Thay vì lấy nước mắt của Hồng Đào, Trịnh Đình Lê Minh đã phải ngăn nước mắt của chị. Bởi, Hồng Đào nuôi cảm xúc quá tốt trong vai người mẹ giản dị mà tinh tế, cô đơn nhưng độc lập.
Trịnh Đình Lê Minh đang có những ngày bận rộn khi Thưa mẹ con đi vừa ra rạp đã nhận được nhiều phản hồi tích cực. Không ít người trong giới điện ảnh, bình phim đã cho tác phẩm đầu tay của đạo diễn độc lập điểm 8, thậm chí là 9/10.
Giữa những "lời hay và ý đẹp", Zing.vn có cuộc trò chuyện với Trịnh Đình Lê Minh về hành trình làm nên bộ phim. Nam đạo diễn khẳng định dù được khen, bản thân vẫn tỉnh táo để đón nhận những góp ý thẳng thắn vì hiểu rằng "điện ảnh là lựa chọn cá nhân, rất khó thỏa mãn được tất cả".
"Năm 2019, thật bất ổn nếu câu khách bằng cảnh nóng"
- Tại sao anh lại chọn đề tài đồng tính cho tác phẩm điện ảnh đầu tay?
- Phim đầu tay, bạn biết đấy, bao giờ cũng khó khăn. Tôi đã theo đuổi nhiều năm cho một tác phẩm điện ảnh, cùng từng chuẩn bị 2-3 dự án. Nhưng cuối cùng kịch bản Thưa mẹ con đi lại đến tay. 3 năm trước, nhà sản xuất đã mời tôi tham gia dự án, và tôi chẳng có lý do gì để từ chối.
Ngay khi tiếp cận kịch bản, tôi đã biết đó là duyên, là sự tin tưởng của cộng sự. Và đồng tính đã được xem như một đề tài đặt trong tổng thể gia đình. Do đó, mọi người có thể gọi là phim đồng tính, nhưng đúng hơn, có lẽ, Thưa mẹ con đi là phim gia đình.
- Khán giả Việt vẫn quen với những bộ phim đồng tính đầy bi kịch, nhân vật hoặc bị kỳ thị hoặc sẽ chết. Số khác lại coi đồng tính như một đề tài câu khách với cảnh nóng hoặc gây cười lố bịch. Anh lại khác, tại sao?
- Để chọn cách khai thác như cũ thì đã có các đạo diễn khác làm tốt hơn tôi. Tôi cũng không cho là xấu nhưng cách nhìn như vậy có nhiều bất công với người đồng tính. Đã đến lúc nhìn nhận tình yêu đồng giới như những tình yêu bình thường khác. Đi qua bi quan cũng là đi qua rào cản, đó chính là góc nhìn của tôi trong bộ phim này.
 |
| Đạo diễn chia sẻ về phim. |
- Anh có khiêm tốn quá không vì nhiều người thậm chí quả quyết rằng "Thưa mẹ con đi" đã mở ra một tương lai tươi sáng hơn cho người đồng tính trên màn ảnh?
- Có hôm qua mới có hôm nay. Những bi kịch trên màn ảnh của người đồng tính thực ra lại là một giai đoạn cần. Bởi vì có nó người ta mới nhận ra sự biến chuyển của cách khai thác đề tài. Do vậy, tôi thấy giai đoạn đó không vô nghĩa, thậm chí nó vẫn có những đóng góp cho thể loại phim, cho bản thân người đồng tính.
- Và phim đồng tính của năm 2019 cũng đã đến lúc cự tuyệt với việc câu khách bằng cảnh nóng?
- Thưa mẹ con đi cũng có cảnh “hơi nóng” thể hiện sự kìm kẹp, sự ngó nghiêng trước khi cả hai nhân vật chính có thể chạm vào nhau. Nhưng nó chỉ dừng ở mức như vậy. Thực ra không chỉ phim đồng tính đâu, phim về tình yêu dị tính giờ cũng không còn ai câu khách bằng cảnh nóng, chuyện đó xưa cũ lắm rồi.
- Theo anh, tại sao có một thời phim Việt phải câu khách bằng cảnh nóng?
- Có thời gian ấy thật. Nhưng nếu bây giờ mà vẫn câu khách bằng cảnh nóng thì thật là bất ổn. Bất ổn vì chỉ có bức xúc về tình dục và cần giải tỏa mới phải ra rạp vì cảnh nóng, và quảng bá phim với cảnh nóng. Trước đây, chúng ta ngại ngần khi nói về vấn đề tình dục, Internet lại chưa phát triển. Một thời mà người ta muốn xem phim nóng người ta phải mua DVD, chứ còn bây giờ trên mạng đầy, ai còn bỏ tiền mua vé ra rạp vì cảnh nóng.
