Muối cũ chưa bán xong
Cuối tháng 3, mọi năm diêm dân sẽ tranh thủ xuống ruộng chỉnh trang, chuẩn bị vụ muối mới, nhưng năm nay không khí vắng lặng hơn. Giữa một cánh đồng muối bao la chỉ có một vài người đang làm phẳng ruộng.
Ông Trần Ngọc Thạch (thôn Tân Diêm, xã Phổ Thạnh) cùng vợ đang chỉnh trang lại ruộng muối sạch làm bằng xi măng.
 |
|
Nhiều diêm dân chọn cách gánh muối đi bán dạo ở khắp nơi. |
Ông Thạch nói như mếu: “Tới vụ thì phải làm thôi chứ muối cũ chưa bán xong. Nhà làm muối sạch bán cũng chỉ 1.000 đồng/kg mà họ còn không chịu mua”.
Ông chỉ tay về phía quốc lộ 1, nơi có rất nhiều ụ muối lớn của người dân từ vụ năm ngoái vẫn chưa kịp bán. Muối sạch đã khó bán như thế thì muối làm theo truyền thống, hạt đen hơn, thương lái còn không mua. Nhiều diêm dân phải gánh đi bán dạo ở các huyện khác để có chỗ chứa muối cho vụ mới.
Chị Nguyễn Thị Bình cùng chồng đang be lại bờ ruộng và sửa mương dẫn nước, cho biết mấy ngày qua, vợ chồng phải thuê xe mang muối lên tận huyện miền núi Tây Trà và Trà Bồng để bán dạo các xóm.
“Bán vậy nhanh hết, giá cũng nhỉnh hơn chút đỉnh. Trừ tiền xe vận chuyển, mỗi kí bán được khoảng 1.400 đồng”, chị Bình nói.
Theo chị Bình, những năm trước, diêm dân thường tích trữ muối đến đầu mùa bán giá cao, bởi chưa có muối.
Nhưng năm nay, đầu mùa này giá xuống quá thấp khiến họ không còn mặn mà với muối. Uớc tính, cả đồng muối Sa Huỳnh khoảng 115 ha với gần 600 hộ sản xuất. Thời tiết thuận lợi được khoảng 55.000 tấn muối thành phẩm.
Ông Nguyễn Hữu Chánh, chủ nhiệm HTX Muối 2, cho biết nghề làm muối đã khổ mà giá lại thấp nên diêm dân mỏi mệt. “Có khi hết thế hệ này đồng muối bị bỏ hoang, bởi không ai làm cũng nên”, ông Chánh thở dài.
Muối có thương hiệu ngư dân vẫn khổ
Một diêm dân lớn tuổi ngồi nghỉ mát nói: "Muối Sa Huỳnh giờ… nổi tiếng là nhờ người dân gánh đi bán khắp nơi...".
 |
|
Những diêm dân ra đồng sớm đã có những mẻ muối đầu tiên đang ngán ngẩm bởi giá quá thấp. |
Một nguyên nhân khác, Nhà máy Muối tinh chất lượng cao Sa Huỳnh đầu tư 5 tỷ đồng xây dựng ngay tại cánh đồng, công suất 120.000 tấn/năm, sẽ tiêu thụ hoàn toàn số muối ở Sa Huỳnh.
Diêm dân từng kì vọng có nhà máy sẽ giúp họ thoát khỏi cảnh muối rớt giá và ế ẩm. Thế nhưng nhà máy đã ngừng hoạt động từ năm 2010 mà chẳng diêm dân nào biết chuyện.
Ông Võ Sẵng (thôn Tân Diêm, xã Phổ Thạnh), mang xi măng đi vá lại ruộng muối, ngán ngẩm kể: “Ruộng muối này là kết quả mà nhà máy chế biến muối để lại”.
Hồi mới ra đời, họ chê muối tụi tui có nhiều tạp chất, đi các tỉnh khác mua về chế biến. Năm 2008 nhà tôi đầu tư 50 triệu đồng làm ruộng xi măng theo chương trình khuyến diêm mà Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn khuyến khích, để có nguồn muối tốt bán cho nhà máy. Nào ngờ, giờ tốn tiền tu bổ mà muối chẳng có giá cao hơn là bao.
Giá muối thấp ngay từ đầu vụ là một tình trạng hiếm thấy ở đồng muối Sa Huỳnh. Theo ông Nguyễn Kỳ, chủ tịch UBND xã Phổ Thạnh: “Làm muối là một nghề khổ, đầu ra gần như phụ thuộc. Nhà máy đóng cửa mấy năm qua khiến diêm dân càng khổ hơn. Sắp tới xã sẽ đề xuất với huyện, tỉnh có những chính sách tháo gỡ khó khăn để dân làm muối Sa Huỳnh sống được với nghề”.
