Câu chuyện đấu giá đất tại Thủ Thiêm tiếp tục được đại biểu lấy dẫn chứng ở phiên thảo luận sáng 10/1. Trong nội dung sửa đổi Luật Đầu tư, Chính phủ đề xuất sửa đổi khoản 1 điều 23 Luật Nhà ở theo hướng cho phép chuyển đổi các loại đất không phải đất ở để đầu tư xây dựng nhà ở thương mại mà không phải thực hiện đấu giá quyền sử dụng đất và đấu thầu dự án.
Phó chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Ngô Trung Thành cho rằng cần xem xét thấu đáo, đánh giá kỹ lưỡng tác động của việc này.
Theo ông, nếu đấu giá, đấu thầu thì giá trị địa tô mang lại cho Nhà nước rất lớn, như đấu giá 1 ha đất ở Thủ Thiêm mang lại 24.500 tỷ đồng (tương đương 1 tỷ USD).
“Diện tích này mà không đấu thầu, nhà đầu tư nộp tiền chuyển đổi mục đích sử dụng đất, thử tính 100 triệu đồng/m2 thì chỉ thu được 1.000 tỷ đồng, chưa bằng số lẻ của đấu giá”, ông Thành tính toán.
 |
| Phó chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Ngô Trung Thành. Ảnh: Hồng Phong. |
Như vậy, Nhà nước và cả người có đất chuyển nhượng cho dự án cũng không thu được bao nhiêu. Chênh lệch địa tô cơ bản thuộc về nhà đầu tư, chủ dự án.
Ông đồng thời cảnh báo về phong trào gom đất, giá đất sẽ bị đẩy lên cao và gây hệ lụy rất lớn. “Giá đất bị đẩy lên cao thì công tác bồi thường, giải phóng mặt bằng đã khó càng khó. Khiếu nại, tố cáo về đất đai sẽ càng tăng, càng nóng”, Phó chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật phân tích.
Đồng tình, đại biểu Hoàng Văn Cường (Hà Nội) cho rằng việc sửa đổi như Chính phủ đề xuất sẽ gây ra tình trạng thất thoát vì chủ đầu tư chỉ cần trả tiền theo quy định. Nếu quy định như vậy, dù chuyển đổi mục đích sử dụng đất trên đường Nguyễn Huệ ở TP.HCM cũng chỉ phải trả tiền đất khoảng 312 triệu/m2. Điều này sẽ tạo sự băn khoăn rất lớn về nguồn lực của Nhà nước.
"Cần cân nhắc kỹ, nếu buộc lòng phải sửa thì phải quy định rõ tính tiền đất theo giá thị trường", ông Cường góp ý.
Bấm nút tranh luận từ đầu cầu Quảng Nam, đại biểu Phan Thái Bình cho rằng giá do cơ quan Nhà nước thẩm quyền quyết định, thất thoát hay không là do định giá không sát với thị trường, chứ không phải sử dụng.
 |
| Đại biểu Quốc hội tỉnh Quảng Nam Phan Thái Bình. Ảnh: Hồng Phong. |
Trong khi đó, đại biểu tỉnh Tây Ninh Trần Hữu Hậu không đồng tình với nhận định “sẽ có chênh lệch địa tô từ chuyển mục đích sử dụng đất và đấu giá".
Nhìn nhận sự trớ trêu của quy định hiện hành, ông Hậu cho rằng các quy định này vẫn tạo nên vòng luẩn quẩn “con gà, quả trứng” trong phát triển nhà ở thương mại, là muốn có chủ trương đầu tư phải có quyền sử dụng đất ở và muốn có quyền sử dụng đất ở thì phải có chủ trương đầu tư. Đây là thực tế gây nên nhiều trì trệ thời gian qua.
Vì thế, ông Hậu cho rằng sửa như dự thảo là hợp lý, hợp tình và thực tiễn, sẽ tháo được nút thắt trong đầu tư xây dựng dự án nhà ở thương mại phát triển, thu hút được nguồn lực xã hội phát triển lĩnh vực này.
“Khi nhà ở thương mại phát triển tạo nên các khu tập trung dân cư mới, kéo theo sự phát triển thương mại dịch vụ, thay đổi bộ mặt đô thị, Nhà nước và xã hội sẽ thu được nhiều giá trị. Có những giá trị không tính được bằng tiền”, ông Hậu đánh giá và tin giá trị này lớn hơn nhiều chênh lệch địa tô mà nhiều đại biểu lo ngại Nhà nước sẽ bị thất thoát.
Giải trình thêm về vấn đề này, Bộ trưởng Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng cho rằng quy định hình thức sử dụng đất để làm dự án nhà ở thương mại theo luật nhà ở đã phát sinh vướng mắc trong thời gian dài, gây lãng phí nguồn lực, thiếu hụt nguồn cung, khiến giá nhà ở tăng cao.
Thừa nhận nội dung sửa đổi lần này là vấn đề lớn và khó, ông Dũng nói nếu không xử lý thì sẽ ách tắc, không khơi thông được nguồn lực cho phát triển. Nhưng nếu làm không chặt chẽ, thận trọng sẽ gây hậu quả. Do vậy Bộ trưởng KH&ĐT đề xuất 2 phương án sửa đổi.
Phương án 1 như Chính phủ trình vừa qua với việc rà soát lại chặt chẽ quy định chuyển đổi sử dụng đất. Phương án 2 là đề nghị xây dựng đề án thí điểm riêng để áp dụng hình thức xử lý đối với loại đất khác không phải đất ở để trình kỳ họp thứ 3 tháng 5/2022 đối với những người đang có quyền sử dụng đất phù hợp với kế hoạch, quy hoạch sử dụng đất.
