Sau nhiều tuần gọi các nhân chứng ra điều trần kín, việc điều trần công khai sẽ đánh dấu giai đoạn mới của việc luận tội tổng thống, vốn đầy rủi ro cho đảng Dân chủ. Trước con mắt dõi theo của cả nước Mỹ, đảng Dân chủ sẽ phải thuyết phục được rằng họ là bên có lý khi cố gắng luận tội ông Trump vì lạm dụng quyền lực, theo Reuters.
Đưa các nhân chứng lên sóng truyền hình, đảng Dân chủ mong muốn sẽ thuyết phục được cử tri, đặc biệt các cử tri độc lập, là ông Trump đã sai khi yêu cầu Ukraine điều tra ông Joe Biden. Cựu phó tổng thống Joe Biden là đối thủ nặng ký của ông Trump trong cuộc chạy đua vào Nhà Trắng vào năm sau.
Nhưng đó là một chiến lược bấp bênh. Tất nhiên, Tổng thống Trump và đảng Cộng hòa ở vào tình thế nguy hiểm hơn, nhưng đảng Dân chủ không phải không có rủi ro. Họ phải thể hiện mình là bên điều tra nghiêm túc và đáng tin, theo giới phân tích.
 |
| Tổng thống Trump tại Nhà Trắng ngày 30/10. Ảnh: Reuters. |
Chiến lược đầy rủi ro của đảng Dân chủ
“Các cáo buộc hiện tại - các diễn biến mà tổng thống cũng thừa nhận - đã đủ nghiêm trọng. Đảng Dân chủ không cần thiết phải làm màu thêm nữa, mà họ cần phải giải thích thật tốt”, Mieke Eoyang, cựu cố vấn của Ủy ban Tình báo Hạ viện, nói với Reuters.
Các nghị sĩ Dân chủ sẽ phải tránh việc thể hiện mình trước hàng triệu khán giả xem truyền hình. “Trong một phiên điều trần công khai, các nghị sĩ thường quên mất rằng mình không phải ngôi sao trong buổi đó”, Eoyang nói.
Đảng Cộng hòa sẽ cố gắng tô vẽ cuộc điều tra luận tội là cuộc đấu mang tính đảng phái, và sẽ dựng nên hình ảnh khác của ông Trump trước người dân Mỹ.
Ông Trump được dự đoán sẽ không bị kết tội nếu có phiên xét xử ở Thượng viện vì Thượng viện đang do đảng Cộng hòa chiếm đa số, dù cho Hạ viện có bỏ phiếu luận tội ông Trump.
Nói nôm na, việc bỏ phiếu luận tội ở Hạ viện tương tự quyết định truy tố, còn phiên xét xử trên Thượng viện như một tòa án, sẽ tuyên có tội hay không có tội.
“Không ai cho rằng ông Trump sẽ bị kết tội”, Donald Green, giáo sư khoa học chính trị tại Đại học Columbia ở New York, nói với Reuters. “Nhưng vấn đề ở đây là sau cùng liệu đảng Dân chủ có thể nói rằng ‘Không kết tội được, nhưng đó vẫn là những hành vi đáng bị kết tội’ hay không”.
Các phiên điều trần sẽ thu hút lượng lớn khán giả truyền hình cũng giống cuộc luận tội Tổng thống Bill Clinton những năm 1990.
Lần này, các phiên điều trần công khai dự kiến bắt đầu vào tháng 11. Các giám đốc truyền hình đang chuẩn bị đưa tin từ đầu đến cuối.
Hạ nghị sĩ Adam Schiff, gương mặt của đảng Dân chủ phụ trách cuộc điều tra luận tội, nói với PBS rằng “người Mỹ sẽ có thể nghe trực tiếp những nhân chứng kể về hành vi lạm dụng quyền lực”.
