Chưa rõ nguyên nhân khủng bố của hung thủ Hồi giáo
Thủ đô London của Anh chưa hết rùng mình vì vụ tấn công khủng bố diễn ra giữa ban ngày mới đây, nay lại bàng hoàng khi biết rằng, tình báo Anh đã biết về hung thủ này suốt gần một thập kỷ qua nhưng đã “bỏ qua”.
Câu hỏi đặt ra là tại sao hung thủ lại có thể ra tay tấn công dễ dàng đến như vậy? Đoạn video ghi hình một trong hai nghi phạm là Michael Adebolajo, 28 tuổi, tay đầy máu sau khi giết binh sĩ Drummer Lee Rigby (25 tuổi) ngay giữa phố.
Thủ tướng Anh David Cameron nói rằng, Ủy ban An ninh và tình báo sẽ phải điều tra toàn diện về việc này. Nhưng trên thực tế, cảnh sát và tình báo Anh MI5 đều biết rõ về các kẻ tấn công này, nhưng chưa bao giờ coi đó là những mối đe dọa nghiêm trọng về an ninh.
Theo tin từ tờ Telegraph của Anh, từ 6 năm trước, Adebolajo đã bị bắt sau khi liên quan tới các cuộc biểu tình bạo lực do những kẻ cực đoan tiến hành nhằm phản đối vụ bắt giữ một người đàn ông ở Luton.
Trong cuộc biểu tình đó, Adebolajo đứng cạnh Anjem Choudary (từng là lãnh đạo tổ chức al-Muhajiroun mà giờ đây đã bị cấm hoạt động), trong một đám đông toàn nam giới bên ngoài đồn cảnh sát Paddington Green, cầm một tấm biển có dòng chữ "Cuộc viễn chinh chống lại những người Hồi giáo".
Nghi phạm khủng bố Michael Adebolajo tay cầm con dao đầy máu xuất hiện trong đoạn băng video về vụ sát hại binh sĩ Anh. |
Choudary cho biết, Adebolajo từng tham gia nhóm nhưng sau đó rút lui vào năm 2010, cũng là một thành viên của một nhóm cuồng tín chủ nghĩa, thường xuyên biểu tình cùng với một số giáo sĩ khét tiếng ở Anh. Adebolajo từng cố đi tới Somalia để gia nhập mạng lưới khủng bố Al-Shabaab, nhưng bị buộc quay trở lại Anh.
Hồ sơ về Adebolajo cho biết, hắn xuất thân từ một gia đình người Nigeria, nhưng sau đó cải đạo thành người Hồi giáo. Tên của Adebolajo theo đạo Hồi là Mujaahid - có nghĩa là người tham gia thánh chiến.
Tờ Mirror dẫn lời một người bạn của Adebolajo có tên là Abu Nusaybah cho hay, Adebolajo từng được MI5 tiếp cận cách đây 6 tháng và đề nghị làm điệp viên nhưng tên này từ chối.
Trong buổi trả lời phỏng vấn trên chương trình Newsnight của đài BBC, Abu Nusaybah cho biết, anh ta nhận thấy có “sự thay đổi” với bạn mình sau khi bị giới chức an ninh bắt giữ trong chuyến đi tới Kenya vào năm ngoái. Abu Nusaybah còn khẳng định, Adebolajo đã bị lạm dụng tình dục, bị đánh đập trong khi bị thẩm vấn ở một nhà tù tại quốc gia châu Phi này.
Kể từ đó, theo lời Abu Nusaybah, Adebolajo sống thu mình và ít nói hơn vì lo sợ bị MI5 theo dõi. Những gì mà Abu Nusaybah kể dường như có vẻ hợp lý bởi trong đoạn video về vụ sát hại binh sĩ Anh, Adebolajo đã nói: “Họ đang nghe lén tôi. Họ sẽ không để tôi yên”.
Cho đến nay, Anh vẫn coi vụ sát hại binh sĩ Drummer Lee Rigby là một hành động khủng bố.
Một phụ nữ Anh gửi nụ hôn tạm biệt với binh sĩ Rigby tại nơi anh bị sát hại ở Woolwich. |
Bộ Quốc phòng Anh xác nhận, binh sĩ Rigby mới 25 tuổi, công tác tại tiểu đoàn số 2 thuộc bộ binh Hoàng gia Anh. Anh này gia nhập quân đội năm 2006 và từng phục vụ tại Afghanistan, Đức và CH Cyprus. Các điều tra viên nhận định, nhiều khả năng, hai nghi phạm đã tình cờ chọn Rigby để sát hại chứ không hề biết anh này là một quân nhân.
Sau cuộc họp khẩn cấp của Ủy ban An ninh Cobra do Thủ tướng David Cameron chủ trì, Ủy ban Tình báo và an ninh Quốc hội Anh đang tính đến việc thẩm tra vai trò rộng hơn của cảnh sát và cơ quan tình báo MI5. Phiên điều trần nhằm rút ra các bài học cần thiết sau khi các quan chức chống khủng bố trước đó từng quyết định rằng, không giám sát nghi phạm Adebolajo.
Theo chuyên gia chống khủng bố Anthony Glees, không có gì là bất thường khi cơ quan an ninh Anh tiếp cận người nào đó để hỏi thông tin hoặc thậm chí mời làm việc ngầm cho họ. Nhưng cũng cần phải có cuộc điều tra cẩn thận về tuyên bố của Nusaybah để xem liệu có lời đề nghị nào có thể dẫn đến hành động giết anh Lee Rigby của Adebolajo và các đồng phạm ở Woolwich.
Hôm 23/5, 6 ngôi nhà ở London đã bị lục soát, trong đó có 3 ngôi nhà ở Nam London, một ở phía Đông, một ở phía Bắc và một ngôi nhà khác ở Lincoln. Cảnh sát cũng thu giữ các tang chứng, vật chứng từ hiện trường vụ tấn công. Hai nghi phạm giết binh sĩ Anh đã bị bắn trọng thương và điều trị tại một bệnh viện bí mật. Một người đàn ông 29 tuổi khác và một phụ nữ cũng bị bắt tạm giam vì nghi có tham gia vào âm mưu tiến hành vụ tấn công.
Theo CAND