Theo số liệu của FoodMap, tại Khánh Hòa trong giai đoạn 2010-2022, diện tích trồng xoài bản địa đã giảm hơn 80%, hiện chỉ chiếm khoảng 10% tổng số cây xoài tại địa phương, trong đó phải kể đến giống xoài Canh Nông và xoài Cát Thơm.
 |
| Xoài Canh Nông và xoài Cát Thơm hiện đối diện với nguy cơ khan hiếm do thu hẹp diện tích canh tác. |
Trước thực trạng này, Shopee và FoodMap, với lợi thế công nghệ, đã đồng hành cùng các nhà vườn địa phương để phục hồi, nâng cao giá trị của giống xoài bản địa bằng cách tối ưu chi phí vận hành, quảng bá rộng rãi đến người tiêu dùng, chịu trách nhiệm phân phối và tiêu thụ.
Xoài bản địa yếu thế trên chính quê hương
Trên thực tế, năng suất xoài bản địa rất cao. Cây từ 10 tuổi trở lên cho năng suất trung bình đạt 300-500 kg/cây, cây trên 20 tuổi chăm sóc tốt đạt trên 1,2 tấn/cây. Tuy nhiên, do công nghệ bảo quản thô sơ trong khi xoài chỉ giữ được trong thời gian ngắn 5-7 ngày kể từ khi thu hoạch nên không thể tiêu thụ hết, dẫn đến giảm giá xoài, ảnh hưởng đến thu nhập của người nông dân.
Các hộ trồng xoài tại huyện Cam Lâm và Diên Khánh cho biết, giá xoài Canh Nông và xoài Cát Thơm liên tục bấp bênh và giảm mạnh trong 2 năm trở lại đây dẫn đến tình trạng thu không đủ bù chi.
 |
| Những cây xoài bản địa cho trái thu hoạch vào tháng 5-8 và trái vụ ở tháng 12, việc thu hoạch rất kỳ công bởi cây thường cao và có tán rộng. |
Để duy trì sinh kế, nhiều hộ trồng xoài chọn phương án đốn cây và thay bằng giống mới có sản lượng, giá bán cao hơn. Bên cạnh đó, tốc độ đô thị hóa gia tăng làm thu hẹp diện tích trồng trọt, trở thành mối đe dọa với những cây xoài bản địa.
Cô Sáu, nông dân trồng xoài tại Khánh Hòa chia sẻ: “Phần lớn xoài trồng ra là để bán ngoại tỉnh nhưng việc bảo quản và vận chuyển gặp rất nhiều khó khăn, nhất là trong thời tiết nắng nóng như hiện tại. Đến được nơi tiêu thụ thì lượng xoài cũng đã hao hụt trong khi giá bán thấp nên nhiều hộ trên địa bàn cũng không còn mặn mà với giống cũ”.
Giúp xoài bản địa lấy lại vị thế
Từ tháng 4, FoodMap kết hợp Shopee khởi động chiến dịch bảo tồn xoài bản địa Khánh Hòa thuộc khuôn khổ dự án chiến lược “Tôn vinh nông sản Việt” mà 2 đơn vị đã ký kết trong năm nay.
Theo số liệu khảo sát từ FoodMap, trên 70% sản lượng xoài tại Khánh Hòa được chuyển ra ngoài tỉnh tiêu thụ. Để phục vụ tệp khách hàng rộng rãi trên cả nước, việc đưa trái xoài bản địa đi xa khỏi phạm vi Khánh Hòa là điều tối quan trọng nhằm gia tăng diện tích giống cây trồng lẫn sinh kế của người nông dân. Do đó, để xoài bản địa lấy lại vị thế vốn có, cần chú trọng hơn vào quy trình thu hoạch, bảo quản và có giấy chứng nhận chất lượng.
 |
| Shopee và ShopeeFood hỗ trợ quảng bá và phân phối chính thức các sản phẩm xoài bản địa Khánh Hòa tại gian hàng chính hãng của FoodMap trên cả hai nền tảng. |
“Là đơn vị trực tiếp thu mua xoài và phân phối thông qua các nền tảng online như Shopee, việc mở rộng kênh phân phối trực tuyến theo chúng tôi sẽ góp phần giải quyết vấn đề ứ đọng nông sản sau mỗi mùa thu hoạch”, đại diện FoodMap khẳng định.
Theo đó, Shopee và ShopeeFood sẽ là 2 đơn vị hỗ trợ FoodMap mở rộng các kênh phối trên nền tảng trực tuyến, giúp người dùng tiếp cận nông sản chất lượng với giá hợp lý. Song song, tận dụng những lợi thế về nền tảng công nghệ TMĐT cùng hệ sinh thái riêng, Shopee sẽ tăng cường hoạt động quảng bá, giúp người dùng dễ dàng mua sắm và ủng hộ nông sản địa phương với nhiều ưu đãi hấp dẫn.
 |
| FoodMap hỗ trợ các nhà vườn chuẩn hóa quy trình trồng trọt, giúp nâng cao giá thành và đảm bảo đầu ra trong bối cảnh thị trường có nhiều biến động. |
FoodMap chịu trách nhiệm làm việc với các đơn vị liên kết và các hộ nông dân để khảo sát thực trạng khai thác, trực tiếp thu mua, kiểm tra chất lượng sản phẩm. Trong quá trình này, đội ngũ FoodMap sẽ tư vấn, hướng dẫn kỹ thuật chăm sóc và thu hoạch, bảo quản và vận chuyển xoài đi xa hơn mà không ảnh hưởng đến chất lượng, đảm bảo sản phẩm đầu ra đạt đúng tiêu chuẩn thị trường.
Ngoài ra, FoodMap còn cam kết trích một phần lợi nhuận để hỗ trợ các nhà vườn trồng xoài chuẩn hóa quy trình sản xuất để đạt chứng nhận VietGAP.
 |
“Tôn vinh nông sản Việt” là dự án cộng đồng do Shopee, ShopeeFood và FoodMap phối hợp thực hiện xuyên suốt năm 2023. Trong khuôn khổ dự án, từ nay đến 31/5, người dùng sẽ được hưởng nhiều ưu đãi hấp dẫn khi đặt mua xoài cổ từ gian hàng FoodMap trên ứng dụng Shopee hoặc ShopeeFood.
