Năm 2001, Juventus bỏ ra số tiền lên tới 32,6 triệu bảng để chiêu mộ thủ thành Gianluigi Buffon từ Parma. Với tài năng của Buffon khi đó và những đóng góp sau này, dù con số trên gây sốc, "Lão bà" chắc chắn đã có nước đi đúng đắn.
Gần 16 năm sau, kỷ lục về vụ chuyển nhượng đắt giá nhất dành cho một thủ môn của Buffon nhiều khả năng sẽ bị phá vỡ. Chắc hẳn anh ta phải nổi tiếng và tài giỏi lắm? Không, người làm được điều ấy là Ederson Moraes đang bắt cho Benfica của Bồ Đào Nha. Ederson cũng 23 tuổi như Buffon khi chuyển đến Juve, nếu so sánh về tài năng giữa hai người, hiển nhiên khoảng cách còn rất xa.
 |
| Top 10 cầu thủ có giá chuyển nhượng đắt nhất mọi thời đại. |
Trang bóng đá nổi tiếng Transfermarkt định giá Ederson chỉ vỏn vẹn 10,2 triệu bảng. Ederson đã đến Man City để kiểm tra y tế và bản hợp đồng sẽ được chính thức công bố trong vài ngày tới.
Tất nhiên, không thể bỏ qua lạm phát trong từng ấy năm, thế nhưng, mức giá đó rõ ràng vượt xa giá trị thực của Ederson và mang lại cho Benfica một món hời lớn.
 |
| Thủ môn Ederson Moraes. Ảnh: The Sun. |
Những thương vụ bị thổi phồng theo kiểu của Ederson không phải là duy nhất và diễn ra ngày càng phổ biến. Vậy nguyên nhân đứng sau điều này là gì? Vì sao các đội bóng vẫn sẵn sàng chi trả cho các bản hợp đồng như thế?
Các yếu tố xác định giá trị một cầu thủ
Hồi năm ngoái, trong một bài báo cáo của mình, tiến sĩ Raffaele Poli, Loïc Ravenel và Roger Besson thuộc Trung tâm nghiên cứu thể thao quốc tế (CIES) đưa ra tương đối đầy đủ tiêu chí để xác định giá trị của một cầu thủ.
Đầu tiên, giá trị của cầu thủ phụ thuộc vào những đặc điểm đặc trưng của anh ta. Cụ thể là độ tuổi, số năm hợp đồng, vị trí chơi bóng. Thậm chí, khoản tiền mà CLB chủ quản sử dụng trước đó để mua anh ta cũng được tính đến trong một số trường hợp.
Thứ hai là những tiêu chí đánh giá dựa theo màn trình diễn ở các giải đấu mà anh ta tham gia tính cả đội tuyển quốc gia. Tùy từng vị trí cụ thể các chuyên gia sẽ có tiêu chí đánh giá riêng trong đó đặc biệt tập trung vào phong độ trong thời gian gần nhất.
Cuối cùng, giá trị của cầu thủ biến động cao thấp còn phụ thuộc vào giải đấu anh ta tranh tài. Cầu thủ thể hiện tốt ở 5 giải đấu hàng đầu châu Âu sẽ được định giá cao hơn.
 |
Trên thực tế, các chuyên gia hàng đầu sử dụng những tiêu chí gần như tương đồng để xác định giá trị một cầu thủ bất kỳ. Thế nhưng, con số được đưa ra sau đó mang tính chất tương đối và thay đổi theo thời gian.
 |
| Antoine Griezmann hiện tại được Transfermarkt định giá 80 triệu euro. Ảnh: Getty Images. |
Vì sao giá trị cầu thủ tăng lên quá cao?
Mặc dù một cầu thủ đã được định giá kỹ lưỡng, các đội bóng thường phải trả con số lớn hơn nhiều để sở hữu anh ta. Một phần nguyên nhân là ở khoản phí dành cho các công ty hay cá nhân môi giới chuyên nghiệp. Đó là con số không hề nhỏ. Với mỗi một thương vụ thành công, siêu cò số 1 hiện nay Jorge Mendes nhận được 10% giá trị hợp đồng.
 |
| Siêu cò Jorge Mendes. Ảnh: Getty Image. |
Thậm chí, Mino Raiola còn sở hữu 30% số tiền Man United chi ra để mua Pogba hè năm ngoái. Ngoài ra, các đội bóng cũng có thể phải thanh toán thêm khoản phí đào tạo cho chủ cũ của các cầu thủ..
