Phơi áo trước Iraq là trận thứ 6 liên tiếp không thắng của thầy trò Shin Tae-yong. Họ chỉ có một trận hòa trước Philippines và thua 5 trận còn lại, trong đó có những thất bại nặng nề như 0-5 trước Iran, 0-4 trước Libya hay 1-5 trước chính Iraq ở vòng loại World Cup hồi tháng 11/2023.
So với tuyển Việt Nam lúc này, Indonesia là một đội tuyển được tổ chức kém trên cả hai phương diện phòng ngự và tấn công.
 |
| Đội hình tuyển Indonesia gồm hai nhóm cầu thủ bản địa và các ngôi sao mang dòng máu nước ngoài. Ảnh: PSSI. |
Tổ chức đội hình
Chính sách nhập tịch và chiêu mộ ngoại kiều được Indonesia áp dụng liên tục những năm qua làm thay đổi đáng kể bộ mặt tuyển quốc gia nước này. Ở Asian Cup 2023, Indonesia có 7 cầu thủ đang thi đấu tại nước ngoài, phần lớn mang thêm một dòng máu khác.
Với những cầu thủ này làm nòng cốt, đội hình tuyển Indonesia được chia làm hai nhóm rõ rệt. Nhóm một là những cầu thủ mang dòng máu nước ngoài, hầu hết có thể hình lý tưởng, giàu sức mạnh, chơi ở các vị trí trung tâm.
Nhóm này được ông Shin xây dựng như là xương sống của đội bóng, làm cái trục cho phần còn lại xoay quanh. Đại diện tiêu biểu của nhóm này là cặp trung vệ Elkan Baggott - Jordi Amat cùng bộ bôi tiền vệ trung tâm Justin Hubner - Ivar Jenner.
Hạn chế của họ là tuổi đời rất trẻ, thiếu tốc độ và ít kinh nghiệm ở cả cấp đội tuyển lẫn CLB. Phần lớn mới lên tuyển Indonesia, chưa có nhiều thời gian tương tác với đồng đội, dẫn tới sự thiếu ăn ý.
Trước Iraq, hai tiền vệ trung tâm của Indonesia là Hubner (21 tuổi) và Jenner (20 tuổi). Người đầu tiên có mác U21 Wolves, người thứ hai đá ở hạng Nhất Hà Lan nhưng tổng số trận khoác áo tuyển Indonesia của họ chưa vượt quá 10.
 |
| Thần đồng Marselino Ferdinan là người ghi bàn duy nhất cho Indonesia trận Iraq. Ảnh: AFC. |
Nhóm số hai của Indonesia là những tài năng trẻ người bản địa. Hầu hết có thể hình nhỏ hoặc tầm trung, kỹ thuật tốc độ, giữ các vị trí đá biên, chơi cao trên hàng công.
Họ chính là nhóm tài năng trẻ được Indonesia quy hoạch cho U20 World Cup 2021 mà nước này làm chủ nhà (giải này sau đấy hủy do Covid-19). Các cầu thủ được dẫn dắt trực tiếp bởi ông Shin Tae-yong từ năm 2019, nhận sự đầu tư lớn trong những năm qua và không thiếu kinh nghiệm ở các cấp đội tuyển lẫn CLB.
Điển hình của nhóm này là Witan Sulaeman (số 8), Marselino Ferdinan (số 7), Yakob Sayuri (số 2) và Pratama Arhan (số 12). Hầu hết nhóm này là thành viên U22 Indonesia vô địch SEA Games 2023. Họ đánh bại chính U22 Việt Nam của ông Philippe Troussier ở bán kết trước khi đè bẹp Thái Lan 5-2 tại chung kết.
Nhóm cầu thủ này rất đáng gờm và thực tế là những người chơi tốt hơn trong trận thua 1-3 trước Iraq hôm 15/1.
 |
| Trung bình vị trí đội hình Indonesia (bên trái) trước Iraq. Đội tuyển vạn đảo tập trung lực lượng ở trung lộ trong phần lớn thời gian và chỉ bung ra hai biên mỗi khi phản công. Đồ họa: AFC. |
Hàng công đáng gờm nhưng đơn điệu
Với lực lượng ấy, HLV Shin xây dựng cho Indonesia lối chơi hoàn toàn khác tuyển Việt Nam. Trong khi ông Troussier chú trọng kiểm soát bóng, Indonesia có xu hướng nhường hẳn bóng cho đối thủ, đá phòng ngự phản công dựa trên nền tảng là những tấm lá chắn to cao tại trung lộ cùng khả năng sáng tạo của nhóm cầu thủ đá biên.
Sơ đồ chiến thuật của Indonesia là 3-5-2 lúc tấn công, co về 5-3-2 khi phòng ngự. Đội tuyển xứ vạn đảo phụ thuộc lớn vào năng lực sáng tạo cá nhân của hai cầu thủ chạy cánh Yakob Sayuri (phải) và Pratama Arhan (trái). Họ sẽ kết hợp cùng Ferdinan và Witan, tạo ra các pha chồng biên ở khu vực 1/3 cuối sân trước khi xâm nhập vùng cấm. Bàn duy nhất của Indonesia trước Iraq được ghi theo chính cách đó khi Sayuri xỏ háng Ali Adnan rồi căng ngang vào trong cho Ferdinan đệm bóng thành bàn. Ali Adnan chính là ngôi sao lớn của bóng đá Iraq, từng có nhiều năm chơi tại Serie A và là chủ nhân cú sút phạt tung lưới Đặng Văn Lâm ở Asian Cup 2019.
