Một ngày sau trận lũ vì bão số 3, bản Sa Ná, xã Na Mèo, huyện Quan Sơn, tỉnh Thanh Hóa, vẫn bị cô lập giữa núi rừng. Dòng nước lũ trên sông Luồng chạy qua địa phương này còn cuộn xiết, đục ngầu.
Để tiếp cận bản Sa Ná, các y bác sĩ, lực lượng biên phòng, công an phải dùng ca nô vượt lũ để tới nơi chăm sóc người bị thương và tiếp tế lương thực. Một phương án khác là vòng qua xã Sơn Thủy rồi đi bộ trèo đèo, vượt suối băng rừng khoảng 3 giờ.
Nhiều người dân bản Sa Ná đi làm ăn xa, khi hay tin về trận lũ vội vàng men theo con đường núi này để trở về thăm nhà. Khi đến nơi, trước mắt họ là cảnh tượng hoang tàn. Con đường dẫn vào trung tâm bản chỉ toàn là đất đá, cây gỗ nằm ngổn ngang.
 |
| Để đến được bản Sa Ná, người dân phải đi bộ băng rừng suốt 3 giờ đồng hồ. Ảnh: Nguyễn Dương. |
Giây phút lũ dữ quét qua bản nghèo
Lê những bước chân chậm rãi ra khỏi đống đổ nát, chị Vi Thị Hợp (31 tuổi) như người mất hồn. Mỗi khi có ai hỏi thăm, chị lại bật khóc nức nở. “Không còn gì cả, mất hết rồi”, chị nói.
Hướng ánh mắt về bãi đất trống cạnh con suối, chị Hợp nói đó là nền căn nhà sàn trước đây của gia đình mình. Liền kề đó, lần lượt cũng là nền móng của 23 căn nhà khác. Thế nhưng, trận lũ quét đã cuốn phăng tất cả.
Người phụ nữ có dáng người gầy gò, khắc khổ cho biết 72 hộ dân tộc Thái chia làm 3 khu sống dưới chân dãy núi Luốc Mu. Gia đình chị Hợp và 30 hộ khác sống tại khu 3, ngay cạnh suối Son.
Từ nhỏ đến lớn đều sống ở Sa Ná, chị Hợp chỉ thấy dòng suối này rất hiền hòa và là nguồn nước ngọt sinh hoạt cho cả bản. Hàng ngày, mực nước chỉ dâng chưa đến đầu gối, trẻ nhỏ cũng lội qua được. Mùa lũ, nước suối dâng cùng lắm cũng chỉ 1 m. Thế nhưng, cách đây một ngày, nó lại nổi cơn thịnh nộ, quét qua tàn phá khu 3 của bản.
 |
| Bản Sa Ná tan hoang sau lũ dữ. Ảnh: Nguyễn Dương. |
Cứ mỗi lần nghĩ đến giây phút cơn lũ ống ập đến, chị Vi Thị Cư (32 tuổi) lại cảm thấy ám ảnh, sợ hãi. Chị kể, ngày 2/8, mưa to trút xuống bản Sa Ná suốt đêm không dứt. “Tôi cảm thấy bất an nên không thể nào chợp mắt được. Sáng ra, tôi thấy dòng suối chảy khác thường ngày”, chị Cư nhớ lại.
Khoảng 7h, mực nước dâng cao đột ngột gây ngập đến chân cột nhà sàn của 10 hộ nằm ven suối. Nhiều người đổ ra khỏi nhà khiêng vác tài sản để dưới nền. Lúc này, dù nước chưa đến nhà mình nhưng vì lo lắng nên chị Cư cũng dọn dẹp một số đồ đạc.
Khoảng 15 phút sau, nhiều tiếng động lớn vang lên từ phía bên kia vách núi. Trong chốc lát, dòng nước lũ màu đỏ au cuốn theo đất đá, cây gỗ đổ ập về.
