Thử tưởng tượng, bạn đang nằm trên bàn mổ, nhận thức còn đầy đủ nhưng không thể di chuyển. Một cỗ máy hình người xuất hiện với hàng loạt động tác nhanh gọn, một mảng lớn phần xương sọ phía sau của bạn được tách ra. Lúc này, từng ngón tay cơ khí đang đặt lên trên bề mặt não bộ. Bạn bắt đầu cảm thấy lo sợ, tuy nhiên, mọi thứ đã không thể dừng lại.
Thông qua những đầu ngón tay, các thông tin về não bộ được chuyển qua xử lý tại một chiếc máy tính siêu mạnh đặt gần đó. Từng lớp nơ-ron thần kinh được scan ngày một chi tiết hơn, sâu hơn, để từ đó, một biểu đồ không gian 3 chiều não người được lưu vào phần cứng máy tính. Cuối cùng, những vật liệu không còn cần thiết cho sự sống sau này, sẽ được lưu giữ trong thùng chứa sinh học, phục vụ cho nghiên cứu.
 |
| Trong bộ phim Transcendence, nhà khoa học Will Caster do Johnny Depp thủ vai đã chuyển tải trí tuệ của mình vào một chương trình máy tính. Ảnh: The Guardian. |
Lúc này, bạn nhận ra bản thân không còn tồn tại trong cơ thể của chính mình. Đó có thể là nỗi buồn, niềm kinh sợ hay tò mò khi chứng kiến thân thể sống kia, sau khi được tách ra đang rung lên từng đợt co thắt cuối cùng, trước khi bất động hoàn toàn.
Cuộc sống động vật đã kết thúc. Giờ đây, cuộc sống máy móc đang bắt đầu.
Niềm tin về một cuộc sống bất tử
Phần trên là kịch bản được mô tả bởi giáo sư Hans Moravec trong cuốn sách: "Mind Children: The Future of Robot and Human Intelligence" (Ý nghĩ trẻ thơ: Tương lai Robot và Trí tuệ con người) xuất bản năm 1999 của ông.
Moravec cho rằng tương lai loài người sẽ không còn cần đến những bộ phận sinh học. Quan điểm này được những người theo trường phái triết học siêu nhân học (các tín đồ thuộc trường phái này tin rằng cơ thể và nhận thức con người có thể được biến chuyển sang một tầm cao hơn so với cơ thể động vật hiện nay) tin tưởng.
Ngoài ra, trong cuốn "The Singularity Is Near" (Đơn trạng đang cận kề), tác giả Ray Kurzweil viết: "Bộ não con người được mô phỏng trên máy tính sẽ hoạt động tốt hơn bộ não sinh học của chúng ta... Những công nghệ cần thiết cho cuộc chạy đua này, sẽ xuất hiện vào đầu những năm 2030".
Không những các nhà khoa học, các tay tỷ phú lắm tiền, nhiều quyền lực cũng mơ ước về tương lai mới của loài người, nơi mà trí óc, linh hồn có thể được tải lên máy tính và tồn tại mãi mãi ở đó.
 |
| Nhà tập tính học và sinh học tiến hóa người Anh Richard Dawkins tin rằng có thể xây dựng cuộc sống con người bên trong máy tính. Ảnh: The Guardian. |
Một trong số những người như vậy là Dmitry Itskov, triệu phú công nghệ 36 tuổi người Nga, đồng thời là người sáng lập "2045 Initiative" - tổ chức được cho là: "Nhằm tạo ra công nghệ cho phép chuyển giao nhân cách cá nhân sang trạng thái phi sinh học để kéo dài tuổi thọ, thậm chí là bất tử".
Một trong những dự án của Itskov là tạo ra "avatar" (hình đại diện). Các "avatar" này gồm cơ thể nhân tạo, điều khiển thông qua bộ não vi tính được tạo nên nhờ công nghệ như kịch bản mô tả bởi giáo sư Hans Moravec. Itskov thậm chí còn tổ chức một cuộc hội thảo tại New York có tên gọi: "Global Futures 2045", mà theo lời quảng bá rằng với mục đích: "Thảo luận về chiến lược tiến hóa mới cho nhân loại".
Những người như Itskov tin rằng, ý thức giống như phần mềm vi tính, là ứng dụng đang chạy trên nền tảng phần cứng là thể xác.
Cuộc sống động vật hay cuộc sống máy móc?
Tuy nhiên, một vài người tỏ ra nghi ngờ về các dự án trên, cũng như bản chất sâu thẳm bên trong sự sống con người. Mark O'Connell là người như thế. Cây bút của tờ The Guardian thừa nhận bản thân không cảm thấy hấp dẫn lắm với ý tưởng chuyển tải nhận thức con người vào bên trong máy móc, đôi khi đó còn là cảm giác kinh sợ.
 |
| Tỷ phú Nga Dmitry Itskov bày tỏ mong muốn: "tạo ra công nghệ cho phép chuyển đổi nhân cách một cá nhân sang một trạng thái phi sinh học". Ảnh: AP. |
Những tác động của công nghệ vào đời sống con người ngày nay là điều khiến Mark O'Connel băn khoăn. Các hành vi của con người trong thường nhật ngày càng bị các tập đoàn công nghệ thu nhỏ lại, điều khiển chúng ta thông qua những thuật toán vô hình, hạn chế hay loại bỏ hoạt động sống thật sự. Những tin tức về thế giới bên ngoài, thông tin về một người mà chúng ta trộm nghĩ, các "nội dung" trực tuyến... tất cả đều là những thuật toán được điều khiển bởi các tập đoàn, đôi khi còn là chính phủ.
Cuối cùng, Mark kết luận "vẻ đẹp của con người chỉ có thể trở nên hoàn hảo nhất, khi thể xác và linh hồn được hòa quyện với nhau, trong một bản thể nhất định".
