 |
Nằm giữa trung tâm thành phố, cửa hàng trà sữa được vận hành bởi ngôn ngữ ký hiệu. Đội ngũ nhân viên đều thuộc cộng đồng Người Điếc và Người Khiếm Thính, biến không gian quán trở thành khoảng lặng rất riêng giữa nhịp sống hối hả. Ở đó, mỗi ly trà sữa được nhân viên pha chế tỉ mỉ bằng đôi tay khéo léo, như cách họ bền bỉ viết tiếp hành trình vươn lên trong cuộc sống.
Khi ý nghĩa cuộc sống đến từ những khoảng lặng
"Dạ tụi em là Người Khiếm Thính, mời anh chị ghi order vào bảng" - Nguyễn Huỳnh Nhân (quản lý cửa hàng) vừa nở nụ cười chào khách, vừa quay sang thực hiện ngôn ngữ ký hiệu với đồng nghiệp. Chàng trai với nụ cười hiền hậu chính là "cầu nối" giữa hai thế giới ngôn ngữ, đảm trách việc phiên dịch để cuộc trò chuyện giữa khách và nhân viên Khiếm Thính trở nên trọn vẹn hơn.
 |
| Nguyễn Huỳnh Nhân là quản lý tại cửa hàng ngôn ngữ ký hiệu. |
Huỳnh Nhân có 6 năm gắn bó trong ngành F&B. Không ít khách hàng bất ngờ khi biết anh là "người nghe" (có khả năng giao tiếp bình thường), nhưng vẫn dành trọn tâm huyết cho những cuộc trò chuyện giao tiếp bằng ngôn ngữ ký hiệu.
"Tôi ấn tượng phiên dịch viên xuất hiện trên TV, nên quyết định học thử. Ban đầu chỉ tò mò, đến khi tiếp xúc và hỗ trợ cộng đồng, tôi mới nhận ra hạnh phúc của sự cho đi lớn lao thế nào", Huỳnh Nhân chia sẻ cơ duyên đến với ngôn ngữ ký hiệu.
Càng gắn bó lâu, Huỳnh Nhân càng trăn trở trước vô vàn khó khăn mà cộng đồng đối diện. Chính rào cản giao tiếp với người nghe khiến cộng đồng Người Khiếm Thính cảm thấy áp lực và thu mình. "Tôi từng chứng kiến một số bạn bè bị đối xử bất công, nợ lương hay từ chối vì sự khác biệt ngôn ngữ ấy", anh kể lại với giọng trầm tư.
Những trăn trở đó càng thôi thúc Huỳnh Nhân học chuyên sâu ngôn ngữ ký hiệu, với mong muốn hỗ trợ cộng đồng nhiều hơn. Cũng chính nhờ hiểu biết "giao tiếp không lời", Nhân được mời về làm quản lý cửa hàng. Tại đây, Nhân không chỉ giám sát vận hành, mà còn đảm trách việc thống nhất ngôn ngữ ký hiệu với "partner" - tên gọi thân thương mà anh dành cho nhân viên trong quán.
 |
| Huỳnh Nhân đảm nhiệm quản lý vận hành và thống nhất ngôn ngữ ký hiệu trong quán. |
Giống nhiều ngôn ngữ khác, ngôn ngữ ký hiệu vẫn có sự khác nhau giữa các vùng miền, đòi hỏi Nhân phải xây dựng bộ quy tắc chung để tiện làm việc. Suốt một tháng, anh cùng đội ngũ dành thời gian "giao tiếp bằng tay", thống nhất từng ký hiệu từ đơn giản như "cảm ơn", "xin chào" cho đến tên đồ uống. Ban đầu, nhiều người gắn bó với ký hiệu lâu năm đã từ chối tiếp nhận điều mới, khiến việc trao đổi vì thế gặp không ít bất đồng. Nhưng bằng sự kiên nhẫn và thấu hiểu, họ dần bỏ cái tôi để cùng tạo nên bộ ngôn ngữ chung cho quán.
