Ngày 2/3, Phó chủ tịch UBND tỉnh Quảng Ngãi, ông Đặng Ngọc Dũng đã gửi văn bản kiến nghị Bộ Văn hóa Thể thao và Du lịch trình Thủ tướng xếp hạng di tích quốc gia đặc biệt Văn hóa Sa Huỳnh.
 |
| Du khách quốc tế ngạc nhiên trước hiện vật mộ chum Sa Huỳnh. Ảnh: M.Hoàng. |
Ông Dũng lý giải, sở dĩ gọi Văn hóa Sa Huỳnh vì nền văn hóa này được các nhà khảo cổ phát hiện vào năm 1909 tại làng Sa Huỳnh (Quảng Ngãi). Quần thể ba địa điểm di tích khảo cổ Long Thạnh, Phú Khương và Thạnh Đức, với nhiều hiện vật được tìm thấy có giá trị văn hóa lịch sử đặc biệt.
Văn hóa Sa Huỳnh thuộc giai đoạn sớm sơ kỳ đồng thau, phát sinh trực tiếp lên Sa Huỳnh sơ kỳ sắt. Nguồn gốc văn hóa này mang tính bản địa, hình thành, phát triển ngay trên dải đất miền Trung Việt Nam, không phải du nhập từ ngoại lai.
 |
| Khuyên tai ba mấu, đá trang sức - hiện vật đặc trưng của nền Văn hóa Sa Huỳnh. Ảnh: Minh Hoàng. |
Mặt khác, hồ sơ thuyết minh các di tích Sa Huỳnh (Long Thạnh, Phú Khương, Thạnh Đức) đã làm rõ mối quan hệ giao lưu Văn hóa Sa Huỳnh với trung tâm văn hóa khác ở khu vực Đông Nam Á như Đông Sơn, Bản Chiềng và hải đảo Đông Nam Á chứng minh di tích Văn hóa Sa Huỳnh có những giá trị đặc biệt, đáp ứng tiêu chí để xếp hạng là di tích quốc gia đặc biệt.
Năm 1909, nhà khảo cổ học người Pháp M. Vinet lần đầu phát hiện ở Sa Huỳnh (huyện Đức Phổ, tỉnh Quảng Ngãi) có khoảng 200 mộ chum. Di tích khảo cổ đó được gọi là Dépot à Jarres Sa Huỳnh (nghĩa là kho chum Sa Huỳnh), niên đại từ 2.000 đến 3.000 năm tập trung chủ yếu ở miền Trung Việt Nam.
Tiến sĩ Đoàn Ngọc Khôi, Phó giám đốc Bảo tàng Tổng hợp Quảng Ngãi nhận định, cùng với văn hóa Đông Sơn (miền Bắc), văn hóa Óc Eo (miền Nam), văn hóa Sa Huỳnh (miền Trung) là "ba cái nôi văn minh" xưa tạo thành tam giác văn hóa trên lãnh thổ Việt Nam.