Với sự hấp dẫn của các giải đấu lớn, các đội bóng thu được khoản lợi khổng lồ khi thi đấu tại đây. Thử lấy giải Ngoại hạng Anh làm ví dụ, ngay sau Premier League 2016-2017 kết thúc, cây viết Nick Harris của tờ Sporting Intelligence đã đưa ra số tiền mà mỗi câu lạc bộ nhận được.
Đội bét bảng Sunderland vẫn kiếm được tới 100 triệu bảng, Man United có 143,6 triệu còn đội vô địch Chelsea sở hữu 153,2 triệu. Đội bóng mới chiến thắng trận play-off lên hạng Huddersfield cũng có 170 triệu bảng ở mùa giải tới.
 |
| Tiền bản quyền truyền hình Premier League mùa 2016-2017 được mua với giá kỷ lục 5,4 tỉ bảng. Ảnh: Daily Star. |
Khoản tiền bản quyền truyền hình tăng chóng mặt giúp các đội bóng có thêm nguồn ngân sách đáng kể để chiêu mộ cầu thủ. Các ông lớn muốn thành tích còn nhược tiểu tiêu tiền để trụ hạng.
Nhu cầu cầu thủ chất lượng tăng cao tạo ra tình trạng ép giá mà điển hình là thương vụ chuyển nhượng Pogba, John Stone, Higuain hay mới nhất là thủ thành Ederson của Man City.
Ngoài ra, sự thổi giá còn đến từ quy định số lượng cầu thủ nội địa tối thiểu của một đội bóng khi thi đấu trong nước. Anh là một trong những quốc gia đi đầu về vấn đề này.
Theo quy định của FA, mỗi đội bóng tại Premier League phải sở hữu tối thiểu 8 cầu thủ bản địa trong đội hình chính. Vì thế, các cầu thủ trẻ, thi đấu tốt được mua với mức giá "cắt cổ" như trường hợp của Sterling chuyển từ Liverpool sang Man City vào năm 2015 hay John Stones năm 2016.
Sai lầm hay sự cố ý?
Sẽ là thiếu chính xác khi cho rằng các chuyên gia đánh giá hàng đầu của các đội bóng không nhận ra sự thổi phồng giá trị của các cầu thủ. Tuy nhiên, dù biết điều này, họ vẫn bắt buộc phải chi tiền nhanh chóng để thay thế cho những vị trí yếu kém hiện tại hay vì lo sợ giá trị cầu thủ tăng lên trong tương lai.
Hồi năm ngoài, lo lắng khi Xhaka có thể chơi tốt và tăng giá sau EURO 2016, Arsenal đã phải cắn răng bỏ ra 35 triệu bảng để có được chân sút người Thụy Sĩ. Những măng non như Donnarumma hay Mbappe cũng đã được ra giá đến vài chục triệu bảng dù cả hai mới chỉ 18 tuổi. Các đội bóng vội vã chiêu mộ cầu thủ và chấp nhận rủi ro có thể xảy đến sau này.
Đối với các ngôi sao lớn, một số yếu tố ngoài chuyên môn cũng có tác động không nhỏ. Lại một lần nữa nhắc lại thương vụ Pogba, liệu Man United có “hớ” khi bỏ ra 89 triệu bảng cùng với đó là khoảng lương ngất ngưởng khi doanh thu bán áo đấu của anh đã lên tới 190 triệu bảng chỉ trong 3 tuần đầu góp mặt. Đó còn chưa kể tiền bản quyền truyền hình mà Pogba mang lại.
 |
| Pogba hiện là cầu thủ đắt giá nhất thế giới. Ảnh: Daily Mial. |
Hay ví dụ khác là trường hợp của tiền vệ James Rodriguez. Màn trình diễn của anh chắc chắn chưa xứng với số tiền 80 triệu euro nhưng lại giúp Real có thêm hàng nghìn fan hâm mộ tại Colombia.
Khi các giải đấu hàng đầu châu Âu khép lại, kỳ chuyển nhượng mùa hè 2017 mở ra hứa hẹn sẽ có thêm nhiều bom tấn nữa được phát nổ. Giá trị của các bản hợp đồng chắc chắn không ngừng tăng. Lúc này, người ta đang chờ xem giá trị của Griezmann, Lukaku, De Gea sẽ bị thổi phồng đến mức nào.
