|
|
Tuyển Việt Nam tại ASEAN Cup 2024 cầm bóng ít hơn, chuyền ít hơn, nhưng can đảm hơn, bản lĩnh hơn, và biết cách chiến thắng. Ảnh: Minh Chiến. |
Rắc rối nào đã đeo bám bóng đá Việt Nam trong khoảng hai năm qua, khiến đội tuyển từng có thời điểm vào tứ kết Asian Cup 2019, bỗng văng ra ngoài Top 100 FIFA và trở nên dễ vỡ trước các đối thủ tầm khu vực cho tới trước chiến thắng tại ASEAN Cup 2024?
Tất cả có thể gói gọn trong bốn chữ: xây dựng lối chơi.
Xây dựng lối chơi kiểu gì?
Trong giai đoạn 2018-2021, tuyển Việt Nam của HLV Park Hang-seo quá thành công ở cấp độ khu vực, thậm chí đánh bại không ít đối thủ trên tầm tại châu lục (Jordan, UAE, Trung Quốc).
Những kỳ vọng về việc đội tuyển phải có lối chơi rõ ràng, lớp lang với cách triển khai bóng từ hàng phòng ngự đã xuất hiện trong thời gian này. Ngắn gọn là phải chơi với những đội tuyển hàng đầu châu lục, và hướng tới lối đá hiện đại phong cách châu Âu.
Tuyển Việt Nam khi ấy luôn chịu áp lực phải chơi không chỉ thắng cuộc, mà còn phải áp đảo, kiểm soát đối thủ, thắng cách biệt, đặc biệt ở cấp độ khu vực. Giai đoạn cuối của triều đại HLV Park buồn nhiều hơn vui cũng vì thời gian “quá độ” này.
Việc bổ nhiệm và tin tưởng HLV Philippe Troussier, ông thầy từng khai phá lối đá hiện đại cho bóng đá Nhật Bản giai đoạn đầu thế kỷ 21, cho thấy tham vọng này của bóng đá Việt Nam. Chuyện gì diễn ra sau đó thật đáng quên.
 |
| Tuyển Việt Nam thất bại với HLV Troussier. Ảnh: Bảo Ngọc. |
Các đội tuyển Việt Nam thua nhiều hơn thắng. Không có “lối chơi” cụ thể nào thành hình trong thời gian này cả. Bản lĩnh thi đấu từng là điểm mạnh nhất dưới triều đại Park Hang-seo trở nên mờ nhạt cùng HLV người Pháp và tầm nhìn “xây dựng lối chơi” cho bóng đá Việt Nam của ông.
Một nguồn tin chia sẻ với Tri thức – Znews rằng vào giai đoạn này, các cầu thủ Việt Nam dù đã được dặn dò kỹ lưỡng về các chiêu trò của đối thủ, nhưng khi bước ra sân đột nhiên không thể làm đúng như chỉ dẫn.
Tại ASEAN Cup 2024, không còn áp lực nào về việc tuyển Việt Nam “phải” đá đẹp. Trong cả hai lượt trận gặp Singapore lẫn Thái Lan ở bán kết và chung kết, tuyển Việt Nam đều cầm bóng ít hơn đối phương, và dĩ nhiên chuyền bóng ít hơn. Với trung phong Xuân Son trên hàng công, tuyển Việt Nam ưu tiên các đường chuyền dài từ tuyến dưới.
Các trung vệ (Duy Mạnh, Bùi Tiến Dũng, Xuân Mạnh) đều rất năng nổ phá bóng chéo sân nhằm tổ chức lại cự ly đội hình. Tất cả đều là những chỉ báo hoàn hảo cho cách chơi phòng ngự phản công với những điểm tương đồng triều đại HLV Park Hang-seo.
Khi trở lại với nhân dạng tìm chiến thắng thay vì tìm cách thắng, “Những chiến binh sao vàng” cũng được trở lại với nhiệm vụ mình giỏi hơn cả.
Quang Hải không còn chịu áp lực phải liên tục tạo ra những điều kỳ diệu trên sân. Anh sẵn sàng xuất phát trên ghế dự bị, trước khi được tung vào sân với vai trò cầu thủ thay đổi thế trận và tỏa sáng.
 |
| Quang Hải không còn chịu áp lực phải liên tục tạo ra những điều kỳ diệu trên sân. Ảnh: Bảo Ngọc. |
Pha mở bóng cho Văn Thanh đánh đầu kiến tạo để Xuân Son mở tỷ số ở trận chung kết lượt đi, hay cú xộc thẳng vào hàng phòng ngự Thái Lan trước khi nhả bóng cho Tuấn Hải dứt điểm đập chân Pansa Henviboon gỡ hòa trước Thái Lan là những tình huống như thế.