- Nhưng cảnh nóng thực sự vẫn có giá trị của nó nếu biết xử lý đẹp, anh có đồng tình?
- Có lẽ sự khéo léo vẫn là cần thiết. Ví như Brokeback Mountain, cảnh nóng nhưng không hề lộ da thịt, nó đơn giản chỉ là hai người đàn ông lao vào nhau với sự hùng hục của hai anh chàng cao bồi. Hay như Call Me By Your Name, cũng không quá nóng, chỉ là một chàng trai 17 tuổi đang tò mò, và ngưỡng mộ một chàng trai hơn tuổi từng trải. Chỉ có vậy.
Còn với Thưa mẹ con đi, tôi quyết tâm không đẩy cảnh nóng hơn nữa vì đó là phim dành cho gia đình, bất kể khán giả nào cũng có thể tiếp cận bộ phim. Đó là người đồng tính, song tính, dị tính. Như một khán giả bình luận: “Tất cả đã xích lại gần nhau”.
Hồng Đào diễn "muốn khóc mà không được khóc"
- Hồng Đào nhận được nhiều khen ngợi cho vai người mẹ có con trai đồng tính. Anh đã chọn nữ diễn viên như thế nào?
- Đó là một vai khó chọn, mọi người nghĩ không khó nhưng thực ra lại rất khó để tìm một nữ diễn viên tài năng và hợp với vai này. Chị Hồng Đào thực ra không phải là lựa chọn đầu tiên của tôi, vì tôi sợ chị không đáp ứng được thời gian của phim.
Tôi cũng lo lắng không biết chị có sẵn sàng về Việt Nam quay bộ phim này không. Chúng tôi từng làm việc với một số nữ diễn viên nhưng không đi đến được thỏa thuận, hoặc không đủ sự hợp lý. Cuối cùng chị Hồng Đào là một lựa chọn.
Nhưng cũng có một thắc mắc là chị Đào nhiều năm đóng hài, vậy chị sẽ vào vai như thế nào? Nhưng tôi sớm nhớ ra rằng xuất phát điểm của chị là chuyên đóng vai bi cho kịch. Tôi tự hỏi liệu chị có muốn quay trở lại đóng một người mẹ. Cuối cùng chị Đào ưng thuận, và chúng tôi đã có một bà mẹ như vậy trên màn ảnh.
 |
- Năng lực diễn xuất của Hồng Đào thuyết phục anh hoàn toàn chứ?
- Không thể chê được. Chị có sẵn trải nghiệm nhưng quan trọng chị Đào luôn lắng nghe đạo diễn dù tôi còn ít tuổi. Thời gian đầu khi thấy chị thoại nhanh quá, tôi có nói chị cần thoại chậm lại. Chị Đào ngạc nhiên và bảo ngoài đời ít người nói tốc độ chậm như tôi muốn. Nhưng sau đó, tôi giải thích là bản thân thích sự chậm rãi cho phim, thoại chậm sẽ tình cảm cho nhân vật. Và chị Đào hoàn toàn ưng thuận.
Chị Đào thực sự là người đáng nể, chị không chỉ hiểu được thông điệp và mong muốn của đạo diễn mà còn điều tiết không khí, giúp tôi làm việc với các diễn gạo cội khác trong phim.
- Nhiều khán giả nhận xét Hồng Đào có những nét tương đồng với nhân vật người mẹ trong phim ở sự giản dị, mạnh mẽ và độc lập. Vì thế, đôi mắt Hồng Đào biết nói và nước mắt rơi rất thật?
- Chị Đào là diễn viên tài năng. Chị nuôi cảm xúc tốt và có thể khóc ngay ở nhiều cảnh xúc động. Nhưng sau đó chị hiểu được mong muốn của đạo diễn là không muốn bung ra hết ngay từ đầu nên chị đã nén lòng lại, và diễn với tâm thế muốn khóc mà không được khóc.
- Có thông tin rằng thời điểm Hồng Đào tham gia phim của anh là lúc “lòng nặng trĩu” vì những mâu thuẫn vợ chồng. Anh có biết?
- Tôi hoàn toàn không làm nhiều với “celeb”, khi đặt vấn đề vào phim, chị Đào cũng rất bình thường. Một thời gian sau khi quay phim xong chị không có tiết lộ gì cả, sau đó chúng tôi cũng không nói chuyện gì.
Chỉ đến khi bộ phim gần ra mắt chúng tôi mới nói chuyện lại. Cách đây 1-2 tháng khi thu lại một vài đoạn, chị Đào mới tâm sự với tôi là thời điểm đó chị cũng gặp những trục trặc tương tự hoàn cảnh người mẹ trong phim.
Và mỗi khi quay xong, về lại căn hộ, chị nhận thấy việc nhận lời đóng phim của tôi là quyết định đúng đắn. Chị bảo đóng xong phim, chị nhận ra nhiều điều mới mẻ, và cũng như người mẹ trong phim, chị không ngại bắt đầu những cái mới.
