- Trong bối cảnh Việt Nam tham gia các hiệp định thương mại tự do một cách sâu rộng, ngành công nghiệp ôtô sẽ gặp những thách thức gì, thưa ông?
- Doanh nghiệp ôtô phải đối diện với cạnh tranh khốc liệt hơn, rõ nhất là thuế nhập khẩu giảm, thậm chí giảm mạnh, mặc dù đã có quá trình dài giảm dần. Thêm nữa, trong quá trình cạnh tranh mạnh với hàng nhập khẩu thì năng lực của ngành công nghiệp ôtô nhìn một cách tổng thể là yếu.
Những thách thức này đặt ra cho Việt Nam 2 vấn đề. Thứ nhất, doanh nghiệp tiếp tục hay không tiếp tục và nếu tiếp tục làm trong ngành ôtô thì làm cái gì? Thứ hai, sự phát triển của Việt Nam và lợi ích của người tiêu dùng Việt Nam.
 |
| Ông Võ Trí Thành, Phó Viện trưởng Viện nghiên cứu Quản lý kinh tế Trung ương. |
Ngành ôtô không phải chỉ là công nghiệp cơ khí đơn thuần mà nó là một sự phát triển bền vững, thân thiện với môi trường và đằng sau ấy là lợi ích của cuộc sống, của người tiêu dùng.
Do vậy, đây là bài toán lớn với lựa chọn chính sách, hướng đi của cả nhà hoạch định chính sách lẫn doanh nghiệp.
- Vậy muốn phát triển ngành công nghiệp ôtô cần có những yếu tố gì?
- Bản chất của việc sản xuất được ôtô cần có 2 điều. Trước tiên là lợi thế về quy mô, đây là điều chúng ta đã nhìn nhận sai, các nhà đâu tư cũng nhìn sai. Quy mô thị trường Việt Nam chưa đủ. Tất nhiên, quy mô như thế nào còn gắn với những mâu thuẫn trong chính sách của Việt Nam. Thứ nữa, muốn phát triển công nghiệp ôtô cần có chuyển giao công nghệ.
Tất cả 2 điều ấy không chỉ bằng chính sách bảo hộ truyền thống, tức là chặn hàng rào thuế quan cao mà đòi hỏi nhiều vấn đề khác.
- Có ý kiến cho rằng, khi thuế suất thuế nhập khẩu ôtô về mức 0% vào năm 2018 một số doanh nghiệp Việt Nam sẽ chuyển sang làm thuê cho ngành công nghiệp ôtô Thái Lan. Ông có nhận định gì về ý kiến này ?
- Theo nhiều phân tích thì hiện nay Việt Nam có nhiều lợi thế về xe máy chứ không có lợi thế về ôtô.
Chúng ta đều biết, ngành công nghiệp ôtô của Thái Lan, công nghiệp hỗ trợ của họ rất mạnh. Công nghiệp hỗ trợ của Thái Lan có ba nấc, ba loại vệ tinh. Vệ tinh thứ nhất là chất lượng cao nhất, công nghệ tốt nhất. Thái Lan đang có ý định là chuyển những vệ tinh thứ hai và thứ ba, càng sau hơn thì càng thấp hơn về công nghệ và về kỹ năng. Hơn nữa, họ cũng có ý định chuyển sang Campuchia. Tôi không nghĩ là Việt Nam nên làm những cái này.
- Việt Nam có thể học tập mô hình công nghiệp ôtô của Thái Lan không?
- Có nhiều điều chúng ta có thể học được về chính sách, nhưng chỉ có điều đáng tiếc cho Việt Nam là tính nhất quán trong cách làm và hai là hơi muộn. Tôi cho rằng, chúng ta vẫn có thể làm. Nhưng nếu làm thì phải nhìn hai cái là quy mô và chuyển giao công nghệ.
Xin cảm ơn ông!
