Khoảng 140 đảng viên Cộng hòa sẽ biểu quyết ngăn việc chứng nhận các lá phiếu của đại cử tri vào ngày 6/1, động thái nhằm trợ giúp ông Trump và khiến Quốc hội Mỹ thêm chia rẽ.
Các đồng minh trung thành của Tổng thống Donald Trump sẽ tạo ra cảnh tượng kịch tính ở Washington vào tuần tới khi bỏ phiếu chống việc chứng nhận chiến thắng của ông Joe Biden.
Mặc dù chiến thuật này không đủ để ngăn ông Biden trở thành tổng thống Mỹ thứ 46, nó sẽ chia rẽ Quốc hội, ủng hộ ông Trump và gây trở ngại cho việc hợp tác với chính quyền Dân chủ sắp tới.
Hai hạ nghị sĩ Cộng hòa giấu tên dự đoán với CNN rằng khoảng 140 đồng nghiệp thuộc đảng Cộng hòa sẽ không đồng ý chứng nhận kết quả bỏ phiếu trong phiên họp chung ngày 6/1.
 |
| Các thượng nghị sĩ Cộng hòa sẽ thực hiện những nỗ lực cuối cùng nhằm lật ngược kết quả bỏ phiếu vào ngày 6/1. Ảnh: AFP. |
Ông Trump vẫn có sức ảnh hưởng dù sắp rời Nhà Trắng
Các nhà quan sát cho rằng chiến lược này cho thấy tổng thống sắp mãn nhiệm vẫn có ảnh hưởng với phe phái trong đảng Cộng hòa.
Peter Wehner, người viết bài phát biểu cho ba tổng thống của đảng Cộng hòa và Phó chủ tịch tại Trung tâm Chính sách Công và Đạo đức, trung tâm nghiên cứu của phe bảo thủ, gọi đây là “dấu hiệu đáng lo ngại”.
“Đây là dấu hiệu cho thấy nhóm này đang xa rời thực tế”, ông Wehner nói với Guardian.
“Đó là hành vi phi đạo đức, phản dân chủ, nguy hiểm và đang lan rộng trong đảng Cộng hòa. Đây không chỉ là hành động khép lại thời kỳ Trump mà còn mở đầu cho thời kỳ hậu Trump. Nó thể hiện những người này vẫn coi mình là người hỗ trợ Tổng thống Trump và sùng bái ông”, ông Wehner nói thêm.
Các nhà tư vấn phe dân chủ cũng đồng tình với ý kiến trên.
“Đây vẫn là đảng của ông Trump,” chiến lược gia Hank Sheinkopf nói.
 |
| Ông Trump và bà Melania Trump đến Maryland vào ngày 31/12/2020. Ảnh: Reuters. |
“Họ có thể coi đây là hành động sống còn và thậm chí họ có thể không tin vào những gì mình đang làm. Điều họ muốn là tái đắc cử trong cuộc bỏ phiếu giữa nhiệm kỳ vào năm 2022. Nếu tổng thống của chúng ta chịu ra đi trong im lặng, những chuyện này sẽ không đáng nhắc đến", ông Sheinkopf nói thêm.
Đảng Cộng hòa bối rối
Những nỗ lực lật ngược kết quả vẫn diễn ra bất chấp việc đội ngũ pháp lý của ông Trump không thể thắng bất kỳ vụ kiện nào trong số ít nhất 40 vụ kiện gian lận bầu cử.
Ngày 30/12/2020, Thượng nghị sĩ Cộng hòa Missouri Josh Hawley là người đầu tiên thông báo ông sẽ phản đối việc chứng nhận phiếu bầu của đại cử tri ngày 6/1.
Trong một bài luận xuất bản ngày 30/12/2020 trên tạp chí bảo thủ The Blaze, biên tập viên Mark Levin ủng hộ ông Hawley. Ông Levin tuyên bố các bang đã không tuân theo luật bầu cử của chính mình.