Cuộc điều tra nhắm vào cuộc gọi ngày 25/7 trong đó ông Trump yêu cầu Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskiy điều tra ông Joe Biden và con trai Hunter Biden, người từng đang làm trong ban lãnh đạo công ty năng lượng Burisma của Ukraine.
 |
| Tổng thống Mỹ Donald Trump trong cuộc họp báo ngày 27/10 xác nhận trùm khủng bố của Nhà nước Hồi giáo tự xưng (IS) đã bị tiêu diệt. Ảnh: Getty Images. |
Khối cử tri độc lập: Đích ngắm của hai bên
Cuộc bầu cử tổng thống chỉ còn cách một năm, vì vậy một khối cử tri quan trọng là những người độc lập, tức không theo đảng Dân chủ hay Cộng hòa.
Theo thăm dò của Reuters/Ipsos, họ vẫn dè dặt với việc điều tra luận tội tổng thống. Còn những cử tri theo đảng Dân chủ và Cộng hòa đa phần sẽ không thay đổi quan điểm về luận tội.
Một thăm dò tháng 10 cho thấy dưới một nửa cử tri độc lập tin rằng ông Trump nên bị luận tội.
Mặc dù có tới 61% cử tri độc lập không hài lòng với tổng thống, và 59% ủng hộ việc tiến hành điều tra tổng thống, thăm dò trên cho thấy họ sẽ khó chịu nếu các phiên điều trần biến thành cuộc khẩu chiến mang tính đảng phái, khiến các nghị sĩ mất tập trung trước các vấn đề đại sự khác.
Khi được hỏi Quốc hội Mỹ nên ưu tiên điều gì, 54% cử tri độc lập đồng ý rằng các nghị sĩ nên “tập trung vào giải quyết các vấn đề quan trọng mà người Mỹ đang phải đối mặt, thay vì tập trung vào điều tra Tổng thống Trump”.
Đảng Dân chủ nhiều khả năng mất kiểm soát
Rodell Mollineau, chiến lược gia của đảng Cộng hòa, cho biết các lãnh đạo Hạ viện của đảng Dân chủ khó tránh khỏi việc các phiên điều trần trở thành “gánh xiếc”.
“Chắc chắn sẽ có sự mất kiểm soát”, ông nói với Reuters.
 |
| Chủ tịch Hạ viện Nancy Pelosi. Hạ viện Mỹ ngày 31/10 thông qua quyết định tiến hành các bước tiếp trong cuộc điều tra luận tội Tổng thống Donald Trump. Ảnh: Reuters. |
Đến nay, đảng Dân chủ vẫn có thể kiểm soát được câu chuyện luận tội ông Trump nhờ các phiên điều trần kín. Họ cho công bố những lời khai bất lợi cho ông Trump. Nhưng khi điều trần công khai, đảng Cộng hòa sẽ có cơ hội lên tiếng, và lập luận rằng ông Trump không đáng bị cách chức.
“Tôi nghĩ đảng Cộng hòa sẽ chơi đến cùng”, Hạ nghị sĩ Tom Cole của đảng Cộng hòa nói. “Hầu hết (các nghị sĩ Cộng hòa) đã đọc văn bản cuộc gọi Ukraine. Họ không cho rằng cần phải luận tội”.
Trước các phiên điều trần, các kênh lớn như CNN hay NBC đã khai trương các chuyên mục, podcast về sự kiện lịch sử này.
Tim Miller, bên phía đảng Cộng hòa và là cựu giám đốc truyền thông cho chiến dịch tranh cử tổng thống của Jeb Bush năm 2016 nói đảng Dân chủ nên tiến hành điều trần nhanh chóng để tránh người Mỹ “mệt mỏi”, cảm thấy “thất vọng vì toàn bộ chỉ là một vở diễn”.
Đặc biệt rủi ro là các nghị sĩ Dân chủ mới đắc cử lần đầu vào kỳ bầu cử giữa kỳ năm ngoái, ở những khu vực mà 10 năm nay thường bầu cho phía Cộng hòa.