“Nó kéo đến như một cơn sóng thần. Tôi chỉ kịp bế con trai nhỏ 4 tuổi rồi hô hào đứa con lớn và chồng tháo chạy lên núi”, chị Cư nhớ lại thời khắc kinh hoàng.
 |
| Cơn lũ khiến người dân Sa Ná ám ảnh, sợ hãi. Ảnh: Nguyễn Dương. |
Nhiều người trong bản cũng hô hào nhau chạy lên cao như chị Cư để thoát thân. Khi nhìn xuống, họ đau đớn, bất lực nhìn nhà cửa, tài sản bị dòng lũ tàn phá.
Hàng chục căn nhà bị san phẳng, nhiều người bị cuốn trôi. Tiếng gào khóc thảm thiết vang lên giữa đại ngàn.
“Chỉ trong vòng 10 phút, một góc bản làng bị xóa sổ. Nhà tôi bị phá hỏng hoàn toàn, tài sản không còn thứ gì cả”, chị Cư chưa hết sợ hãi, kể.
Cùng lúc 6 người thân mất tích
Trở về bản sau chặng đường dài từ TP Thanh Hóa, anh Hà Văn Vân (29 tuổi) như chết lặng khi căn nhà của vợ chồng anh đã không còn lại gì. Càng đau đớn hơn, anh đã không nhìn thấy 6 người thân ngay lúc này là người bố Hà Văn Tiệu (55 tuổi), mẹ là bà Hà Thị Thắm (51 tuổi), chị gái là Hà Thị Vững (31 tuổi), vợ là Vi Thị Sống (29 tuổi) và hai đứa con nhỏ.
 |
| Đất đá, cây gỗ nằm ngổn ngang sau lũ. Ảnh: Nguyễn Dương. |
Người chú Hà Văn Toan (54 tuổi) cho biết anh Vân lập gia đình năm 2009. Vợ chồng có với nhau hai người con trai là Hà Văn Quỳnh (10 tuổi) và Hà Văn Chấn (7 tuổi).
Vì hoàn cảnh khó khăn, anh Vân thường đi làm thêm ở xa. Một tháng nay, vì thương vợ nhớ con nên anh ở nhà. Sáng 2/8, qua người bạn giới thiệu, anh lại rời nhà đi TP Thanh Hóa làm phụ hồ ở công trường.
Sáng một ngày sau, anh nghe tin lũ dữ ập đến bản làng khi vừa mới làm được nửa ngày công. Người đàn ông vội bỏ hết tất cả, bắt xe khách quay trở về. Thế nhưng, nhà và người thân của anh đã bị lũ dữ cướp đi.
 |
| Anh Vân đau đớn, chết lặng khi nhà cửa, 6 người thân bị lũ cuốn. Ảnh: Nguyễn Dương. |
Theo người chú, sáng hôm 3/8, bố mẹ và chị gái (ở khu 1) thấy nhà sàn của anh Vân bị nước dâng đến cầu thang nên chạy xuống hỗ trợ con dâu và các cháu.
“Trong lúc họ khiêng, dọn đồ đạc thì bị lũ cuốn phăng rồi mất tích. Không biết anh chị và các cháu giờ đang ở đâu”, ông Toan nói, giọng buồn bã.
Ngồi trong căn nhà của bố mẹ, nghe người chú kể lại sự việc, anh Vân miệng mím chặt môi, đưa ánh mắt nặng trĩu u buồn nhìn qua cửa sổ nhà sàn, hướng về nơi từng là tổ ấm của mình. Nhìn anh Vân lúc này, ai cũng có thể hiểu nỗi đau mà anh đang phải gánh chịu đau đớn khủng khiếp đến nhường nào.
Theo chính quyền địa phương, lũ dữ xảy ra sáng 3/8 ở bản Sa Ná đã san phẳng 24 căn nhà, 15 người bị cuốn trôi. Hiện, nhà chức trách mới tìm thấy 5 người và chuyển đến cơ sở y tế chăm sóc. 10 người mất tích đều là người thân, họ hàng với nhau.
