Chuyện gì đang xảy ra giữa bà Harris và ông Biden

Phó tổng thống Kamala Harris hầu như tránh các sự kiện vận động tranh cử với Tổng thống Biden, người có tỷ lệ ủng hộ 35-40 % trong phần lớn thời gian làm tổng thống. Ảnh: New York Times.

Chiến dịch tranh cử của ứng viên đảng Dân chủ đã tách rời khỏi Tổng thống Joe Biden trong những ngày cuối của cuộc bầu cử năm 2024, coi đương kim tổng thống không còn được yêu thích là một gánh nặng trong nỗ lực kế nhiệm ông, theo một số quan chức Nhà Trắng và chiến dịch tranh cử của bà Harris quen thuộc với kế hoạch này.

Giữ khoảng cách

Theo New York Times, các quan chức trong chiến dịch tranh cử của Phó tổng thống Kamala Harris cho rằng việc tổ chức các sự kiện chung với ông Biden sẽ "chỉ gây tổn hại cho bà" vào giai đoạn quan trọng nhất của cuộc đua, theo nhận định của một trong các cố vấn. Điều đó khiến ông Biden, người vốn tỏ ý muốn giúp vận động tranh cử cho ứng viên đảng Dân chủ trong những ngày tới, đang tự sắp xếp các sự kiện ủng hộ chiến dịch thông qua các nhóm thương mại và nghiệp đoàn.

Theo đó, phó tổng thống vẫn trung thành tuyệt đối với vị tổng thống 81 tuổi mà bà đã tiếp quản chiến dịch tranh cử cách đây ba tháng. Bà đã từ chối tạo khoảng cách lớn với các chính sách của ông, và cẩn thận thể hiện sự tôn trọng, ngay cả trong những khoảnh khắc mà bà có thể tách rời.

"Phó tổng thống Harris biết ơn sự ủng hộ của Tổng thống Biden và đánh giá cao việc ông đang vận động cho bà", Ian Sams, một phát ngôn viên của chiến dịch tranh cử của bà Harris cho biết.

Nhưng lòng trung thành cá nhân hiện chỉ là một chiều trong mối quan hệ phức tạp này.

Trong những tuần gần đây, bà Harris đã âm thầm thêm một số câu hỏi mới vào công việc gọi điện hàng ngày của mình cho các đồng minh và cố vấn bên ngoài, một thói quen thường xuyên mà bà đã duy trì trong phần lớn sự nghiệp của mình để đảm bảo rằng bà đang nắm bắt được những gì đang diễn ra bên ngoài phạm vi của mình.

Bà đã thận trọng hỏi những người thân cận với ông Biden những câu hỏi về tư duy của tổng thống và sức khỏe thể chất và tinh thần của ông khi Ngày bầu cử đang đến gần: "Bạn nghĩ ông ấy thế nào?", bà Harris hỏi, theo hai người được thông báo về các cuộc gọi đó.

Vào cuối tuần rồi, sự tách biệt giữa lịch trình vận động tranh cử của phó tổng thống và tổng thống không thể rõ ràng hơn.

Bà Harris xuất hiện cùng ngôi sao nhạc pop Beyoncé tại một cuộc vận động tranh cử ở Texas với hàng chục nghìn người hôm 25/10, và sau đó tham gia cùng cựu đệ nhất phu nhân Michelle Obama vào ngày 26/10 tại một sự kiện khác ở Michigan.

Hôm 26/10, ông Biden đã đến Pittsburgh để tham gia một sự kiện vận động bỏ phiếu với Liên đoàn Lao động Quốc tế Bắc Mỹ, phát biểu trước các thành viên tại một hội trường nghiệp đoàn chỉ có khoảng 100 người ủng hộ. Theo những người biết về kế hoạch của ông, nhóm của tổng thống cũng hy vọng đưa ông xuất hiện để ủng hộ các ứng cử viên Thượng viện Dân chủ ở Maryland và Delaware.

"Tôi đã gánh vác rất nhiều nhiệm vụ, nhưng thực tế là cùng lúc đó, tôi luôn phải làm tổng thống", ông Biden nói với các phóng viên ở Delaware hôm 28/10.

Tổng thống Biden đang giao pizza cho các tình nguyện viên hôm 26/10 tại trụ sở nghiệp đoàn địa phương ở Pittsburgh. Ảnh: New York Times.

Chiến dịch muốn "Beyoncé, không phải Biden"

Một đồng minh thân cận của ông Biden, chia sẻ với điều kiện giấu danh tính, cho biết tổng thống hiểu rằng chiến dịch muốn "Beyoncé, không phải Biden". Một đồng minh khác của ông Biden nói rằng việc lên lịch các sự kiện cho một tổng thống đương nhiệm phức tạp hơn nhiều so với những người trợ giúp khác.

