Theo New York Times, các nhà khoa học đang đau đầu với câu hỏi: Liệu những người đã khỏi bệnh có thể miễn nhiễm với SARS-CoV-2 (hay nCoV) hay không?
Hy vọng từ những người đã khỏi bệnh
Câu hỏi này rất quan trọng. Những người miễn nhiễm có thể tiếp tục làm việc để tăng cường lực lượng lao động đến khi có vaccine. Đặc biệt, nếu những người này là nhân viên chăm sóc sức khỏe, họ sẽ có khả năng chăm sóc được cả những bệnh nhân nặng nhất.
Hơn nữa, tăng cường hệ miễn dịch trong cộng đồng cũng là cách kết thúc sớm đại dịch. Càng ít người bị lây nhiễm, SARS-CoV-2 càng mất đi khả năng của chúng. Nhờ đó, ngay cả những cá nhân có nguy cơ dễ bị lây bệnh nhất trong xã hội như người già hay người có bệnh nền cũng có thể thoát khỏi mối đe dọa từ virus.
Ngoài ra, miễn dịch sớm cũng mang lại phương pháp điều trị SARS-CoV-2. Các kháng thể thu thập từ người đã hồi phục có thể được sử dụng để chữa trị cho những bệnh nhân đang chống chọi với virus.
 Thử nghiệm huyết thanh trên người mang lại khá nhiều rủi ro. Ảnh: Fortune. |
Ngày 24/3, Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Mỹ phê duyệt việc sử dụng huyết tương từ những ca đã hồi phục để điều trị một số ca bệnh nặng. Một ngày trước đó, Thống đốc New York Andrew M.Cuomo tuyên bố bang của ông sẽ là nơi đầu tiên thử nghiệm huyết thanh từ những người đã khỏi bệnh để điều trị trên người.
Ông Cuomo cho biết việc thử nghiệm trên người dĩ nhiên sẽ mang lại khá nhiều rủi ro. Nhưng bộ phận y tế bang đã làm việc với một số cơ quan sức khỏe hàng đầu New York để đảm bảo điều kiện tốt nhất cho các bệnh nhân tham gia.
Nghiên cứu tạo ra hàng rào bảo vệ cơ thể
Hàng rào bảo vệ đầu tiên của cơ thể chống lại virus truyền nhiễm là một kháng thể có tên immunoglobulin M, có nhiệm vụ cảnh báo hệ miễn dịch trước những loại virus hay vi khuẩn xâm nhập vào cơ thể.
Vài ngày sau nếu bị lây nhiễm, hệ miễn dịch sẽ tinh chỉnh kháng thể này thành loại thứ 2 - immunoglobulin G - được thiết kế hoàn hảo để nhận biết và vô hiệu hóa một số loại virus.
Thông thường, việc sàng lọc tinh chỉnh kháng thể sẽ diễn ra mất một tuần. Quá trình và kết quả cuối cùng ở mỗi người có thể khác nhau. Một số người tạo ra các kháng thể trung hòa mạnh mẽ với virus lây nhiễm, một số khác sẽ có phản ứng nhẹ hơn.
Ngoài ra, các kháng thể được tạo ra có thể có tác dụng miễn dịch vĩnh viễn với một số virus như sởi hay bại liệt, trong khi với virus corona chủng cũ hay cảm lạnh chỉ có tác dụng từ 1-3 năm.
Nhà virus học tại Đại học Texas Vineet D.Menachery cho biết hầu hết người bị nhiễm SARS - virus có họ hàng gần với SARS-CoV-2 - có khả năng miễn dịch kéo dài từ 8-10 năm. Những người đã hồi phục khỏi loại virus gần giống khác là MERS thì lại miễn dịch ngắn hơn. Menachery còn nói thêm rằng bệnh nhân hồi phục sau khi mắc SARS-CoV-2, tức virus corona chủng mới có thể miễn nhiễm với bệnh từ 1-2 năm.
 |
| Các xét nghiệm kháng thể chính là công cụ hữu ích để kết thúc sự hoành hành của Covid-19. Ảnh: Forbes. |
“Tuy nhiên, sau khi kháng thể kết thúc khả năng bảo vệ của chúng với virus, bệnh nhân dù tiếp tục tái nhiễm thì tình trạng bệnh lần hai có thể sẽ nhẹ hơn so với lần đầu mắc bệnh. Vì sau khi ngừng sản xuất kháng thể trung hòa, tập hợp các tế bào bộ nhớ miễn dịch sẽ kích hoạt lại phản ứng một cách hiệu quả”, Florian Krammer, nhà vi sinh vật học của trường Y khoa Icahn, Mount Sinai, New York cho biết.
Bệnh nhân hồi phục sau khi mắc SARS-CoV-2, tức virus corona chủng mới có thể miễn nhiễm với bệnh từ 1-2 năm.
Ngoài ra, tiến sĩ Marion Koopmans tại Đại học Erasmus, Rotterdam, Hà Lan và nhóm của mình đã sàng lọc những phản ứng kháng thể trên 15 bệnh nhân bị nhiễm bệnh và các nhân viên chăm sóc sức khỏe. Họ cũng sử dụng các mẫu máu được đánh dấu từ khoảng 100 người bị nhiễm một trong bốn loại virus corona.
Tiến sĩ Koopmans cho biết một trong số các mẫu thử có các kháng thể với những virus corona có khả năng phản ứng miễn nhiễm với chủng SARS-CoV-2 mới. Điều này có thể giải thích lý do một số người ví dụ như trẻ em, chỉ có triệu chứng nhẹ nhưng vẫn tạo ra phản ứng đủ mạnh để duy trì miễn dịch với virus.
Cần thêm nhiều nghiên cứu
Cách nhanh nhất để đánh giá khả năng miễn dịch là xét nghiệm máu để tìm kiếm kháng thể bảo vệ trong máu của những bệnh nhân đã hồi phục. Nhóm của tiến sĩ Krammer đã thực hiện xét nghiệm kháng thể như trên và có thể nhân rộng từ vài ngày đến vài tuần. Hàng chục phòng thí nghiệm khác trên thế giới cũng đang thực hiện các xét nghiệm tương tự, dù những dữ liệu họ sử dụng vẫn chưa được xác minh.
Hôm 25/3, các quan chức ban Y tế Cộng đồng Anh cho biết đã mua hàng triệu xét nghiệm kháng thể mới và đang theo dõi cho bệnh nhân dùng tại nhà. Họ cho biết các bệnh nhân bị phơi nhiễm hiện tại có thể có kháng thể miễn dịch với bệnh và quay về với cuộc sống bình thường. Đặc biệt, những nhân viên y tế có kháng thể miễn dịch sẽ được đưa lên các dịch vụ cấp cứu tuyến đầu để chăm sóc cho những người bệnh nặng.
 |
| Cách nhanh nhất để đánh giá khả năng miễn dịch là xét nghiệm máu để tìm kiếm kháng thể bảo vệ trong máu của những bệnh nhân đã hồi phục. Ảnh: BBC. |
Nhưng những xét nghiệm kháng thể này có thể không được sử dụng để chẩn đoán sự lây nhiễm của virus corona, vì cơ thể cần thời gian khá lâu để sản xuất kháng thể. Theo tiến sĩ Krammer, để nhận được phản ứng kháng thể phải mất ít nhất là 3 ngày sau khi các triệu chứng xuất hiện. Tuy nhiên, các xét nghiệm trên vẫn có tác dụng định hướng cho những phương pháp điều trị bệnh.
Một số nhóm nhà khoa học đã thử nghiệm phương pháp sử dụng kháng thể chiết xuất từ máu của những bệnh nhân đã hồi phục để tiêm vào cơ thể những người đang bị bệnh.
Tiến sĩ Le Sun, người sáng lập công ty AnyGo Technology trụ sở tại Bắc Kinh cho biết đã cung cấp 50.000 xét nghiệm kháng thể cho Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa dịch bệnh Trung Quốc và cả các bệnh viện ở Vũ Hán, Bắc Kinh, Thượng Hải, với hy vọng phục vụ cho công tác điều trị bệnh nhân ở đây.
Tuy nhiên, trước khi được đưa vào sử dụng rộng rãi, các nhà khoa học cần phải làm rất nhiều xét nghiệm đảm bảo an toàn cho những kháng thể trước khi đưa vào cơ thể bệnh nhân. Dù phải tốn khá nhiều thời gian và công sức, các xét nghiệm kháng thể chính là công cụ hữu ích để kết thúc sự hoành hành của Covid-19.
