Đọc sách in tốt cho sức khoẻ hơn sách điện tử

Cho tới nay, đã có nhiều nghiên cứu cho thấy đọc sách mang lại nhiều lợi ích cho con người. Tuy nhiên, trong xã hội hiện đại, nhiều người vẫn lựa chọn tương tác với màn hình thay vì đọc một cuốn sách.

Ngay cả ở trường học, thời kỳ học sinh phải mang theo những cuốn sách giáo khoa nặng nề đã dần qua. Phương thức học tập kỹ thuật số đang được ưu tiên, làm nhẹ bớt ba lô nhưng lại tạo gánh nặng cho tâm trí trẻ với thách thức phải duy trì nhiệm vụ giữa một biển thứ có thể gây nhiễu.

Đọc sách điện tử không mang lại nhiều trải nghiệm như sách in. Ảnh: The Ecoguide.

Việc đọc những đoạn nội dung ngắn trên mạng xã hội khi cuộn chuột không chỉ ức chế khả năng chú ý mà còn khiến những cuốn sách dài trở nên khó đọc hơn, làm giảm khả năng phát triển ngôn ngữ, khiến con người sử dụng cách viết ngắn gọn, mang tính giao tiếp, ít trang trọng hơn và từ đó hạn chế khả năng phát triển từ vựng và khái niệm.

Trích dẫn một nghiên cứu năm 2023, trang Psychologytoday cho biết việc đọc sách giấy giúp tăng khả năng đọc hiểu từ 6 đến 8 lần so với máy đọc sách điện tử. Mặc dù nhiều người thấy rằng họ có thể đọc nhanh hơn trên thiết bị điện tử, nhưng nhiều điều gây xao lãng khác, như lướt mạng xã hội, quảng cáo và thông báo email, thường cản trở việc ghi nhớ. Còn sách giấy mang lại trải nghiệm phong phú, giúp người đọc tiếp thu và nhớ lại nội dung hiệu quả hơn.

Việc cầm một cuốn sách có sức nặng trên tay, lật từng trang và thậm chí đánh dấu những đoạn văn yêu thích đều là những trải nghiệm giúp nhớ lâu hơn. Trên thực tế, theo các nhà nghiên cứu, việc lật trang khi đọc sẽ tạo ra một “chỉ mục” trong não, khắc họa lại nội dung đã đọc bằng hình ảnh vào một trang cụ thể. Đây là một cách giúp não ghi nhớ thông tin tốt hơn khi đọc từ sách giấy.

Từ cách để vị trí cơ thể thoải mái khi cầm một cuốn sách, cho đến cách đầu và mắt điều chỉnh để quét các trang khi lật sách, có những khác biệt rõ rệt trong cách cơ thể trải nghiệm khi đọc một cuốn sách cổ điển hay.

“Sách in và chất của giấy cũng mang lại tính chất vật lý rõ ràng cho từng văn bản, trong khi sách điện tử không phải là những tập sách hữu hình và có thể chạm, cầm, mang hay điều chỉnh theo những cách khác nhau,” hai tác giả Mangen và van der Weel viết trong “Sự phát triển của việc đọc trong thời đại số hóa: một khuôn khổ tích hợp cho nghiên cứu về đọc”.

Ngoài việc cải thiện khả năng đọc hiểu và mang lại trải nghiệm phong phú, sâu sắc, đọc sách giấy còn mang lại trải nghiệm xã hội độc đáo mà độc giả điện tử bỏ lỡ. Cho dù đang xem xét các giá sách ở hiệu sách, cầm cà phê trên tay, hỏi thủ thư địa phương về những gợi ý từ bộ sưu tập của họ hay giới thiệu ấn bản cuốn sách yêu thích cho bạn bè, thì những tương tác với người yêu sách này là một trong những khía cạnh thú vị nhất của việc đọc sách. Thao tác đơn giản tải sách xuống thiết bị đọc sách điện tử sẽ bỏ qua những cơ hội kết nối như vậy.

Những điều này phần nào giúp lý giải đọc sách in vẫn được rất nhiều độc giả ưa chuộng. Trong một nghiên cứu năm 2015, 92% sinh viên cho biết thích sách in hơn sách điện tử. Đối với họ, việc cầm một cuốn sách trên tay, chiêm ngưỡng ảnh bìa, hay trầm trồ về thiết kế của thanh đánh dấu trang đều là những trải nghiệm đặc biệt.