Nhiều cái tên danh tiếng khác của tuyển Việt Nam tại ASEAN Cup 2024 cũng chiến đấu với mục tiêu hàng đầu là lấy lại niềm tin nơi người hâm mộ. Đỗ Duy Mạnh chẳng hạn. Thủ quân của tuyển Việt Nam tại giải lần này bắt đầu cả hai lượt trận chung kết từ ghế dự bị. Trung phong số một của tuyển quốc gia trong 4 năm qua, Tiến Linh, cũng ở vị thế tương tự.
Tuyển Việt Nam tại ASEAN Cup 2024 cầm bóng ít hơn, chuyền ít hơn, nhưng can đảm hơn, bản lĩnh hơn, và quan trọng nhất: biết cách chiến thắng.
 |
| Duy Mạnh thể hiện tố chất thủ lĩnh, dù có lúc phải xuất phát trên băng ghế dự bị. Ảnh: Bảo Ngọc. |
Chơi để tốt hơn
“Lối chơi” hay “triết lý bóng đá” là những khái niệm dễ hiểu lầm bậc nhất, ngay cả trên bình diện thế giới. Sự áp đảo cùng những ấn tượng Pep Guardiola và các CLB trong tay nhà cầm quân này tạo ra khiến tập thể nào cũng tin họ có thể triển khai bóng tuần tự từ hàng thủ.
Thực tế, có rất ít đội bóng trên toàn thế giới “xây dựng lối chơi” được như Man City của Pep. Hình mẫu của Pep đòi hỏi nguồn lực vô biên: trong gần 9 năm dẫn dắt Man City, Pep đã kêu gọi các ông chủ bỏ ra 1 tỷ bảng để mua cầu thủ. Tiêu chuẩn này quá cao để nền bóng đá như Việt Nam mơ mộng.
Nhật Bản, nền bóng đá số một châu Á với ĐTQG từng thắng cả Đức lẫn Tây Ban Nha ở World Cup 2022, đã dày công xây dựng lối chơi với nền tảng kết hợp văn hóa, bóng đá học đường… từ lứa U10.
Song Nhật Bản không thắng Đức hay Tây Ban Nha bằng lối chơi kiểm soát bóng kiểu Pep. “Samurai xanh” chỉ cầm bóng dưới 30% trong cả hai chiến thắng trước những ông lớn của thế giới. Thứ giúp Nhật Bản thắng trận là sự chắt chiu từng cơ hội dù là nhỏ nhất, cùng bản lĩnh thi đấu.
Junya Itto, Ritsu Doan, Kaoru Mitoma… không sợ Ilkay Gundogan, Thomas Mueller, Manuel Neuer hay Sergio Busquets, Dani Olmo, Dani Carvajal, và dám chơi sòng phẳng với địch thủ.
Trùng hợp là thứ “bản lĩnh thi đấu” này lại được tuyển Việt Nam trình diễn đầy tuyệt vời với cả Đông Nam Á trong chiến dịch vô địch ASEAN Cup. Chúng ta đã bị chơi xấu, bị dẫn trước, nhưng không vụn vỡ mà ngược lại, vẫn đứng vững và thắng ngược Thái Lan ngay tại Rajamangala. Rất khó để đòi hỏi điều gì trọn vẹn hơn ở tập thể mới chỉ một năm trước còn thua 0-3 trước Indonesia ngay trên sân nhà ở Vòng loại hai World Cup 2026.
 |
| Tuyển Việt Nam thể hiện bản lĩnh thi đấu tuyệt vời dù gặp khó khăn. Ảnh: Anh Tiến. |
Sau chiến tích tại ASEAN Cup 2024, tuyển Việt Nam đang cho thấy những lý thuyết như “cầu thủ hết khát vọng”, hay “bóng đá Việt Nam đi xuống” chỉ là chuyện trà dư tửu hậu của cú bước hụt mang tên Troussier.
Đã đến lúc bóng đá Việt Nam cần nhận thức thực tế về khái niệm "xây dựng lối chơi" đầy mơ hồ và xa xỉ này. Chúng ta vẫn sẽ xây dựng bóng đá trẻ với tiêu chuẩn riêng, vẫn hướng đến việc thăng hạng trên BXH FIFA, vẫn hướng tới những danh hiệu cấp khu vực và xa hơn là vươn mình ở châu lục.
Nhưng công cụ song hành trong hành trình ấy không phải hình bóng cụ thể kiểu lối chơi Pep Guardiola. HLV Park nói người hâm mộ Việt Nam chỉ thích bóng đá thắng. Thật ra, người hâm mộ bóng đá nói chung luôn thích bóng đá thắng, kể cả Brazil, Argentina, Italy, Anh, Đức hay Pháp.
Với Việt Nam, đích của chúng ta có thể đơn giản hơn: tốt hơn chính mình của hôm qua. Lối chơi hay triết lý chỉ là công cụ trong hành trình đó.
NXB Công Thương giới thiệu cuốn "Triết lý lãnh đạo Park Hang-seo", nghiên cứu những kỹ năng quản trị và phong cách lãnh đạo của ông Park, thứ đã góp phần tạo nên thành công của ông ở tuyển Việt Nam ngày nay.
