Sáng 22/11, Ban Tuyên giáo Trung ương, Thành ủy TP.HCM phối hợp với Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh tổ chức buổi hội thảo khoa học cấp quốc gia “Khởi nghĩa Nam Kỳ - Ý chí quật cường và khát vọng dành độc lập của dân tộc Việt Nam”.
Phát biểu khai mạc, Bí thư Thành ủy TP.HCM Nguyễn Văn Nên nhấn mạnh cuộc khởi nghĩa là một trong những cơ sở dẫn tới thắng lợi của cuộc đấu tranh giành độc lập, tự do cho dân tộc Việt Nam.
"Cuộc Khởi nghĩa Nam Kỳ chưa thành công nhưng tinh thần đấu tranh oanh liệt, kiên cường, bất khuất, chấp nhận hy sinh của những người cộng sản và nhân dân Nam Bộ mãi trường tồn với sự nghiệp dựng nước, giữ nước của dân tộc Việt Nam", ông Nguyễn Văn Nên khẳng định.
Dấu ấn không phai mờ của miền Nam
Bí thư Thành ủy TP.HCM Nguyễn Văn Nên nhận định cuộc cách mạng giành độc lập của Việt Nam, dưới sự lãnh đạo của Đảng, có rất nhiều sự kiện, bài học lịch sử, có giá trị lý luận và thực tiễn cao. Cuộc Khởi nghĩa Nam Kỳ (23/11/1940) là một trong những sự kiện quan trọng ấy.
"Cuộc khởi nghĩa đã để lại dấu ấn không thể phai mờ của miền Nam - Thành đồng Tổ quốc. Đây là một trong những cơ sở để Đảng đưa ra những quyết sách đúng đắn, dẫn dắt nhân dân đi tới thắng lợi của Cách mạng Tháng Tám (1945), đại thắng mùa xuân năm 1975 và thống nhất đất nước", ông Nguyễn Văn Nên chia sẻ.
 |
| Bí thư Thành ủy TP.HCM Nguyễn Văn Nên tham dự hội thảo về cuộc Khởi nghĩa Nam Kỳ. Ảnh: Quang Huy. |
Ông Nên cho rằng dù Khởi nghĩa Nam Kỳ chưa thành công, tinh thần đấu tranh oanh liệt, kiên cường, bất khuất, dám chấp nhận hy sinh của những người cộng sản và nhân dân Nam Bộ vẫn trường tồn với sự nghiệp dựng nước, giữ nước.
Cuộc khởi nghĩa đã để lại dấu ấn không thể phai mờ của miền Nam - Thành đồng Tổ quốc
Bí thư Thành ủy TP.HCM Nguyễn Văn Nên
"Thời gian ngày càng lùi xa, đất nước ta ngày càng phát triển, cơ đồ, tiềm lực, vị thế và uy tín ngày càng tăng thì những sự hy sinh cao cả càng cần được khẳng định. Sau 80 năm, Khởi nghĩa Nam Kỳ còn nhiều vấn đề để bổ sung, tôn vinh tương xứng với tầm vóc lịch sử", Bí thư Thành ủy TP.HCM cho hay.
Bí thư Nguyễn Văn Nên đề nghị các đại biểu tại hội nghị tiếp tục thảo luận, tiếp nối và làm đậm nét tinh thần của cuộc Khởi nghĩa Nam Kỳ. Ông nhận xét 73 bài tham luận được in trong kỷ yếu hội nghị đã thể hiện sự tâm huyết, trách nhiệm của những chuyên gia, học giả, nhà nghiên cứu đối với tầm vóc của cuộc khởi nghĩa lịch sử của dân tộc.
Rung chuyển chính quyền cai trị của thực dân Pháp
Ông Nguyễn Xuân Thắng (Bí thư Trung ương Đảng, Chủ tịch Hội đồng Lý luận Trung ương, Giám đốc Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh) khẳng định Khởi nghĩa Nam Kỳ nổ ra đã làm rung chuyển chính quyền cai trị của thực dân Pháp và tay sai ở Nam Bộ, trở thành tiếng súng báo hiệu cho thắng lợi tất yếu của cuộc tổng khởi nghĩa toàn quốc.
"Cuộc khởi nghĩa đã đi vào lịch sử như một bản hùng ca về tinh thần yêu nước, ý chí quật cường và khát vọng cháy bỏng giành độc lập, tự do của dân tộc ta. Đây là cuộc tập dượt lịch sử tiến tới thắng lợi Cách mạng Tháng Tám năm 1945", ông Nguyễn Xuân Thắng nhấn mạnh.
 |
| Ông Nguyễn Xuân Thắng, Giám đốc Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh. Ảnh: Quang Huy. |
Phân tích bối cảnh của Khởi nghĩa Nam Kỳ, Giám đốc Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh cho biết trong bối cảnh thế giới và trong nước có nhiều thay đổi, từ Hội nghị Trung ương Đảng tháng 3/1939, Đảng đã đặt nhiệm vụ giải phóng dân tộc lên hàng đầu.
Sau thời điểm đó, Xứ ủy Nam Kỳ đã chủ động, quyết đoán xác định chủ trương chuẩn bị kế hoạch khởi nghĩa. Tháng 3/1940, xứ ủy thông qua đề cương cuộc khởi nghĩa.
Từ cuối thế kỷ XIX đến Cách mạng Tháng Tám năm 1945, chưa có cuộc khởi nghĩa nào được chuẩn bị kỹ lưỡng và có lực lượng đông đảo, toàn diện như Khởi nghĩa Nam Kỳ
Ông Nguyễn Xuân Thắng, Giám đốc Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh
Sau hàng loạt hội nghị quan trọng từ tháng 3 đến tháng 11/1940, Xứ ủy Nam Kỳ tiến tới thống nhất tư tưởng khởi nghĩa vũ trang, quyết định phát động cuộc khởi nghĩa lật đổ chính quyền địch, lấy Sài Gòn - Gia Định là trọng điểm.
"Không khí hừng hực sẵn sàng cho cuộc vùng lên long trời, lở đất chống lại quân xâm lược, quyết hy sinh giành độc lập đã lan tỏa khắp vùng đất Nam Kỳ những ngày ấy. