Công trình này được triển khai từ năm 2002 nhưng đến nay chưa hoàn thành, lại phát sinh khiếm khuyết khiến phải lập dự án khắc phục với kinh phí dự kiến vượt cả số vốn đầu tư toàn dự án.
Dự án hệ thống thoát lũ nói trên được UBND tỉnh Khánh Hòa phê duyệt năm 2002 nhằm xây dựng tuyến kênh dài 1.165m tiêu thoát nước từ núi Hòn Khô đưa ra biển Nha Trang để bảo vệ khu dân cư bên dưới.
Dự án được giao cho Trung tâm Phát triển quỹ đất Khánh Hòa làm chủ đầu tư với tổng mức đầu tư hơn 20,2 tỷ đồng, nhưng 12 năm qua mới làm được khoảng 600m kênh mương rồi... tắc vì vướng đền bù giải phóng mặt bằng.
“Lũ” dưới đáy kênh
Chủ đầu tư thiếu trách nhiệm
Theo đánh giá của Sở Kế hoạch và đầu tư tỉnh Khánh Hòa, Trung tâm Phá triển quỹ đất Khánh Hòa chưa làm hết trách nhiệm của chủ đầu tư trong quản lý quy hoạch khu dân cư Đường Đệ, để việc san ủi mặt bằng khu dân cư sát chân mái kênh thoát lũ là xâm phạm hành lang an toàn tuyến kênh.
Ngoài ra, đơn vị này chưa tuân thủ đúng tiến độ thực hiện dự án vì để công trình kéo dài hơn chục năm mà không xong, chưa thực hiện tốt việc quản lý chất lượng công trình, để xảy ra tình trạng công trình đang thi công đã phải đầu tư khắc phục sự cố hư hỏng.
Kênh thoát lũ của hệ thống này nằm trên sườn núi Hòn Khô, cách nhà dân dưới chân núi 3-5m. Tình trạng thấm nước dưới đáy kênh diễn ra vài năm trước và ngày càng nghiêm trọng.
Ông Cáp Văn Luật - người dân ở tổ 15, khu dân cư Đường Đệ lo lắng:
“Mùa mưa 2014, nước dưới lòng kênh xuyên qua đất phụt ra mạnh như nước máy, chảy băng qua khu đất mà chúng tôi xây nhà, tràn ngập đường Triệu Quang Phục liên tục nhiều ngày làm con đường đóng rong luôn!
Đất đá từ taluy sạt lở ngày càng nhiều. Dân ở đây lo lắng vô cùng vì nếu nước xói mạnh thế này thì nguy cơ mái kênh sạt đổ, vỡ kênh làm nước từ trên núi xói thẳng vào nhà dân gây ra hậu quả khôn lường”.
Còn ông Đặng Văn Tiệm, tổ trưởng tổ 15, cho hay tới mùa mưa là ông hồi hộp vì sợ kênh thoát lũ “treo” trên đầu khu dân cư đổ vỡ nên nhiều lần phải kêu dân sơ tán.
Hiện tại đã hết mùa mưa, lòng kênh thoát lũ không còn nước, bờ taluy ximăng bên trong lòng kênh có nhiều vết nứt dài, dưới đáy kênh có nhiều vị trí bị xói lở về phía khu dân cư. Bờ kênh bằng đất phía sát với khu dân cư chỉ còn rộng 2-3m.
Ông Nguyễn Tiến Lưu, giám đốc Trung tâm Phát triển quỹ đất tỉnh Khánh Hòa, cho biết: “Khi thực hiện dự án hệ thống kênh thoát lũ khu dân cư Đường Đệ thì không có quy hoạch đất ở dưới chân mái kênh.
Tuy nhiên, sau này do nhu cầu tái định cư quá lớn nên UBND TP. Nha Trang đã san ủi một phần đất mái kênh để tạo quỹ đất ở khiến bờ kênh thu hẹp lại.
Tiếp đó dân còn lấn chiếm sâu vào bên trong khiến tình trạng nước thấm qua đáy kênh ngày càng nghiêm trọng”.
Theo ông Lưu, khi thiết kế dự án này, đơn vị tư vấn đã không lường được tình trạng nước mưa thấm vào lòng núi tạo nước ngầm chảy dưới đáy kênh, mà chỉ nghĩ là làm kênh để gom nước mặt.
“Khảo sát của đơn vị tư vấn mới cho thấy 85% nước từ lòng núi chảy bên dưới đáy kênh, còn nước thấm qua đáy kênh chỉ 15%”, ông Lưu cho biết.
Từ chối thẩm định
Trước nguy cơ vỡ kênh thoát lũ khu dân cư Đường Đệ, tháng 10/2013 UBND tỉnh Khánh Hòa đồng ý cho Trung tâm Phát triển quỹ đất Khánh Hòa lập dự án chuẩn bị đầu tư công trình xử lý nước thấm qua đáy kênh thoát lũ cho đoạn kênh đã thi công ở phía tây khu dân cư Đường Đệ.
Chủ đầu tư đã thuê Công ty CP Tư vấn thủy lợi Khánh Hòa lập báo cáo dự án khắc phục khiếm khuyết của dự án này. Ngày 30/12/2014, chủ đầu tư và đơn vị tư vấn báo cáo UBND tỉnh Khánh Hòa về dự án chống thấm, trong đó nêu phương án khắc phục.
Tổng mức đầu tư cho dự án khắc phục khiếm khuyết của dự án dang dở nêu trên là... hơn 23,3 tỷ đồng, vượt số tiền đầu tư dự án chính thức hơn 3 tỷ đồng!
Trước số tiền trên, đại diện Sở Kế hoạch và đầu tư tỉnh Khánh Hòa cho rằng dự án khắc phục này chưa có trong danh mục đầu tư giai đoạn 2013-2016 của HĐND tỉnh về kế hoạch đầu tư phát triển vốn nhà nước nên sở từ chối thẩm định dự án.
Còn ông Lê Đức Vinh - Phó chủ tịch UBND tỉnh Khánh Hòa nói tỉnh không chấp nhận bỏ ra số vốn rất lớn để khắc phục dự án làm cả chục năm không xong mà còn khiếm khuyết như vậy và thật sự tỉnh cũng không thể sắp xếp được số vốn trên.
Ông Vinh yêu cầu chủ đầu tư và đơn vị tư vấn đánh giá, khảo sát lại thực trạng nguyên nhân gây thấm nước, chỉ thực hiện xử lý những vị trí gây thấm nước cần thiết, không xử lý toàn tuyến, trước ngày 15/1 phải có phương án giải phóng mặt bằng dứt điểm để thi công phần còn lại của dự án.
Sáng 6/1, ông Nguyễn Tiến Lưu nói hiện đã đề nghị đơn vị tư vấn nghiên cứu phương án mới, nhanh nhất cũng phải ba tháng mới hoàn thành.
Ông cũng chưa dám chắc khi nào việc khắc phục khiếm khuyết dự án hệ thống thoát lũ khu dân cư Đường Đệ được triển khai vì “có dự án rồi thì thủ tục thẩm định, quyết định triển khai, cấp vốn là cả một quá trình rất dài”.
Như vậy, người dân ở khu dân cư Đường Đệ phải tiếp tục sống thắc thỏm với hệ thống thoát lũ có thể gây tai họa cho họ vào các mùa mưa sắp tới.