Nhiều người nhẹ dạ đã sa chân vào các hình thức kinh doanh đa cấp. Ảnh: N.H.

Sự khác biệt giữa môi trường “tẩy não” và môi trường học tập là gì?

Nếu đến một nơi có âm nhạc và ánh sáng mạnh khiến bạn hoa mắt chóng mặt, tất cả học viên đều nhảy múa, hô vang khẩu hiệu và thực hiện các động tác giống nhau, thì những gì bạn cảm nhận được chỉ là sự vui vẻ nhất thời, còn não bộ đã ngừng suy nghĩ và bị thao túng, kiểm soát. Đây chính là “tẩy não”.

Nếu đến một nơi rất yên tĩnh, ngoại trừ tiếng đối thoại thì không có bất kỳ âm thanh nào khác, mọi người đều tĩnh tâm, nét mặt mỗi người một khác, tuy trông điềm tĩnh nhưng trí óc đang tích cực hoạt động, cố gắng tìm kiếm câu trả lời, thì đây chính là học tập.

Bản chất của “tẩy não” là ngừng suy nghĩ, chỉ mù quáng làm theo những gì người khác nói. Bản chất của việc học là cho não bộ không gian để suy nghĩ. “Tẩy não” là ngăn chặn người khác suy nghĩ bằng cách áp đặt tư tưởng, quan điểm nào đó lên họ.

Học tập là truyền cảm hứng để mọi người tự suy nghĩ và giúp đỡ lẫn nhau. “Tẩy não” khiến nạn nhân mù quáng nghe lời và trở thành công cụ của người khác. Học tập giúp con người tư duy thấu đáo, làm chủ chính mình.

Thế mạnh lớn nhất của nhiều cơ sở đào tạo vô lương tâm là “tẩy não”. Họ rất giỏi xây dựng một viễn cảnh hấp dẫn thông qua các video, ánh sáng, hiệu ứng âm thanh và cách diễn thuyết. Cảnh tượng đó khiến người ta mê muội, sau đó mất đi khả năng suy nghĩ độc lập, rồi mù quáng đi theo con đường họ vẽ ra. Bạn cứ nghĩ rằng có thể làm giàu chỉ sau một đêm, rồi vào lúc cảm xúc lên đến đỉnh điểm, mãnh liệt nhất, họ sẽ yêu cầu bạn quẹt thẻ thanh toán.

Khả năng tiếp thu kiến thức quan trọng hơn cả nội dung kiến thức. Nhiều người không thích học hành, chỉ chăm chăm tìm kiếm giải pháp từ người khác hoặc từ môi trường bên ngoài, giống như đi tìm một chiếc chìa khóa vạn năng, để họ có thể giải quyết mọi vấn đề mà không cần suy nghĩ. Đây là biểu hiện điển hình của sự lười biếng và thích đi theo lối tắt.

Khi đạt đến một trình độ nhận thức nhất định, bản thân con người sẽ ngộ ra được phương pháp, cách giải quyết đúng đắn. Cho dù người đang nói tài giỏi hay thành công đến đâu, họ cũng chỉ có thể truyền cảm hứng cho bạn. Còn phương pháp đích thực thì bạn phải tự tìm kiếm và thực hiện.

Trên thế giới này không có lý thuyết nào áp dụng được cho mọi trường hợp, càng không có phương pháp nào có thể áp dụng trực tiếp vào mọi tình huống. Tài nguyên, môi trường và đặc điểm của mỗi người đều là độc nhất, cho dù cùng đối mặt với một sự việc và áp dụng một cách làm, những người khác nhau sẽ cho ra kết quả khác nhau. Chỉ cần hiểu rõ điều này, chúng ta sẽ có khả năng bảo vệ bản thân trước các thủ thuật “tẩy não”.