Muối chất đầy đồng
Chúng tôi trở lại các đồng muối ở huyện Đông Hải, nơi được coi là “thủ phủ muối” của tỉnh Bạc Liêu. Con đường nhỏ đi qua cánh đồng nhiều đoạn tắc lại vì những ụ muối cao vời vợi chất thành gò nối tiếp nhau nằm chiếm hết đường đi.
Ông Hoàng Anh, diêm dân ấp Doanh Điền, xã Điền Hải, đang che lại ụ muối của nhà mình, cho hay: “Mấy năm nay lo ngay ngáy, vì giá muối mỗi lúc lại xuống thấp. Những ụ muối này của nhà tôi 3 năm rồi vẫn nằm yên một chỗ, không bán được vì giá quá thấp”.
Tại chòi canh giữa đồng, gần chục diêm dân ngồi… nhậu. Ông Lê Hoàng Cộc (ấp Diêm Điền, xã Điền Hải) bần thần nói: “Dưới ruộng hiện có hơn chục tấn muối đành bán cho thương lái với giá 500 đồng/kg. Tôi còn cả trăm tấn chất ở bên đường chưa bán được. Năm này qua năm khác cứ lấy lá dừa phủ lên. Diêm dân chúng tôi khóc ròng”.
Ông Nguyễn Hoàng Hải, Phó Chi cục trưởng Chi cục Phát triển nông thôn Bạc Liêu, cho biết: Sản lượng muối Bạc Liêu mỗi năm đạt 250.000-260.000 tấn. Từ đầu vụ muối 2015 đến nay, diêm dân trong tỉnh thu hoạch gần 220.000 tấn.
Theo ông Nguyễn Minh Đang, Chủ tịch xã Điền Hải, huyện Đông Hải, đến thời điểm này, lượng tiêu thụ muối chưa tới 40%.
 |
|
Những ụ muối chất cao năm này qua năm khác của diêm dân tỉnh Bạc Liêu trong khi chờ giá lên. |
Đặc biệt, tại HTX Long Hải, lượng muối tiêu thụ chưa tới 20%. Số muối tồn đọng mỗi năm lại tăng lên, do giá bấp bênh. Hiện tại, muối được thương lái mua với giá 500-700 đồng/kg, giảm gần một nửa so với năm trước. Với mức giá này, diêm dân không có lời, thậm chí lỗ cả công thu hoạch.
Vẫn loay hoay tìm hướng đi cho muối
Để giúp diêm dân ổn định sản xuất và tiêu thụ muối, theo Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Bạc Liêu, bên cạnh việc đẩy mạnh quảng bá thương hiệu muối ăn gắn với tiêu thụ sản phẩm cho diêm dân, tỉnh đang triển khai dự án kho dự trữ muối quốc gia tại xã Điền Hải, huyện Đông Hải với tổng mức đầu tư 38,37 tỷ đồng.
Mục tiêu của dự án là dự trữ quốc gia về muối cho dân sinh và công nghiệp. Quy mô dự án bao gồm 9 kho đơn, tích lượng 1.000 tấn mỗi kho. Sau khi dự án hoàn thành đưa vào khai thác sử dụng sẽ góp phần tiêu thụ muối cho diêm dân trên địa bàn tỉnh.
Tuy nhiên, theo quan sát và ghi nhận của PV, hiện tại kho muối dự trữ quốc gia này ở Bạc Liêu vẫn chưa được xây dựng, chỉ là một bãi đất trống trơn.
Trong khi đó, theo ông Nguyễn Văn Minh, Chủ tịch HĐQT HTX Doanh Điền, đến nay HTX vẫn chưa tiếp cận với nhiều ngành nghề, đơn vị thu mua muối. Do đó, tình trạng bị ép giá là không thể tránh khỏi. Bên cạnh đó, đường vận chuyển muối tiêu thụ hiện nay không thuận lợi, chủ yếu bằng đường thủy, nên khó khăn cho việc vận chuyển đi các nơi khác.
Mô hình sản xuất mới “đắp chiếu”
Điều đáng nói, vào vụ muối 2009, Chi cục Phát triển nông thôn tỉnh Bạc Liêu triển khai thử nghiệm mô hình sản xuất muối chất lượng cao, bằng phương pháp trải bạt trên sân kết tinh tại ấp Danh Điền, xã Điền Hải (Đông Hải, Bạc Liêu). Mặc dù cho năng suất cao, hạt muối kết tinh trắng, giảm ngày làm, nhưng mô hình lại không thành công.
Ông Nguyễn Văn Minh, Chủ tịch HĐQT HTX Doanh Điền, giải thích, mô hình cho thu nhập cao, nhưng chi phí mua bạt cũng cao. Trung bình 1 ha đầu tư hơn 150 triệu đồng, hạn sử dụng 4 năm. Bên cạnh đó, loại muối chất lượng cao này không có nơi tiêu thụ. Các thương lái đến ép giá chỉ hơn 1.000 đồng/kg. Kết quả là, người dân không còn tha thiết nên quay lại với làm muối trên nền cát.
Tại nhà anh Dương Việt Tân, hàng nghìn mét bạt được cuộn tròn, nằm lăn lóc ở góc nhà. Anh nói như than: “Trớ trêu là chính vì muối làm ra sạch quá nên... không bán được, hoặc nếu mua thì họ ép giá quá thấp. Để duy trì cuộc sống, gia đình tôi đành quay lại với nghề làm muối truyền thống”.
Ông Nguyễn Minh Đang khẳng định: “Đến nay, xã Điền Hải chỉ còn sản xuất một loại muối duy nhất là muối đen, loại sử dụng để chế biến cá. Mô hình sản xuất muối chất lượng cao bằng phương pháp trải bạt không còn”.
