Chiều 28/9, lễ truy điệu bà Đặng Bích Hà - Phu nhân Đại tướng Võ Nguyên Giáp được cử hành trọng thể tại Nhà tang lễ Quốc gia (số 5 Trần Thánh Tông, Hà Nội).
PGS Đặng Bích Hà sinh năm 1928 tại Nghệ Tĩnh. Bà là con gái đầu của Giáo sư Đặng Thai Mai và thân mẫu Hồ Thị Toan. Bà được thừa hưởng sự giáo dục chu đáo của cả cha và mẹ trong một gia đình trí thức, nhiều đời làm giáo dục, có truyền thống yêu nước và hiếu học.
 |
| Lễ truy điệu bà Đặng Bích Hà - Phu nhân Đại tướng Võ Nguyên Giáp. |
Trong điếu văn, PGS.TS Nguyễn Đức Sơn, Hiệu trưởng Trường ĐH Sư phạm Hà Nội điểm lại quá trình công tác của PGS Đặng Bích Hà từ thời niên thiếu đến khi kết hôn và theo chồng lên Việt Bắc. Từ năm 1955 - 1957, bà theo học Khoa Lịch sử, Trường ĐH Sư phạm Hà Nội. Sau khi tốt nghiệp loại giỏi, bà làm giảng viên bộ môn Lịch sử thế giới tại khoa.
Bà Đặng Bích Hà được kết nạp vào Đảng năm 1959. Bà có hàng chục năm công tác trong lĩnh vực nghiên cứu, giáo dục. Bà được phong Phó Giáo sư năm 1984. Tháng 10/1993, PGS Đặng Bích Hà nghỉ hưu.
Là người cán bộ - đảng viên, PGS Đặng Bích Hà luôn gương mẫu, hoàn thành xuất sắc mọi công việc được tổ chức phân công ở các môi trường làm việc khác nhau. Bà đã được Đảng, Nhà nước tặng thưởng các huân chương cao quý.
Cuộc đời thanh bạch vô cùng cao đẹp
"PGS Đặng Bích Hà - Phu nhân Đại tướng - nhà sư phạm mẫu mực, người phụ nữ có nhiều phẩm chất đặc biệt, thông tuệ, học thức cao, nhưng rất mực khiêm tốn, giản dị, luôn gần gũi với mọi người.
Bà luôn ở bên cạnh Đại tướng thủy chung, sắt son, ngọt bùi chia sẻ, sát cánh cùng người anh cả của QĐND Việt Nam trải qua những thăng trầm cuộc đời và sự nghiệp, trong chiến tranh cũng như trong hòa bình", PGS.TS Nguyễn Đức Sơn chia sẻ.
 |
| PGS.TS Nguyễn Đức Sơn đọc điếu văn tiễn đưa Phu nhân Đặng Bích Hà. |
Trong kháng chiến, bà đã vượt qua nhiều khó khăn thiếu thốn để hoàn thành tốt nhiệm vụ. Bà có tác phong giản dị, sinh hoạt cần kiệm. Trên bất cứ cương vị nào, bà cũng luôn được đồng chí, đồng nghiệp, học trò yêu quý bởi sự khiêm nhường, thẳng thắn, nghiêm túc trong công việc nhưng rất mực nhân hậu, tinh tế, gần gũi.
Bà Đặng Bích Hà và Đại tướng Võ Nguyên Giáp đã sống hạnh phúc cùng 4 người con và con gái đầu Võ Hồng Anh - con của liệt sỹ Nguyễn Thị Quang Thái với Đại tướng.
