Cảnh sát truy lùng băng đảng trộm sách cổ khắp châu Âu

Theo The Guardian, Europol đã bắt giữ được 9 công dân Georgia bị tình nghi tham gia một đường dây tội phạm phức tạp nhằm đánh cắp những cuốn sách cổ có giá trị từ các thư viện quốc gia trên khắp châu Âu.

Theo tiết lộ của lực lượng này, các kệ sách văn học tiếng Nga thế kỷ 19 ở một số quốc gia châu Âu đã bị các băng đảng nhắm tới và tìm cách tráo đổi chúng bằng sách giả, vô giá trị.

Hàng loạt vụ trộm đáng báo động

Tại Viện Ngôn ngữ và Văn minh Phương Đông ở Paris, Pháp vào tháng 10/2023, hai thành viên băng đảng đã đột nhập và lấy đi hàng chục bản thảo, sau đó tẩu thoát trên xe của một đồng phạm.

Sau khi chính quyền Pháp thông báo cho Europol về những tổn thất trong thư viện của họ và có nhiều thông tin từ các quốc gia khác cũng ghi nhận tình trạng mất sách quý.

Nhiều tác phẩm của Alexander Pushkin đã bị trộm. Ảnh: World History Archive/Alamy.

Đại học Warsaw, Ba Lan là một trong những mục tiêu của chúng. Vào năm 2023, họ đã báo cáo về một vụ đánh cắp ấn bản đầu tiên các tác phẩm của nhiều đại thi hào văn học Nga như Alexander Pushkin và Nikolai Gogol. Hiện họ xác định 79 cuốn sách quý không còn tại trường.

Tháng 5 năm ngoái, thư viện của Đại học Vilnius đã phát hiện ra rằng 17 cuốn sách tiếng Nga quý hiếm của trường mất tích.

Vào ngày 31/10 năm ngoái, nhân viên tại Thư viện Geneva nhận thấy thiếu một số cuốn sách và cho rằng chúng bị đánh cắp. Trong đó có bộ sưu tập 4 tác phẩm của Pushkin xuất bản vào các năm 1827, 1823, 1874 và 1821, mỗi tác phẩm trị giá hơn 175.000 euro. Đã có 2 người yêu cầu tham khảo các tác phẩm của nhà viết kịch kiêm nhà thơ người Nga trong những ngày trước khi xảy ra vụ trộm và họ đã để lại một số đồ đạc trong phòng đọc.

Tháng 7/2023, một ấn bản kịch Boris Godunov năm 1825 của Pushkin cũng bị phát hiện mất tích trong thư viện tại trường École normale supérieure ở Lyon.

Phương thức trộm tinh vi

Europol cho biết nghi phạm đôi khi vào vai các học giả để dễ dàng tiếp cận sách, từ đó tráo đổi chúng bằng những ấn bản giả có “chất lượng vượt trội”.

Khi ở trong phòng đọc của thư viện, “chúng sẽ đo lường tỉ mỉ các cuốn sách, chụp ảnh cẩn thận trước khi giao lại sách”. Sau đó vài ngày, vài tuần hoặc vài tháng sau, chúng quay lại mượn sách và tráo đổi bằng những bản sao gần như hoàn hảo.

Trong những trường hợp khác, chúng “có cách tiếp cận thô thiển hơn”, chỉ đơn giản là tìm hiểu về bộ sưu tập sách của các thư viện quốc gia, quyết định cuốn sách nào chúng quan tâm và sau đó tìm cách đột nhập và lấy trộm sách, Europol cho hay.

Một chiến dịch đã được Europol tiến hành ở Pháp, Georgia, Lithuania, Ba Lan và Thụy Sĩ để truy bắt đường dây tội phạm này. Chiến dịch có sự tham gia của hơn 100 sĩ quan và tiến hành khám xét 27 nơi ở một số quốc gia.

Europol cho biết: “Tổng cộng, nhóm tội phạm này được cho là chịu trách nhiệm về các vụ trộm ít nhất 170 cuốn sách, gây thiệt hại tài chính lên tới khoảng 2,5 triệu euro và thiệt hại tài sản to lớn cho xã hội”.

Bốn nghi phạm đã bị bắt ở Georgia trong tuần qua và 3 nghi phạm khác đã bị giam giữ trước đó ở Estonia, Pháp và Lithuania. Hai công dân Georgia khác đang bị giám sát tư pháp ở Pháp kể từ khi bị bắt tại sân bay Brussels vào tháng 11/2023.

Mặc dù Georgia không thuộc Liên minh châu Âu (EU) nhưng Europol đã hợp tác với chính quyền Georgia để xác định vị trí của một số thành viên trong băng nhóm tội phạm có tổ chức này.

Cảnh sát cũng thu giữ hơn 150 cuốn sách khác và hiện họ tiến hành đánh giá nguồn gốc của chúng. Những cuốn sách này đã bị đánh cắp vào năm 2022 và 2023 từ các thư viện lịch sử và quốc gia ở Pháp, Đức, Czech, Estonia, Phần Lan, Latvia, Lithuania, Ba Lan và Thụy Sĩ.