Bất bình đẳng thu nhập từ lâu đã trở thành vấn đề đau đầu của nhiều quốc gia trên thế giới. Để biểu thị mức độ này trong phân phối thu nhập giữa các tầng lớp cư dân, những nhà kinh tế học sử dụng hệ số Gini.
Theo đó, giá trị 0 tượng trưng cho sự bình đẳng thu nhập tuyệt đối (mọi người đều có cùng một mức thu nhập). Giá trị 1 tượng trưng cho sự bất bình đẳng thu nhập tuyệt đối (một người nắm toàn bộ thu nhập của những người còn lại).
Theo phân tích từ World Street Journal, vấn đề chênh lệch giàu nghèo ở 6 quốc gia dưới đây được cho là trầm trọng nhất:
6. Vương quốc Anh
Hệ số Gini - trước thuế và cân đối thu nhập: 0,344
Tỷ lệ chi tiêu xã hội trên GDP: 21,7% (thấp thứ 16)
Thay đổi hệ số Gini sau thuế và cân đối thu nhập: 0,181 (lớn thứ 12)
Tỷ lệ đói nghèo: 9,5% (thấp thứ 13)
Hệ số Gini của Anh trước thuế và cân đối thu nhập là 0,525 - xếp vị trí thứ 5/34 trong các quốc gia thuộc khối Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế (OECD). Sau khi tính thuế và cân đối thu nhập, hệ số này giảm xuống còn 0,344 - xếp thứ 6 trong bảng xếp hạng.
Giống như những nước tồn tại chênh lệch thu nhập cao, Anh là một nền kinh tế lớn với tổng GDP ở mức 2.500 tỷ USD vào năm 2014 - đứng thứ 5 trong khối OECD.
Tuy nhiên, thu nhập bình quân đầu người ở đây chỉ là 39.510 USD, xếp thứ 17. Anh cũng nằm trong nhóm các quốc gia có tỷ lệ lao động bán thời gian lớn nhất.
5. Israel
Hệ số Gini - trước thuế và cân đối thu nhập: 0,377
Tỷ lệ chi tiêu xã hội trên GDP: 15,5% (thấp thứ 4)
Thay đổi hệ số Gini sau thuế và cân đối thu nhập: 0,103 (nhỏ thứ 5)
Tỷ lệ đói nghèo: 20,9% (cao thứ 2)
Tại Israel, hệ số Gini giảm từ 0,481 xuống còn 0,377 sau thuế và cân đối thu nhập, khi 2 yếu tố này không có tác dụng như nhiều quốc gia khác. Trên thực tế, Israel xếp thứ 5 từ dưới lên về cân bằng sau thuế và cân đối thu nhập.
Theo lý thuyết, chênh lệch thu nhập đồng nghĩa với việc gia tăng tỷ lệ đói nghèo. Điều này đúng với Israel khi hơn 20% dân số đất nước này sống dưới mức nghèo khổ - đứng thứ 2 từ dưới lên trong khối OECD.
Mặc dù vậy, thành tích về giáo dục tại Israel có thể sẽ làm giảm bớt chênh lệch thu nhập. Chỉ 15% dân số trong độ tuổi 25 đến 64 không có tối thiểu là bằng trung học phổ thông, so với mức trung bình 23,46% của khối OECD.
 |
| Chênh lệch giàu nghèo là một trong những mối bận tâm lớn nhất tại nhiều quốc gia trên thế giới. Ảnh: Flickr. |
4. Mỹ
Hệ số Gini - trước thuế và cân đối thu nhập: 0,389
Tỷ lệ chi tiêu xã hội trên GDP: 19,2% (thấp thứ 10)
Thay đổi hệ số Gini sau thuế và cân đối thu nhập: 0,118 (nhỏ thứ 6)
Tỷ lệ đói nghèo: 17,4% (cao thứ 5)
Mỹ một lần nữa có mặt trong bảng xếp hạng những quốc gia phát triển mất cân bằng nhất thế giới. GDP bình quân đầu người của Mỹ đạt gần 55.000 USD, cao thứ 4 trong khối OECD.
Trên thực tế, trong số 16 quốc gia đứng đầu khối OECD về thu nhập bình quân đầu người, Mỹ là nước duy nhất bị liệt vào danh sách chênh lệch giàu nghèo cao.
3. Thổ Nhĩ Kỳ
Hệ số Gini - trước thuế và cân đối thu nhập: 0,412
Tỷ lệ chi tiêu xã hội trên GDP: 12,5% (thấp thứ 3)
Thay đổi hệ số Gini sau thuế và cân đối thu nhập: 0,062 (thấp thứ 3)
Tỷ lệ đói nghèo: 19,2% (cao thứ 3)
Thổ Nhĩ Kỳ là một trong những quốc gia nghèo nhất OECD với GDP bình quân đầu người 18.993 USD, thấp thứ 2 trong bảng xếp hạng. Đây cũng là quốc gia có tỷ lệ nghèo đói cao thứ 3 khối OECD, với 19,2% dân số sống dưới mức nghèo khổ.
Thổ Nhĩ Kỳ là nơi hệ thống thuế và tái phân phối không làm giảm chênh lệch thu nhập nhiều như phần lớn các quốc gia OECD khác. Chênh lệch thu nhập trước thuế và cân đối thu nhập của nước này thấp thứ 18 trong khối OECD, trong khi con số này sau thuế và cân đối thu nhập là thứ 3 từ dưới lên.
 |
| Bất bình đẳng thu nhập có thể gây trở ngại cho tăng trưởng dài hạn. Ảnh: Flickr. |
2. Mexico
Hệ số Gini - trước thuế và cân đối thu nhập: 0,482
Tỷ lệ chi tiêu xã hội trên GDP: không có thông tin
Thay đổi hệ số Gini sau thuế và cân đối thu nhập: không có thông tin
Tỷ lệ đói nghèo: 21,4% (cao nhất)
Thu nhập bình quân đầu người thấp không đồng nghĩa với chênh lệch giàu nghèo cao, mặc dù phần lớn những nước OECD có chênh lệch thu nhập lớn sở hữu nền kinh tế ít phát triển hơn. Mexico là một trong số đó, với GDP bình quân đầu người là 17.880 USD - tương đương 1/3 con số của Mỹ.
Tỷ lệ thất nghiệp thấp có thể sẽ giúp thu nhập cân bằng hơn, nhưng điều này không có nhiều ý nghĩa tại Mexico. Quốc gia này có tỷ lệ thất nghiệp thấp ở mức 4,8% - thứ 4 trong OECD. Sự chênh lệch lớn về thu nhập khiến việc tỷ lệ đói nghèo lên tới 21,4% của Mexico không gây ngạc nhiên.
1. Chile
Hệ số Gini - trước thuế và cân đối thu nhập: 0,503
Tỷ lệ chi tiêu xã hội trên GDP: 10% (thấp nhất)
Thay đổi hệ số Gini sau thuế và cân đối thu nhập: 0,029 (nhỏ nhất)
Tỷ lệ đói nghèo: 17,8% (cao thứ 4)
Chile là quốc gia OECD duy nhất có hệ số Gini sau thuế và cân đối thu nhập cao hơn 0,5.
Mỗi năm, Chile chỉ sử dụng 10% GDP cho các chương trình xã hội. Con số này thấp hơn so với bất cứ quốc gia phát triển nào và ít hơn một nửa so với mức trung bình của OECD. Chile có tỷ lệ đói nghèo cao thứ 4 trong khối OECD.