"Tôi biết sau thời gian dài gặp khó khăn trong giao tiếp, một số bạn trở nên nhạy cảm, khó kiềm chế cảm xúc. Bù lại mỗi khi gặp gỡ, tôi vẫn ấn tượng mạnh trước nghị lực của họ. Bài kiểm tra đầu ra nghiêm ngặt, các bạn phải phấn đấu nhiều. Có bạn ôn bài đến sáng hoặc gọi cho tôi lúc đêm khuya nhờ luyện thêm", Nhân tâm sự.
Khi cửa hàng chính thức vận hành, Nhân và đội ngũ không khỏi tự hào khi tạo ra bộ ngôn ngữ nội bộ. Anh cũng lặng lẽ quan sát sự thay đổi diệu kỳ của cộng sự: Thu nhập ổn định, môi trường phù hợp giúp họ mở lòng và giao tiếp tự tin hơn. Sau thời gian ra mắt, cửa hàng dần trở thành điểm hẹn của cộng đồng Người Khiếm Thính, tạo không gian kết nối cho cả khách hàng lẫn nhân viên. Từ những tâm hồn nhạy cảm vì khó khăn trong giao tiếp, nhân viên dần học cách nhẫn nại và đón nhận niềm vui mỗi ngày.
 |
| Huỳnh Nhân hạnh phúc khi thấy cộng sự ngày càng cởi mở và tự tin. |
Với riêng Nhân, vị trí quản lý là "món quà quý giá nhất trong năm". Những buổi training kiến thức, hội thảo ở nước ngoài giúp anh mở rộng tầm nhìn. Nhưng điều quan trọng hơn là khoảnh khắc được chứng kiến partner trở thành phiên bản tốt hơn của chính mình.
"Người thân của nhân viên làm việc tại cửa hàng thỉnh thoảng gửi lời cảm ơn tôi khi thấy các bạn sống tích cực và cởi mở hơn. Nhìn cộng sự tươi cười mỗi ngày, tôi biết cuộc sống của họ đang dần tốt lên", anh tâm sự với sự tự hào.
Khi nỗ lực "vang xa" hơn mọi âm thanh
Không chỉ mang đến trải nghiệm "thinh lặng" khác biệt giữa lòng thành phố, cửa hàng còn được "định danh" bởi chính nguồn năng lượng lạc quan, tích cực của nhân viên Khiếm Thính.
 |
| Thắm tự tin hơn khi làm trong môi trường phù hợp Người Khiếm Thính. |
Ngay khi bước vào quán, khách hàng thường bị cuốn hút bởi động tác "xin chào" đầy thân thiện của Nguyễn Thị Thắm - cô thu ngân Khiếm Thính luôn nở nụ cười hiền, nhẹ nhàng trao đi cảm giác chào đón.
Trước khi làm việc tại cửa hàng, Thắm gặp không ít trở ngại trong công việc, vì nhiều nơi chưa quen tương tác với Người Khiếm Thính. Dù luôn nỗ lực đọc khẩu hình để bắt nhịp câu chuyện, cô vẫn gặp khó trong việc giao tiếp. Thậm chí, một số công ty không đánh giá cao Thắm vì e ngại Người Khiếm Thính không làm việc tốt.
Cho đến khi tìm hiểu về cửa hàng ngôn ngữ ký hiệu, Thắm mới cảm nhận được bản thân "chọn đúng nơi", khi quy trình tuyển dụng được thiết kế phù hợp Người Khiếm Thính, với sự hỗ trợ của phiên dịch viên. "Mọi người rất kiên nhẫn, tôn trọng và tập trung vào năng lực thật sự của tôi, không nhìn vào khiếm khuyết. Tôi cảm giác được hòa mình vào cộng đồng và biết bản thân có cơ hội phát triển", cô tâm sự.
Ban đầu còn bỡ ngỡ, nhưng chỉ sau vài ngày training, Thắm bắt nhịp và cảm nhận sự tôn trọng trong môi trường làm việc. Bên cạnh giáo trình được thiết kế riêng, rào cản ngôn ngữ dường như biến mất bởi đồng nghiệp đều giao tiếp bằng tay, hoặc có sự đồng hành phiên dịch của quản lý.
