Jerry Chun Shing Lee là nhân viên Cơ quan Tình báo Trung ương Mỹ (CIA) từ năm 1994 đến năm 2007. Cựu đặc vụ gốc Hong Kong bị tình nghi giúp Bắc Kinh triệt phá hoạt động tình báo và trừ khử các đầu mối thông tin của CIA tại Trung Quốc, thông tin từng gây chấn động khi được công bố lần đầu hồi năm 2017.
Sự sụp đổ của mạng lưới gián điệp CIA, với khoảng 18 đến 20 đầu mối thông tin tại Trung Quốc bị giết hoặc bị bỏ tù từ năm 2010 đến năm 2012, là một trong những thất bại lớn nhất về tình báo của chính phủ Mỹ trong nhiều thập kỷ qua.
Theo cáo trạng, ông Lee đã gặp 1 nhân viên tình báo của Bộ Công an Trung Quốc tại Thâm Quyến vào tháng 4/2010. Khi đó, họ đã đưa cho cựu đặc vụ CIA 100.000 USD tiền mặt để đổi lấy sự hợp tác từ Lee, với lời hứa rằng "họ sẽ chăm sóc cho anh ta cả đời".
 |
| Jerry Chun Shing Lee là nhân viên CIA từ năm 1994 đến năm 2007. Ảnh: SCMP. |
Trong tháng sau đó, Lee bắt đầu nhận được một loạt chỉ thị bằng văn bản từ các nhân viên tình báo Trung Quốc. Một số phong thư đi kèm quà tặng. Phần lớn chỉ thị yêu cầu Lee tiết lộ thông tin nhạy cảm về CIA, bao gồm thông tin quốc phòng, theo cáo trạng.
Các công tố viên cũng đề cập đến một tài liệu trên laptop của cựu đặc vụ có chứa thông tin về các địa điểm mà CIA phân công công việc cho nhân viên, cũng là các địa điểm tiến hành hoạt động bí mật.
"Sau đó chúng tôi đã xác định rằng thông tin Lee đưa vào tài liệu này là thông tin quốc phòng đã được chính phủ Mỹ phân loại là tài liệu mật", cáo trạng nêu.
Hồi năm ngoái, New York Times từng đưa tin rằng từ năm 2010 đến năm 2012, Trung Quốc đã "hạ được ít nhất 12 người" là đầu mối thông tin của CIA tại nước này, và tống giam ít nhất 6 người khác.
Bài viết cho hay cuộc truy tìm "nội gián" trong CIA chỉ ra một người, một "cựu đặc vụ" hiện sống tại đâu đó ở châu Á. Tuy nhiên, chính phủ Mỹ không thể bắt người này vì chưa có đủ thông tin.
 |
| Khi bị bắt hồi tháng 1/2018, Lee đang là trưởng bộ phận an ninh tại nhà đấu giá Christie's. Ảnh: AFP. |
Ông Lee, 53 tuổi, lớn lên tại Mỹ và từng phục vụ trong quân đội nước này trước khi gia nhập CIA vào năm 1994. Ông làm việc tại nhiều địa điểm vô danh ở hải ngoại của CIA và rời cơ quan này vào năm 2007, sau đó chuyển đến sống tại Hong Kong.
Năm 2012, FBI đã bí mật lục soát hành lý của ông Lee khi ông đến Mỹ và phát hiện cựu đặc vụ có những tài liệu tuyệt mật mà ông không có thẩm quyền nắm giữ, như tên thật và số điện thoại của các nhân viên CIA nằm vùng cũng như điệp viên mới. Bộ Tư pháp Mỹ nói rằng "việc tiết lộ những thông tin này có thể gây ra thiệt hại to lớn hơn mức thông thường cho an ninh quốc gia của Mỹ".
Lee bị bắt giữ và truy tố đầu năm 2018, ban đầu với tội lưu giữ trái phép thông tin nhạy cảm, nhưng mới đây bị truy tố thêm tội nặng hơn là âm mưu làm gián điệp. Phiên tòa xét xử ông bắt đầu vào ngày 18/5.
