Điều gì chờ đợi ông Biden

Tổng thống Biden hôm 9/11 đã ăn mừng việc tránh được "làn sóng đỏ khổng lồ" mà nhiều người dự đoán trong cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ tuần này. Ông cũng tiết lộ dự định tái tranh cử vào năm 2024, ngay cả khi tuyên bố sẽ phối hợp với các đảng viên Cộng hòa tại Quốc hội, theo New York Times.

Trong khi tổng thống dường như đã đánh bại lịch sử khi đảng của ông có thể giảm thiểu tổn thất trong cuộc bầu cử giữa kỳ, ông vẫn phải đối mặt với viễn cảnh về một Hạ viện do đảng Cộng hòa kiểm soát trong hai năm tới.

Ngay cả khi đảng Dân chủ nắm giữ Thượng viện, điều đó vẫn gây nguy hiểm cho chương trình lập pháp đầy tham vọng của ông.

Viễn cảnh không chắc chắn

Trong một cuộc họp báo sau bầu cử tại Nhà Trắng, ông Biden đã xuất hiện đầy vui vẻ trước kết quả tốt hơn mong đợi của đảng Dân chủ. Ông gọi đó là “một ngày tốt lành cho nền dân chủ”.

Trong khi sẵn sàng hợp tác với các đảng viên Cộng hòa, Tổng thống Biden cũng khẳng định ông sẽ ngăn chặn bất kỳ nỗ lực nào của phe đối lập nhằm hủy hoại những thành tựu trong hai năm đầu tiên của mình. “Tôi có quyền phủ quyết”, ông nhấn mạnh.

Có lẽ sẽ phải mất vài ngày hoặc vài tuần nữa để kết quả từ các cuộc bầu cử giữa kỳ được hé lộ, khi việc kiểm phiếu tại các bang quan trọng vẫn tiếp diễn. Bên cạnh đó, theo Bloomberg, cuộc đua kiểm soát Thượng viện có thể kéo dài đến tháng 12 khi bầu cử ở bang Georgia phải kéo sang vòng hai.

Tuy nhiên, theo New York Times, có thể phải mất nhiều thời gian hơn nữa để xác định chắc chắn những kết quả đó sẽ có ý nghĩa như thế nào đối với phần còn lại trong nhiệm kỳ tổng thống của ông Biden.

Ông Biden đã ghi nhận kết quả giữa nhiệm kỳ tốt nhất so với bất kỳ tổng thống nào trong 20 năm qua, khi tránh được “làn sóng đỏ” như dự đoán. Tuy nhiên, ông Biden vẫn có thể phải đối mặt với viễn cảnh không chắc chắn trong việc thúc đẩy các ưu tiên của mình ở phần còn lại của nhiệm kỳ.

Kết quả trong cuộc bầu cử giữa kỳ có thể khuyến khích ông tái tranh cử và hiện có thể xoa dịu những tiếng nói bất đồng về ông trong đảng Dân chủ. Ông cũng có một quãng nghỉ mà không cảm thấy vội vã khi cựu Tổng thống Donald Trump dường như sẽ tuyên bố tái tranh cử vào tuần tới.

Tổng thống Biden hôm 9/11 cho biết ông cũng dự định tái tranh cử và có khả năng sẽ đưa ra quyết định cuối cùng vào đầu năm sau. "Ý định của tôi là tái tranh cử. Đây cũng là quyết định của gia đình", ông Biden nói với các phóng viên tại Nhà Trắng, khi phu nhân Jill Biden ngồi gần đó, Reuters đưa tin.

Khi các cuộc bầu cử nâng cao tinh thần của ông Biden, chúng cũng khiến ông Trump phải vỡ mộng. Cựu tổng thống Mỹ đã thất vọng nhìn các đồng minh chủ chốt thất bại.

Ông Trump cùng phu nhân đi bỏ phiếu bầu cử giữa kỳ hôm 8/11. Ảnh: Reuters.

Trong khi đó, Thống đốc Ron DeSantis - đối thủ mạnh nhất của ông Trump cho vị trí đại diện đảng Cộng hòa tranh cử tổng thống - đã ghi nhận một chiến thắng vang dội ở Florida.