Song, trong một cuộc họp trực tuyến ngày 31/12/2020, lãnh đạo phe đa số tại Thượng viện, Thượng nghị sĩ Cộng hòa của bang Kentucky Mitch McConnell nói lá phiếu chứng nhận chiến thắng của ông Biden ngày 6/1 sẽ là "phiếu bầu có hệ quả lớn nhất tôi từng bỏ".
Ông McConnell cũng nhắc các thượng nghị sĩ không tham gia bất kỳ nỗ lực nào nhằm bác bỏ lá phiếu của đại cử tri. Ông tin hành động đó có thể khiến đảng Cộng hòa mất hai ghế tại Thượng viện trong cuộc bỏ phiếu ở Georgia vào ngày 5/1.
 |
| Lãnh đạo phe đa số tại Thượng viện, Thượng nghị sĩ Cộng hòa Mitch McConnell không muốn các đảng viên Cộng hòa tham gia nỗ lực lật ngược kết quả bầu cử của ông Hawley. Ảnh: AP. |
Ông Wehner tin Thượng nghị sĩ McConnell phản đối nỗ lực của ông Hawley vì hành động này buộc đảng Cộng hòa phải tuyên bố lập trường. Bên cạnh đó, quyền kiểm soát Thượng viện của ông McConnell cũng bị đe dọa.
“Nếu họ công khai chống lại hành động của ông Hawley, người ủng hộ đảng Cộng hòa sẽ tức giận. Nếu họ đồng ý với hành động lố bịch đó, vị trí của một số đảng viên Cộng hòa ở các bang ôn hòa hơn sẽ bị ảnh hưởng”, ông Wehner nhận định.
Trong một bức thư ngỏ gửi ngày 30/12/2020, Thượng nghị sĩ Cộng hòa của bang Nebraska, Ben Sasse, cũng phản đối ông Hawley. Ông Sasse cảnh báo “mọi lý lẽ và tuyên bố trên thế giới sẽ không thay đổi sự thật rằng hành động ngày 6/1 được khởi xướng để tước quyền của hàng triệu người Mỹ chỉ vì họ đã bỏ phiếu cho ứng viên của đảng khác”.
“Chúng ta có một loạt chính trị gia đầy tham vọng nghĩ rằng họ có thể nhanh chóng giành được sự ủng hộ từ người bỏ phiếu cho tổng thống mà không gây ra bất kỳ thiệt hại thực sự và lâu dài nào”, ông Sasse viết.
“Họ đã nhầm... người lớn không chĩa súng đã lên đạn vào trái tim của nền dân trị hợp pháp”, theo lá thư.
 |
| Thượng nghị sĩ Cộng hòa Missouri Josh Hawley là người đầu tiên thông báo phản đối việc chứng nhận phiếu bầu của đại cử tri . Ảnh: AP. |
Jim Sleeper, giáo sư khoa học chính trị về hưu tại Đại học Yale, nhận định kế hoạch nổi dậy của đảng Cộng hòa ở Hạ viện là nhằm hỗ trợ ông McConnell trong việc cản trở chính quyền của đảng Dân chủ, như dưới thời ông Obama.
“Ngoài lễ nhậm chức ngày 20/1, chúng ta thấy đảng Cộng hòa đang chuẩn bị để đảm bảo ông McConnell có thể tiếp tục ngăn hầu như mọi thứ đảng Dân chủ có ý định thực hiện, với điều kiện đảng Dân chủ không giành được Thượng viện”, ông Sleeper nhận định.
Ông Sleeper cũng tin bất kỳ nỗ lực nào nhằm ngăn chặn việc chứng nhận kết quả đều là đàn áp phiếu bầu.
Đây cũng là chiến dịch nhằm ngăn cản cơ chế để các quá trình dân chủ có thể diễn ra bình thường, theo ông Sleeper.