Bài tấn công biên này là vũ khí mạnh nhất của Indonesia dưới thời HLV Shin và được họ thể hiện nhiều lần ở các giải đấu khác nhau cả cấp U23 lẫn tuyển quốc gia. Cũng bởi vậy, lối đá này nguy hiểm nhưng không còn tính bất ngờ, dễ bị các đối thủ đề phòng. Hậu quả là hàng công Indonesia không được đánh giá quá cao và mới ghi 4 bàn trong 6 trận vừa qua.
Bản thân tuyển Indonesia cũng không sở hữu một tiền đạo mục tiêu đủ tốt. Tỷ lệ dứt điểm trúng đích của Indonesia trước Iraq chỉ là 12,5%. Để so sánh, thông số này của tuyển Việt Nam và Nhật Bản ở trận vừa qua đều xấp xỉ 50%.
Vũ khí phụ còn lại của tuyển Indonesia nằm ở cái tên Pratama Arhan và những quá ném biên với lực và quỹ đạo bóng nguy hiểm như một cú sút phạt. Vũ khí trứ danh này đã quá nổi tiếng ở Đông Nam Á và nhiều lần gây khó khăn cho tuyển Việt Nam. Tình huống nguy hiểm đầu tiên của Indonesia trước Iraq tới ở phút thứ 5 sau một pha ném biên như vậy.
 |
| Hubner (bôi đỏ) xoạc bóng lỗi, vô tình biến thành đường kiến tạo cho Mohanad Ali băng xuống mở tỷ số. |
Nhiều hạn chế ở hàng thủ
Trong khi hàng công vẫn có những vũ khí riêng, hàng thủ thực sự là mối bận tâm lớn với HLV Shin Tae-yong. 6 trận vừa qua, Indonesia để thủng lưới 20 bàn, trung bình hơn 3 bàn/trận.
Chính sách nhập tịch dường như là con dao hai lưỡi với tuyển Indonesia khi nhóm cầu thủ này không có trình độ chuyên môn vượt trội đồng thời quá non kinh nghiệm. Cộng thêm thời gian hòa nhập ngắn, sự xuất hiện của họ khiến tính tổ chức của tuyển Indonesia bị suy giảm rõ rệt.
Những cầu thủ này thậm chí còn mắc lỗi trực tiếp trong các bàn thua trước Iraq. Bàn thứ nhất ở phút 17, Hubner xoạc bóng hỏng, biến thành đường kiến tạo thuận lợi cho Mohanad Ali băng xuống dứt điểm.
Do tổ chức không tốt, hàng thủ Indonesia dễ bị xô lệch và trở nên rối loạn trước những tình huống triển khai không quá phức tạp nhưng tốc độ của đối thủ. Hai trong ba bàn thua trước Iraq đến sau các tình huống hỗn loạn khi bóng được đưa vào vùng cấm, hậu vệ Indonesia không kiểm soát được tình hình và một cầu thủ Iraq bất ngờ xuất hiện, ra chân thành bàn.
Để bù đắp cho hạn chế về tính tổ chức, Indonesia chọn chơi rắn và không ngại phạm lỗi. Trước Iraq, họ đã tắc bóng 25 lần, phạm 13 lỗi và nhận 2 thẻ vàng.
 |
| Phút 49, tình huống di chuyển chéo nhau của bộ đôi Iraq khiến ba cầu thủ Indonesia rối loạn. Amir Al Ammari sau đấy sút tung lưới Indonesia nhưng bàn thắng không được công nhận vì việt vị. Hàng thủ Indonesia rất dễ sụp đổ bởi những pha bóng kiểu này. |
Hạn chế của đối thủ là điểu tuyển Việt Nam hoàn toàn có thể tận dụng. Nếu Tuấn Hải, Đình Bắc cứ chơi tốt như trận gặp Nhật Bản, tốc độ và sự khéo léo của họ hoàn toàn đủ để gây khó khăn cho nhóm cầu thủ mang dòng máu nước ngoài của Indonesia.
Tuyển Việt Nam cũng có thể học Iraq, tận dụng các pha bóng hai với những cái tên như Hùng Dũng, Xuân Mạnh, Tuấn Anh và đặc biệt là Nguyễn Quang Hải. Ngôi sao số một của bóng đá Việt Nam không chơi phút nào trước Nhật Bản và có lẽ đang rất khao khát được ra sân.
Sau thất bại ở bán kết AFF Cup 2016, tuyển Việt Nam đang tỏ ra trên cơ trước Indonesia với chuỗi 6 trận bất bại, trong đấy có 3 chiến thắng. Ngày 19/1 tới có thể là khúc khải hoàn kế tiếp.
Tiết lộ về HLV Park Hang-seo
Mục Thể thao giới thiệu tủ sách về HLV Park Hang-seo. Ở đây, độc giả sẽ có cơ hội tìm hiểu những câu chuyện về nhà cầm quân người Hàn Quốc trong thời gian ông cùng bóng đá Việt Nam làm nên lịch sử ở những giải đấu khu vực Đông Nam Á, lẫn châu Á.