Ngoài ra, Tổng thống Biden thừa nhận rằng những người ủng hộ ông Trump vẫn giữ được ảnh hưởng to lớn và sẽ là một thách thức đối với ông. Tuy nhiên, ông bày tỏ hy vọng có thể tìm thấy điểm chung với những thành viên còn lại trong đảng Cộng hòa - những người mà ông gọi là “những người tử tế, đáng kính”.

Ông Biden đã phát biểu một ngày trước khi dự kiến ​​đi công du nước ngoài. Chuyến công du đó sẽ cho phép ông khẳng định vai trò của một nhà lãnh đạo thế giới và vượt lên trên những rắc rối trong nước.

Tuy nhiên, sau đó, nếu đảng Cộng hòa giành được một số ghế cần thiết để kiểm soát Hạ viện, họ không chỉ có thể ngăn chặn các sáng kiến ​​lập pháp hàng đầu của ông Biden, mà còn được trao quyền để cố gắng buộc tổng thống nhượng bộ trong một số các lĩnh vực chính sách.

Không những vậy, nếu đảng Cộng hòa thành công kiểm soát Hạ viện, những người ủng hộ ông Trump sẽ có cơ hội thúc đẩy một loạt cuộc điều tra đối với gia đình và các quan chức chính quyền ông Biden, theo Guardian.

Chiến thắng của ông Biden

Trong khi ông Biden vẫn có quyền phủ quyết, việc đảm bảo hoạt động của chính phủ và tránh vỡ nợ quốc gia có thể cần sự xem xét của nghị sĩ đảng Cộng hòa Kevin McCarthy, người đang muốn trở thành chủ tịch Hạ viện.

Cũng không kém phần đáng ngại đối với Nhà Trắng, Hạ nghị sĩ Jim Jordan, đồng minh của ông Trump và có khả năng sẽ tiếp quản Ủy ban Tư pháp Hạ viện, sẽ có thể sở hữu quyền yêu cầu điều tra chính quyền ông Biden.

Đảng Dân chủ đang ở vị thế tốt hơn trong việc kiểm soát Thượng viện. Tuy nhiên, việc để mất Thượng viện sẽ không chỉ làm phức tạp thêm sáng kiến lập pháp của ông Biden, mà còn cản trở nỗ lực của ông trong nhiều vấn đề khác liên quan đến lĩnh vực tư pháp.

Những cơn gió ngược chiều mang tính lịch sử mà ông Biden phải đối mặt khi bước vào đêm 8/11 là rất lớn. Chỉ có ba lần kể từ cuộc bầu cử Quốc hội đầu tiên sau Thế chiến II, lạm phát ở Mỹ cao như thời điểm cuộc bầu cử giữa kỳ năm nay. Và cả trong 3 trường hợp đó, đảng của tổng thống đương nhiệm đều mất khoảng 15-48 ghế tại Hạ viện.

Với lịch sử đó và tỷ lệ ủng hộ thấp của ông Biden, khả năng đảng Cộng hòa giành thêm hơn chục ghế trong năm nay dường như là một chiến thắng, đặc biệt là so với thất bại của các tổng thống gần đây.

Tổng thống Joe Biden và đệ nhất phu nhân Jill Biden chào những người ủng hộ trong cuộc vận động ở Maryland ngày 7/11. Ảnh: Reuters.

Các trợ lý của ông Biden cũng khẳng định có những lĩnh vực hợp tác tiềm năng với đảng Cộng hòa. Và một số thành viên đảng Cộng hòa đã báo hiệu vào tối 8/11 rằng họ muốn tìm ra những điểm chung.

Mặc dù ông Biden có lịch sử làm việc với đảng đối lập, hội nghị đảng Cộng hòa tại Hạ viện tiếp theo sẽ còn bị chi phối nhiều hơn bởi các đồng minh của ông Trump. Và nếu ông Trump vận động tranh cử vào Nhà Trắng, vị cựu tổng thống có thể khiến những thành viên đó chống lại ông Biden.

Bên cạnh đó, ông Biden sẽ phải đối mặt với sự phản đối từ một số người trong đảng của mình nếu ông nhượng bộ quá nhiều.