệu radar cảnh báo. Hiện không quân Nga đang sở hữu khoảng 180 phi cơ Su-25, bao gồm 8 chiếc sẽ đạt tiêu chuẩn 25SM vào năm 2020.
Máy bay ném bom chiến lược Tu-95 Bear
Tu-95 không chỉ là một trong những kiểu máy bay lâu đời nhất trong kho vũ khí Nga (hơn 60 năm), mà còn là chiến đấu cơ thuộc nhóm hùng mạnh nhất. Không quân Nga tín nhiệm Tu-95 vì khả năng thực hiện nhiệm vụ ở khoảng cách xa nhất, như bay đến bờ biển California hay hành trình quanh Nhật Bản.
 |
| Một phi cơ Tu-95. Ảnh: military-today. com |
Tuy nhiên, Tu-95 trở nên lỗi thời khi hệ thống phòng thủ tên lửa hạt nhân chiến lược của Mỹ ngày càng hoàn thiện hơn để tránh kẻ thù xâm nhập. Sau này, Tu-95 nâng cấp với khả năng chở tên lửa hạt nhân hành trình.
Trong những năm qua, Tu-95 thực hiện các sứ mệnh như máy bay tuần tra hàng hải và máy bay trinh sát. Phạm vi hoạt động tầm xa và tốc độ của Tu-95 giúp máy bay theo sát chuyển động của hạm đội hoặc đoàn xe ở bắc Đại Tây Dương, thậm chí có thể tấn công chúng bằng tên lửa hành trình, hoặc chỉ đạo các đơn vị không, hải quân khác.
Thời Chiến tranh Lạnh, Tu-95 thực hiện nhiệm vụ xác định các tàu sân bay Mỹ, sau đó hướng dẫn máy bay Backfire tấn công chúng. Phi cơ của NATO và không quân Nhật Bản thường xuất kích để ngăn chặn Tu-95 trong giai đoạn này.
Khoảng 55 máy bay Tu-95 vẫn hoạt động đến ngày nay, song những đợt tuần tra của chúng chủ yếu mang ý nghĩa chính trị. Ngày 4/9/2014, hai phi cơ Tu-95 cất cánh từ phía tây nước Nga đến vùng duyên hải đông Mỹ. Sự việc diễn ra cùng lúc với cuộc họp thượng đỉnh của NATO tại xứ Wales để bàn về tình hình Ukraine.
Máy bay ném bom chiến lược Tu-160 Blackjack
Tu-160 là máy bay ném bom hạng nặng cuối cùng mà Liên Xô sản xuất từ năm 1980 đến 1992. Là máy bay ném bom mạnh nhất của Nga, chúng chở một lượng lớn tên lửa hành trình hạt nhân và có thể bay trong ban đêm trong mọi điều kiện thời tiết. Tu-160 cất cánh lần đầu vào cuối tháng 12/1981. Máy bay có thời gian cất cánh và hạ cánh ngắn để phù hợp với vùng chiến sự.
 |
| Tu-160 còn gọi là "thiên nga trắng" của không quân Nga. Ảnh: Wikimedia |
Với tốc độ tối đa 2.000 km/giờ và khả năng bay 14.000 km không cần tái nạp nhiên liệu, Tu-160 có thể chở khoảng 22 tấn vũ khí, gồm 15 tên lửa hạt nhân. Hệ thống phòng thủ trên máy bay có khả năng phát hiện và gây nhiễu radar đối phương. Hệ thống phát hiện nhiệt để ghi nhận những tên lửa và máy bay đang tới.
Liên Xô đã sản xuất 35 máy bay Tu-160. Sau đó, quân đội Ukraine tiếp nhận 19 chiếc. Tuy nhiên, Kiev đã hủy 11 chiếc theo một chương trình hợp tác và bán 8 phi cơ còn lại cho Nga.
Chiến đấu cơ Su-35 Flanker
Là mẫu thiết kế giai đoạn giữa của Su-27 và PAK FA, Su-35 trở thành giải pháp "lấp khoảng trống" của không quân Nga cho đến khi một phi đội PAK FA ra đời.
 |
| Một chiếc Su-35 Flanker. Ảnh: Wikia |
Hệ thống điện tử, động cơ đẩy và hệ thống vũ khí của Su-35 hiển nhiên hiện đại hơn so với Su-27. Thiết bị quét điện tử Erbis-E có thể tìm kiếm máy bay đối phương và khoanh vùng để tấn công. Hệ thống quang điện tử nâng cao khả năng tìm kiếm và theo dõi hồng ngoại. Để phòng thủ, các bộ làm nhiễu tín hiệu radar của Su-35 có thể tác động lên radar của NATO hoặc phát sóng mục tiêu giả. Một phần khung máy bay được sản xuất từ titanium, giúp giảm trọng lượng máy bay trong khi tăng cường mẫu thiết kế. Một số phần quan trọng trong khung máy bay được chế tạo từ vật liệu hấp thụ radar.
Một phi cơ Su-35 có thể chở số lượng lớn vũ khí, như tên lửa không đối không K-77ME và tên lửa hành trình Kh-59 để tấn công các mục tiêu mặt đất.
