Chúng tôi tìm hiểu hoạt động của nhà máy xử lý rác sinh hoạt Đồng Xoài (thuộc Công ty Cổ phần Đầu tư và Phát triển Công nghệ Môi trường Bình Phước và phát hiện nơi đây đã chôn hàng núi chất thải nguy hại ngay tại bãi xử lý rác sinh hoạt lớn nhất của thị xã Đồng Xoài.
Trong khi đó nhà máy này chỉ có chức năng xử lý rác thải sinh hoạt chứ không có chức năng xử lý chất thải nguy hại.
Gom đủ loại chất thải rồi chôn lấp
Giữa tháng 4/2014, chúng tôi đã tiếp cận nhà máy xử lý rác thải của công ty để tìm hiểu “quy trình” chôn chất thải nguy hại. Nhà máy (cũng là trụ sở công ty) nằm giữa khu rừng cao su, kế bên nhà máy khoảng 500 m là khu vực dân cư thuộc xã Tiến Hưng (thị xã Đồng Xoài).
Trưa 15/4, chúng tôi ghi hình được cảnh một xe ủi đang ủi các đống đất cao để lấp nhiều bao chất thải đã được chôn dưới hố một cách sơ sài. Tiếng máy ủi gầm rú, bụi đen bay lên mù mịt, mùi hôi xộc lên mũi. Tại hiện trường, nhiều bao tải được lấp chưa kín đất đang được xe ủi tiếp tục phủ đất cho kín.
 |
| Phòng PC49, Công an tỉnh Bình Phước lấy mẫu chất thải trong các bao tải. |
Chỉ sau 2 giờ, một đống bao tải chứa chất thải đen ngòm đã bị một lớp đất phủ qua. Hiện trường chỉ còn lại một lớp đất đỏ bằng phẳng. Trong các ngày liên tiếp sau đó, tài xế xe ủi trên lại tiếp tục làm công việc san ủi để lấp các bao chất thải đã được lấp xuống các hố. Do bụi mù mịt và trưa nắng, tài xế phải ngừng lại nghỉ một lát nhìn “công trình” của mình rồi tiếp tục công việc.
Theo ghi nhận của phóng viên, nhiều bao chất thải màu đỏ, đen, pha lẫn sơn và các loại hóa chất khác, nhiều bao bùn thải công nghiệp ở các khu công nghiệp trên địa bàn tỉnh đã được phía công ty này tập trung về nhà máy để xử lý bằng cách… chôn.
Chúng tôi đã liên hệ với tổng giám đốc công ty nhưng vị giám đốc đại diện cho biết là tổng giám đốc đi vắng và từ chối trả lời các câu hỏi liên quan.
 |
| Những bao chất thải chôn lấp sơ sài, mưa làm lộ ra. |
Bí thư chi bộ công ty: Tôi sẽ tố cáo
Liên hệ với ông Tạ Ngọc Khuê, Bí thư chi bộ Công ty Công nghệ Môi trường Bình Phước (ông Khuê nguyên là Chủ tịch HĐQT công ty này từ năm 2008 đến 2012, ông Khuê đang là đại biểu HĐND thị xã Đồng Xoài) để chất vấn về việc chôn chất thải.
Trước những chứng cứ chúng tôi cung cấp, ông Khuê cho biết: “Từ năm 2013 đến nay, trong các cuộc họp chi bộ ở công ty, tôi đã đề nghị tổng giám đốc công ty ngưng việc cho chôn chất thải nguy hại. Bởi Công ty Môi trường Bình Phước chưa được cấp phép xử lý chất thải nguy hại.
Tháng 1/2013, công ty chúng tôi đã ký hợp đồng xử lý chất thải nguy hại với một công ty ở Bình Dương. Theo đó, chúng tôi chỉ thu gom, tập trung chất thải trên địa bàn tỉnh rồi chuyển giao cho công ty này xử lý. Dù kiến nghị nhiều lần nhưng ban giám đốc vẫn tiếp tục chôn chất thải nguy hại ngay tại bãi xử lý rác sinh hoạt và đây là chuyện vi phạm pháp luật”.