Ông Biden vẫn tin rằng ông có thể đánh bại cựu Tổng thống Donald J. Trump, đối thủ Cộng hòa của bà Harris, nhưng không nói điều đó thường xuyên trong các cuộc trò chuyện riêng tư, theo hai đồng minh.

Khi được thông báo về số liệu thăm dò, tổng thống bày tỏ sự thất vọng, hoài nghi và tức giận vì cuộc đua quá sít sao. Ông tin rằng, giống như năm 2022, đảng Dân chủ sẽ có kết quả tốt hơn mong đợi vào Ngày bầu cử, nhưng các cuộc thăm dò phản ánh cuộc đua ngang tài ngang sức là một phần lý do khiến ông muốn tham gia chạy đua để giúp bà Harris.

Ông Biden cũng hiểu rằng cách chắc chắn nhất để di sản của ông được viết tiếp là khi bà Harris chiến thắng. Một người bạn chia sẻ rằng nếu bà Harris thất bại tước ông Trump, "điều đó sẽ hủy hoại ông Biden". Ông Biden và các cố vấn tin rằng ông có một vị trí trong chiến dịch và ông vẫn có thể thu hút các cử tri da trắng thuộc tầng lớp trung lưu cũng như làm nổi bật sự tương phản về tính cách giữa bà Harris và ông Trump.

Các quan chức Nhà Trắng lưu ý rằng tổng thống đã chung vai trợ giúp bà Harris nhiều hơn những gì nhiều người biết tới. Tuần trước, ông đã xuất hiện trong video ghi lại các lời kêu gọi gửi đến các nhà tài trợ của chiến dịch. Các lời kêu gọi gây quỹ qua email và tin nhắn văn bản của ông Biden sẽ được gửi đi vào tuần tới. Vào hai ngày tuần trước, ông có bài phát biểu trước những người tổ chức từ 173 nghiệp đoàn địa phương ở Pennsylvania và Wisconsin.

Các sự kiện chính thức của ông Biden, không liên quan đến chiến dịch tranh cử của bà Harris, cũng có thể giúp ích cho ứng viên đảng Dân chủ. Hôm 25/10, ông đã xin lỗi người Mỹ bản địa ở Arizona vì đã ngược đãi trẻ em bản địa trong các trường nội trú từ đầu những năm 1800 đến cuối những năm 1960, truyền tải thông điệp quan trọng đến các cử tri chủ chốt ở một tiểu bang chiến trường.

Tuy nhiên, các quan chức chiến dịch của Harris đang giữ khoảng cách với tổng thống, phần lớn là vì phó tổng thống đang cố gắng thể hiện mình là một ứng cử viên thay đổi và không thể dễ dàng làm điều đó bên cạnh ông Biden.

Ngoài ra, còn có sự thận trọng về những gì ông Biden sẽ nói hoặc làm khi ông vào đường đua. Ông đã nói với những người ủng hộ hôm 22/10 tại một văn phòng vận động tranh cử của đảng Dân chủ tại New Hampshire rằng "Chúng ta phải nhốt ông ta lại", ám chỉ đến ông Trump. Đương kim tổng thống nhanh chóng rút lời, nói rằng ông có ý nói cựu tổng thống nên bị nhốt "về mặt chính trị", nhưng theo hai người được thông báo về phản ứng của các viên chức vận động tranh cử, những phát biểu này "không được đón nhận tích cực" trong chiến dịch.

Đúng hay sai?

Một số chiến lược gia cấp cao nhất của đảng Dân chủ cho biết họ tin rằng bà Harris không có lựa chọn nào khác ngoài việc xa lánh ông Biden vì bà không muốn cử tri nghĩ rằng bà chỉ là sự tiếp nối của chính quyền của ông - ngay cả khi điều đó làm tổn thương tình cảm của tổng thống.

Ông Biden từng không hề che giấu mong muốn tái tranh cử và chỉ từ chức sau khi những đồng minh thân cận nhất và nhiều cử tri của ông yêu cầu ông phải lùi lại - một bước đi khiến chính ông và các nhân vật thân tín vẫn chưa hết day dứt. Giờ đây, khi cuộc đua đang gần kết thúc, ông phải đối mặt với một thực tế không mong muốn khác: rằng ông không giúp ích được nhiều cho bà Harris như ông mong muốn.