Bà là người “trợ lý đặc biệt” âm thầm và lặng lẽ, giúp chồng nghiên cứu và tổng hợp tin tức, cùng trao đổi với ông về những vấn đề lịch sử; đọc sách, sắp xếp tư liệu và giúp Đại tướng viết hồi ký, dịch các tác phẩm của Đại tướng sang tiếng Pháp.
 |
| Cả hội trường lắng nghe lời điếu văn tiễn biệt PGS Đặng Bích Hà. |
Là một người phụ nữ đôn hậu, thông tuệ và giàu nghị lực, bà nguyện lùi lại phía sau để có thời gian chăm sóc cho gia đình và để Đại tướng chuyên tâm việc nước, việc dân. Bà đã sống một cuộc đời thanh thản, luôn tràn ngập tình yêu thương với người thân và sự quan tâm chia sẻ với những người xung quanh mình...
Hạnh phúc lớn nhất cuộc đời bà là gắn bó cùng Đại tướng, là hậu phương vững chắc, chăm lo gia đình, giáo dục con cháu, để Đại tướng tập trung toàn tâm toàn ý thực hiện tốt trọng trách được Bác Hồ, Đảng và Quân đội, nhân dân giao phó, hoàn thành sứ mệnh lịch sử của dân tộc.
"Bà đã sống một cuộc đời thanh bạch nhưng vô cùng cao đẹp!", ông Sơn nhấn mạnh.
Sinh thời, tâm nguyện của bà và Đại tướng là luôn được ở gần nhau. Sau 11 năm xa cách, từ nay, ông bà sẽ mãi mãi bên nhau.
Thay mặt gia đình, bà Võ Hòa Bình (con gái cả của Đại tướng Võ Nguyên Giáp và Phu nhân Đặng Bích Hà) bày tỏ: "Ngày rằm tháng 8 năm nay là ngày gia đình chúng tôi có sự chia ly lớn: Mẹ, bà, cụ chúng tôi - PGS Đặng Bích Hà đã về cõi người hiền...
Chúng tôi có những khoảng trống vắng, những thời khắc cứ dài hơn trong mất mát và giây phút cùng nhau ôn lại những ngày yên bình, hạnh phúc bên ông bà. Như vậy ngoài nỗi nhớ nổi bật lên là hình ảnh, là ký ức về tình cảm lãng mạn, sâu nặng, bền chặt của ba mẹ chúng tôi".
 |
| Bà Võ Hòa Bình phát biểu cảm tạ. |
Bà Võ Hòa Bình chia sẻ, cùng chung một góc nhìn, cùng phấn đấu vì một lý tưởng đất nước Việt Nam hòa bình, hạnh phúc, Đại tướng Võ Nguyên Giáp và Phu nhân Đặng Bích Hà bên nhau hơn 60 năm, trải qua bao thăng trầm của cuộc đời. Những khi xa cách, các con cháu đều cảm nhận được mong muốn của Đại tướng và Phu nhân là luôn được đồng hành bên nhau...
"Thế là những lời xưa ba mẹ dặn, ý nguyện của ba mẹ đã thực hiện được, cả nhà thực sự nhẹ lòng!", bà Võ Hòa Bình bùi ngùi nói.
Bà Võ Hòa Bình gửi lời cảm tạ đến lãnh đạo, nguyên lãnh đạo Đảng, Nhà nước, ban, bộ, ngành, các đoàn thể, nhân dân và bạn bè quốc tế đã đến tiễn đưa, chia buồn với gia đình.
 |
| Các con cháu tiễn đưa bà Đặng Bích Hà. |
 |
| Lễ di quan linh cữu bà Đặng Bích Hà. |
Trong tiếng nhạc "Hồn tử sĩ", gia quyến cùng những người tham dự lễ truy điệu đã đi xung quanh linh cữu Phu nhân Đặng Bích Hà. Tiếp đó là lễ di quan đưa linh cữu Phu nhân Đặng Bích Hà về Quảng Bình.
Lễ an táng Phu nhân Đặng Bích Hà sẽ được tổ chức lúc 6h ngày 29/9 tại Vũng Chùa - Đảo Yến (Quảng Trạch, Quảng Bình). Vũng Chùa - Đảo Yến cũng là nơi an nghỉ cuối cùng của Đại tướng Võ Nguyên Giáp.
