Sáng 21/3, trao đổi bên lề cuộc làm việc với Tổ công tác của Thủ tướng, ông Hoàng Hồng Giang cho hay khó khăn của lực lượng thanh tra chuyên ngành của Cục là chỉ hoạt động trong giờ hành chính, hoạt động theo kế hoạch được lập ra nên khó phát hiện những kẻ khai thác cát lậu.
Trách nhiệm của Cục cũng không thể bắt "cát tặc" mà chỉ xử lý vi phạm đường thủy. Chức năng của thanh tra giao thông là không được dừng các phương tiện đang chạy, cũng không được phép đi lên các phương tiện.
 |
| Cục trưởng Cục Đường thủy Nội địa. Ảnh: Công Khanh. |
- Ông có ý kiến gì về việc lãnh đạo Bắc Ninh bị nhắn tin đe dọa?
- Trước lợi ích của việc khai thác cát rất lớn cộng với sự chồng lấn trách nhiệm giữa các bên nên cát tặc lợi dụng. Do có thể va chạm lợi ích, do không được cho phép thi công nên cát tặc có thể đe dọa các cơ quan chức năng. Điều này cũng cần có sự kết luận của cơ quan công an.
Trong các năm 2015, 2016, chúng tôi đã đình chỉ 38/66 dự án. Nhưng Cục cũng chưa gặp phải sự phản ánh hay bức xúc của chủ đầu tư.
- Phát hiện các vụ nạo vét cát vào ban đêm, tại sao chi cục đường thủy nội địa không phản ánh cho địa phương?
- Theo quy định các tàu được cấp phép nạo vét chỉ hoạt động từ khoảng thời gian 6h tới 18h. Những phương tiện hoạt động ngoài 18h đương nhiên là trái phép, vì vậy các cơ quan chức năng đều có trách nhiệm. Một địa phương được cấp phép 5 tàu thuyền nạo nét lòng sông thì tàu thứ 6 trở đi là trái phép.
Khi khai thác, một tàu cát thường kéo dài 3-4 giờ, khói xăng dầu và tiếng nổ to. Nếu như phản ánh của Bắc Ninh là 30-40 tàu thì cả huyện có thể nghe thấy. Tôi muốn nhấn mạnh sự vào cuộc của địa phương đối với các hoạt động khai thác cát nói chung.
Ngoài ra, hiện cả nước có khoảng 2.000 bến bãi đường thủy không phép . Các địa phương phải dẹp được các bến bãi này mới ngăn chặn được cát tặc.
- Theo báo cáo thanh tra đường thủy số lượng phương tiện hoạt động tại sông Cầu qua tỉnh Bắc Ninh như thế nào?
- Thanh tra khẳng định vào ban ngày, trong 14 tháng trở lại đây có khoảng 1.700 lượt tàu qua lại. Trung bình 1 tháng có khoảng 100 tàu qua lại. Nếu theo phản ánh của Bắc Ninh mỗi ngày có 40-50 tàu hút cát thì số lượng tàu qua lại phải lên tới hàng trăm lượt.
- Tại sao lại có sự vênh nhau giữa các con số giữa địa phương và Cục?
- Chúng tôi đang cho các đơn vị kiểm tra đối chiếu các số liệu cụ thể.
- Việc đình chỉ 3 thanh tra đường thủy tại Bắc Ninh đang có diễn biến gì mới?
- Tới ngày 20/3 đã hết hạn đình chỉ nhưng Chi cục đường thủy nội địa Bắc Ninh đã chủ động kéo dài thời gian đình chỉ 3 thanh tra để làm rõ các vấn đề.
Theo quan điểm của tôi, không thể nói thanh tra của Chi cục không liên quan. Anh được giao quản lý kết cấu hạ tầng khúc sông nên khi xảy ra khai thác trái phép, xâm hại các tuyến luồng, anh phải nắm được.
Nếu Bắc Ninh phản ánh đúng thì thanh tra phải nắm được. Nếu đã nắm được mà lực lượng thanh tra không xử phạt, không báo cáo thì phải xem xét trách nhiệm.
- Vì sao lực lượng thanh tra đường thủy không kiểm soát ban đêm?
- Thanh tra đường thủy là thanh tra chuyên ngành nên làm việc theo giờ hành chính. Hàng năm chi cục lập kế hoạch thanh tra và thanh tra theo kế hoạch vì vậy khó triển khai các kế hoạch tranh tra đột xuất.
Lực lượng thanh tra cũng không thể nhảy lên tàu để xử phạt. Dù vậy, vấn đề trách nhiệm của thanh tra là nắm địa bàn để khi có vấn đề phải báo cáo tới lãnh đạo và địa phương. Chúng tôi cũng đang làm việc yêu cầu các doanh nghiệp, các đơn vị tư vấn giám sát báo cáo, kiểm tra các nhật ký nhật trình để hoạt động ra sao.
Hiện, có nhiều đối tượng lợi dụng danh nghĩa nạo vét lòng sông để ăn cắp cát. Trên thực tế, khi các cơ quan chức năng hỏi đến cát tặc, họ đều trả lời là các đơn vị được cấp phép nạo vét lòng sông.
Dân mang cuốc xẻng đánh nhau với "cát tặc"
Bộ trưởng, Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ Mai Tiến Dũng: “Cát tặc thò vòi khắp nơi nên người dân rất bức xúc. Hôm vừa rồi tôi về Lý Nhân (Hà Nam) và nghe thông tin người dân mang cuốc xẻng ra đánh nhau với cát tặc. Năm 2014, tại địa phương này đã có đánh nhau đổ máu. Quy định của cơ quan chức năng là khai thác ban ngày, ban đêm nghỉ. Nhưng cát tặc ban ngày ngủ, ban đêm khai thác”.
Bộ trưởng Giao thông vận tải Trương Quang Nghĩa: “Riêng trường hợp như ở Bắc Ninh, chúng tôi rất mong sau khi Thủ tướng chỉ đạo, Bộ Công an vào cuộc, làm quyết liệt và chỉ ra địa chỉ đâu là tiêu cực của cơ quan nhà nước và đâu là xã hội đen".
