Trong cuộc trao đổi với báo giới ngay lúc nửa đêm, Bộ trưởng Thương mại Philippe-François Champagne của Canada nói “phần cốt lõi” sẽ đảm bảo các nước tuân thủ nghiêm ngặt các quy định về lao động và môi trường.
Đây là điểm Canada cho là đột phá sau khi đàm phán TPP tưởng chừng đổ vỡ một ngày trước đó, dẫn tới việc Thủ tướng Canada Trudeau không tới dự cuộc họp của các nhà lãnh đạo TPP-11.
 |
| Bộ trương Champagne có cuộc họp báo lúc nửa đêm qua để thông báo đạt được tiến triển với TPP-11. Ảnh: Tùng Tin. |
Theo điều khoản này, các nước giờ đồng ý triển khai các quy định về lương tối thiểu, giờ làm việc, các vấn đề về an toàn lao động, và sức khoẻ giống như quy định của thoả thuận TPP ban đầu.
Ông Champagne nói nếu các nước không tuân thủ điều này thì một nước có thể kiện nước khác ra toà trọng tài để giải quyết theo cơ chế tranh chấp.
Phía Canada nói thoả thuận cuối cùng vẫn đang được đàm phán vì các nước chưa thống nhất được tất cả các khía cạnh của thoả thuận.
Các bộ trưởng thương mại TPP-11 đã nhóm họp lại chiều tối hôm qua dưới sự chủ trì của Bộ trưởng Kinh tế Nhật Toshimitsu Motegi và cuộc họp kéo dài tới 10 giờ tối thì hoàn tất.
Bộ trưởng Philippe-François Champagne nói: “Chúng tôi có một thoả thuận tốt hơn cho Canada, đồng thời chúng tôi đảm bảo được yếu tố tién bộ - giống như thủ tướng tôi vẫn nói là sẽ không thể làm thương mại thế kỷ 21 giống như trước kia”.
Thoả thuận mới giờ cũng đặt “bốn khoản cụ thể” để đàm phán tiếp, trong đó có chương về nguồn gốc xuất xứ, trước khi hiệp định có thể chính thức ký kết.
“Những gì chúng tôi đạt được hôm nay là xác định lĩnh vực nào cần đàm phán nốt cho xong”, ông Champagne nói. Các điều khoản về sở hữu trí tuệ của hiệp định TPP ban đầu sẽ được “bỏ” – không được đàm phán trong bản TPP-11 này.
“Chúng tôi vui mừng vì có tiến triển để có thể có một thoả thuận, tuy nhiên vẫn còn việc phải làm”, Bộ trưởng Champagne nói với báo giới.
“Ưu tiên của chúng tôi là đảm bảo có thoả thuận đúng cho công nhân và doanh nghiệp Canada. Chúng tôi sẽ chỉ ký thoả thuận mà đảm bảo được lợi ích của Canada và đạt mục tiêu tạo và duy trì việc làm của giới trung lưu trong bối cảnh kinh tế toàn cầu cạnh tranh ngày nay”.
Việc Thủ tướng Justin Trudeau không tới cuộc họp của các nhà lãnh đạo TPP được ông Champagne giải thích là vì cuộc họp song phương với Thủ tướng Nhật Shinzo Abe đã kéo dài 25 phút hơn so với dự kiến.
Văn phòng của ông Trudeau giải thích là Thủ tướng Abe, người đồng chủ trì, đã huỷ cuộc họp sau khi gặp ông Trudeau 50 phút.
"Đơn giản là cuộc gặp (với Abe) đã kéo dài hơn dự kiến", ông Champagne nói. "APEC có 21 nhà lãnh đạo nên mọi thứ đều không rõ ràng".
Báo chí Nhật thì giải thích Canada rất giận dữ việc Bộ trưởng Kinh tế Nhật Toshimitsu Motegi thông báo thoả thuận mới trước khi các nhà lãnh đạo gặp.
Ngoài ra, việc Canada đang đàm phán hiệp định NAFTA cũng tác động tới quá trình đàm phán. Hình ảnh Canada cứng rắn trong đàm phán TPP sẽ chuyển thông điệp với Mỹ trong cuộc đàm phán còn lại.
TPP-11 là tên gọi của hiệp định giữa 11 thành viên còn lại của TPP sau khi Tổng thống Donald Trump lên nhậm chức đã tuyên bố rút lui.