"Tôi được truyền cảm hứng bởi chính đồng nghiệp là Người Khiếm Thính. Nhìn mọi người chăm chỉ ôn bài, được Nhân động viên mỗi khi kết quả kiểm tra chưa tốt, tôi càng có thêm động lực phấn đấu", Thắm chia sẻ.
 |
| Bảo Duy (bên phải) xúc động mỗi khi được quản lý hỗ trợ giao tiếp với khách hàng. |
Nối tiếp những câu chuyện truyền cảm hứng, Bảo Duy cũng là người truyền năng lượng tích cực cho nhiều bạn trẻ khi đến với cửa hàng. Với vị trí barista, anh tự tin giao tiếp bằng tay, niềm nở hướng dẫn khách hàng học ngôn ngữ ký hiệu trên bảng Flipchart.
"Đồng nghiệp hướng dẫn từng thao tác, trao đổi bằng ngôn ngữ ký hiệu nên tôi hòa nhập môi trường mới rất nhanh. Khó nhất là thời điểm khách đông, mọi thứ diễn ra gấp rút. Nhưng tôi học được cách tập trung quan sát, nhờ quản lý trao đổi riêng với khách hàng", anh chia sẻ.
Ngoài ra, không gian quán được thiết kế thân thiện với Người Khiếm Thính, cũng giúp Duy dễ dàng bắt nhịp công việc hơn. Chỉ tay về tấm gương lớn ngăn giữa bếp và quầy pha chế, chàng barista vui vẻ giải thích nhờ thiết kế này, anh và bạn thu ngân có thể "bắt tín hiệu" từ xa, giao tiếp bằng ký hiệu rõ ràng dù đứng ở hai vị trí khác nhau.
    |
Cửa hàng ngôn ngữ ký hiệu tạo ấn tượng với cộng đồng Người Điếc và Người Khiếm Thính. |
Khi mới bắt đầu, nhiều người chưa thể hình dung hết giá trị công việc mang lại. Nhưng càng gắn bó, họ càng cảm nhận cuộc sống tốt lên mỗi ngày, cả giá trị vật chất lẫn tinh thần.
Nếu với Thắm, "công việc này giúp bản thân tự tin hơn nhiều, bởi thấy được tôn trọng và nhìn nhận đúng khả năng", thì với Duy, niềm vui lại đến từ cảm giác an tâm - khi lần đầu đón nhận công việc ổn định để chuyên tâm gắn bó, không còn thấp thỏm lo mất việc như trước. Nam nhân viên cũng hy vọng mô hình này được nhân rộng để các bạn trong cộng đồng Người Khiếm Thính thêm cơ hội làm việc.
"Tôi mong trong tương lai có thể học thêm kỹ năng mới trong công việc. Tôi cũng mong các bạn Khiếm Thính đừng bỏ cuộc, hãy luôn tin vào bản thân và cố gắng mỗi ngày", Duy chia sẻ.
 |
| Ba bạn trẻ ngày càng tự tin, có cuộc sống tốt hơn sau khi làm việc tại cửa hàng ngôn ngữ ký hiệu |
Sự kiên trì và nghị lực của những cộng sự Người Khiếm Thính được đáp lại bằng cuộc sống ngày càng tốt đẹp và trọn vẹn hơn, cả về vật chất lẫn tinh thần. Mỗi ngày đi làm, với họ, không đơn thuần kiếm thêm thu nhập ổn định, mà trở thành hành trình lan tỏa sự lạc quan, chứng minh rằng mọi giới hạn có thể được phá vỡ bằng nỗ lực và niềm tin.
Là một trong số ít cửa hàng ngôn ngữ ký hiệu ra mắt tại Việt Nam, mô hình này mang theo kỳ vọng lớn hơn, vượt ra khỏi quy mô của một điểm kinh doanh trà sữa: Đó là tạo thêm nhiều cơ hội việc làm, mở rộng cánh cửa để Người Khiếm Thính được nhìn nhận đúng khả năng và sống cuộc đời trọn vẹn hơn giữa cộng đồng.