Lý giải việc công ty bất chấp kiến nghị của bí thư chi bộ công ty, ông Khuê nói: “Tôi là bí thư chi bộ nhưng nói tổng giám đốc không thực hiện. Với vai trò bí thư chi bộ tôi nhận lỗi vì công ty đã vi phạm việc chôn chất thải nhưng không ngăn chặn được. Còn với tư cách là đại biểu HĐND thị xã Đồng Xoài, nhiều cử tri đã chất vấn tôi về tình trạng ô nhiễm tại nhà máy xử lý rác, tôi cũng đã kiến nghị đến lãnh đạo HĐND, UBND thị xã Đồng Xoài để xử lý nghiêm các vi phạm về môi trường tại công ty”.
Ông cho biết thêm: “Mỗi ngày công ty nhận hàng chục tấn chất thải nguy hại, với giá xử lý 600.000 đồng/tấn. Trong khi đó rác thải sinh hoạt tồn đọng từ đầu năm 2013 đến nay vẫn chưa xử lý xong, rác chất cao như núi. Nhiều cử tri địa phương đã bức xúc phản ánh với tôi về việc này nhưng đến nay tình trạng ô nhiễm vẫn chưa khắc phục.
Dù công ty báo cáo đã xử lý xong hàng chục ngàn tấn rác cũ để nhận tiền hỗ trợ từ ngân sách nhiều tỉ đồng nhưng số rác cũ ở bãi rác đã chất cao thành núi, nước thải chảy ra ngoài gây ô nhiễm rất nghiêm trọng mà vẫn chưa được xử lý”.
 |
| Xe ủi đang đưa đất lấp các hố chôn chất thải. |
“Nếu cơ quan chức năng vào cuộc, tôi sẽ chỉ hàng chục vị trí mà công ty đã chôn rác thải nguy hại ngay khuôn viên nhà máy xử lý rác sinh hoạt. Dù không còn điều hành công ty nhưng với trách nhiệm bí thư chi bộ, đại biểu HĐND tôi phải đưa vụ việc này ra ánh sáng. Bởi việc chôn chất thải nguy hại sẽ gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến người dân và môi trường”, ông Khuê nói.
Công an đã vào cuộc
Ngày 26/4, chúng tôi phản ánh vụ việc chôn chất thải nguy hại với Thượng tá Trà Văn Hồng, Trưởng phòng Cảnh sát Phòng, chống tội phạm về môi trường (PC49) Công an tỉnh Bình Phước.
Thượng tá Hồng cho hay: Đoàn kiểm tra liên ngành của tỉnh đã vào cuộc xác minh, kiểm tra hiện trường nhà máy. Qua kiểm tra, bước đầu đoàn kiểm tra nhận thấy hiện trường có dấu hiệu chôn lấp, đổ, thải chất thải rắn không đúng quy định pháp luật.
Công ty không xây dựng hệ thống xử lý nước thải cho nhà máy theo nội dung báo cáo đánh giá tác động môi trường đã được phê duyệt. Hiện đoàn kiểm tra đã thu các mẫu chất thải trên để phân tích, giám định về mức độ nguy hại. “Hiện vụ việc chúng tôi vẫn đang tiến hành điều tra, nhiều điểm chôn lấp chất thải đã được xác định, khoanh vùng”.
Công an đã cho máy xúc đào các hố chôn chất thải, lấy các mẫu chất thải ở các hố, mẫu nước thải để trưng cầu giám định và lập biên bản đề nghị phía công ty giữ nguyên hiện trường để cơ quan chức năng tiếp tục xử lý.
Thượng tá Hồng cũng cho biết qua theo dõi, PC49 đã phát hiện một xe tải chở hàng chục tấn chất thải vào nhà máy. Công an đã lập biên bản và lấy mẫu để phân tích.