- “Không ngại bắt đầu những cái mới”, vậy anh có nghĩ cái kết của "Thưa mẹ con đi" và hình ảnh người phụ nữ xuyên suốt trong phim đã là một tiền đề để Hồng Đào mạnh mẽ, gạt đi nước mắt và sẵn sàng công khai việc ly hôn với nghệ sĩ Quang Minh?
- Tôi không biết, tôi thực sự không biết. Tôi chỉ biết rằng trước đó chị không có Facebook riêng, nhưng sau khi đóng phim xong chị có Facebook riêng. Tôi thấy chị đăng những bức ảnh mới, chị chạy bộ, chị mặc áo dạ hội thật đẹp, chị đi ăn sáng cùng con gái. Tôi không biết chị đủ 20 năm qua để nhận ra sự thay đổi của chị. Nhưng tôi nhận thấy những mới mẻ của chị trên mạng xã hội.
Tôi cũng không dám nghĩ lựa chọn của mình, bộ phim của mình lại có thể tác động lớn đến đời sống của một diễn viên. Tôi không dám nghĩ một bộ phim có thể tác động lớn đến một diễn viên theo cách như vậy. Nếu vậy thì nó có sức mạnh quá so với những cái mà tôi vẫn nghĩ.
"Không có nhiều tiền, không phải là không làm được"
- Cũng không thể không nhắc đến hai nam chính của phim. Điều gì ở cả hai đã lọt vào mắt xanh của anh?
- Điện ảnh Việt không có diễn viên nam đảm bảo về diễn xuất và doanh thu phòng vé. Lãnh Thanh và Gia Huy thuyết phục nhờ tình yêu mãnh liệt dành cho diễn xuất, không có sự trả bài trong cách diễn. Đặc biệt, một bạn có thể có điểm chưa được nhưng khi hai bạn đứng cạnh nhau, điểm chưa hoàn hảo lại trở nên ổn, nó là phản ứng hóa học khá thú vị.
- Có hạn chế nào không?
- Gia Huy là diễn viên thông minh nhưng cũng thông minh quá nên hay đề phòng trước ống kính, đó là điểm duy nhất tôi chưa hài lòng. Với Lãnh Thanh, lúc đầu tôi cũng có nhiều lấn cấn nhưng Thanh có sự chân thành trong diễn xuất. Do vậy, chúng tôi đã quyết định sửa lại kịch bản, để chọn Thanh. Nhưng bạn ấy cũng có nguồn năng lượng quá lớn, chúng tôi cần trấn áp để có một vai Văn thầm lặng.
- Cũng có ý kiến nhận xét Văn và Ian là cuộc tình nhẹ nhàng, đẹp đẽ nhưng nét diễn của hai diễn viên chưa thực sự hòa hợp?
- Văn có sự lạnh trong tính cách. Tất nhiên có thể có ý kiến trái chiều nhưng sự thể hiện tình cảm mỗi người mỗi khác. Đôi khi nó là ký hiệu ngầm mà cả hai đã thống nhất, chứ không phải là cứ quấn quýt vào nhau mới là yêu.
 |
- Nhiều đạo diễn ép các cặp đôi thân thiết ngoài đời để “tình” hơn trên phim. Anh thì sao?
- Chúng tôi cũng luôn chuẩn bị cho hai bạn thân thiết với nhau, bơi với nhau, lựa đồ với nhau, tập với nhau, nấu ăn với nhau. Đó là sự chuẩn bị chung, còn hai bạn cũng có sự chuẩn bị riêng như đi xem phim cùng nhau, uống cà phê với nhau, đó là sự tự nguyện của hai bạn.
- Có một điểm trong phim cũng bị chê là bối cảnh hạn chế, thậm chí như cảnh hội chợ quá sơ sài. Là do phim không có nhiều tiền để làm?
- Kinh phí cũng là một vấn đề, nhưng như cảnh hội chợ thì đó là ý đồ. Thực ra đó là một vùng giáp ranh, và ngày nào họ cũng có hội chợ như thế, hội chợ khá buồn tẻ, và tôi chỉ phản ảnh thật. Đúng là không có nhiều tiền nhưng không phải là chúng tôi không thể dựng được một hội chợ.
- Vậy, giữa những điều đã làm được, anh có tiếc nuối gì?
- Khi xem lại tôi cũng thấy lỗi chỗ này chỗ kia nhưng tôi đã làm hết sức. Tất nhiên cũng chưa hài lòng được mọi người. Nhưng suy cho cùng, phim vẫn là lựa chọn cá nhân của đạo diễn, cách suy nghĩ của cá nhân đôi khi không thỏa mãn được tất cả.