Tỷ lệ ủng hộ của ông đã ở mức 35-40% trong phần lớn nhiệm kỳ tổng thống của mình. Và những lo ngại về tuổi tác - ông sẽ bước sang tuổi 82 vào tháng tới - đã buộc ông phải từ bỏ nỗ lực tái tranh cử vào mùa hè này.

“Nếu tôi điều hành chiến dịch của Harris, điều cuối cùng tôi muốn làm là cố gắng biến chiến dịch này thành về Joe Biden”, ông Doug Sosnik, một chiến lược gia kỳ cựu của đảng Dân chủ, từng là cố vấn cấp cao của Tổng thống Bill Clinton từ năm 1994 đến năm 2000, nhận định. “Và tất nhiên tôi không muốn ông ấy ra ngoài vận động tranh cử”.

Tổng thống Mỹ Joe Biden đã xếp hàng cùng hơn 100 cử tri bỏ phiếu sớm tại Delaware hôm 28/10. Ảnh: New York Times.

Tổng thống đang nhường lại “spotlight” theo những cách khác. Hôm 29/10, khi bà Harris có bài phát biểu từ Washington nêu bật lập luận kết thúc chiến dịch của bà, tổng thống sẽ không tham dự, theo một viên chức Nhà Trắng.

Bà Harris không phải là ứng cử viên đầu tiên vật lộn với câu hỏi làm thế nào - và liệu có nên - sánh vai cùng một tổng thống đương nhiệm trong một cuộc đua tổng thống đầy tranh cãi hay không.

Năm 2000, Al Gore, khi đó là phó tổng thống, đã nói rõ rằng ông không muốn vận động tranh cử cùng ông Clinton, một phần vì đảng Cộng hòa đang tấn công đạo đức của tổng thống sau vụ bê bối liên quan đến Monica Lewinsky, thực tập sinh Nhà Trắng.

Bất chấp tranh cãi như vậy, trong đó ông Clinton cuối cùng đã thừa nhận có quan hệ tình dục với bà Lewinsky, tỷ lệ chấp thuận của tổng thống vẫn tăng lên trên 60% vào thời điểm ông Gore chạy đua để kế nhiệm ông. Tuy nhiên, ông Gore đã giữ khoảng cách với ông Clinton vào ngày ông tuyên bố chiến dịch của mình và nhiều tuần liền không nói chuyện với tổng thống hoặc xuất hiện bên cạnh ông.

Các cựu trợ lý của ông Gore cho biết ông tin rằng việc vận động tranh cử với ông Clinton sẽ chỉ khiến phe Cộng hòa công kích. Nhưng nhiều chiến lược gia của đảng Dân chủ đã bất mãn về quyết định này, đặc biệt là sau khi ông Gore thua cuộc trước đối thủ George W. Bush, ứng cử viên của đảng Cộng hòa, chỉ với vài trăm phiếu bầu.

"Chiến lược của ông Gore là loại Tổng thống Clinton ra khỏi chiến dịch của mình đã dẫn đến điều tồi tệ nhất trên thế giới - ông ấy không nhận được bất kỳ lợi ích nào từ sự chấp thuận cao mà công chúng dành cho chức tổng thống của ông Clinton", ông Sosnik đánh giá.

"Và trong trường hợp của Gore, điều đó đáng lẽ phải dễ dàng lựa chọn hơn", ông Sosnik nói thêm. "Trong trường hợp ông Clinton, tất cả đều liên quan đến hành vi cá nhân của ông ấy và không liên quan gì đến thành tích của ông với tư cách là tổng thống".

Ông Biden và các cố vấn của ông muốn mọi người biết rằng ông vẫn được các cử tri ủng hộ, những người có thể giúp đưa bà Harris đến chiến thắng. Là một tổng thống đã dành gần nửa thế kỷ tự tin vào năng lực chính trị của mình, ông Biden không muốn chiến dịch cuối cùng này kết thúc với việc ông ngồi ngoài cuộc.

Hôm 27/10, Nhà Trắng thông báo rằng ông sẽ đến Philadelphia vào ngày 1/11 để phát biểu về "sự ủng hộ lịch sử của chính quyền ông đối với các nghiệp đoàn", theo cố vấn.

Andrew Bates, phát ngôn viên của Nhà Trắng, cho hay ông Biden "biết rằng mọi tổng thống đều cần phải 'tự vạch ra con đường của riêng mình', và ông sẽ tiếp tục phối hợp với chiến dịch về vấn đề và cách thức ông có thể giúp ích, giống như ông đã làm trong những ngày gần đây khi huy động các nghiệp đoàn lao động mà ông đã làm việc cùng trong nhiều thập kỷ" .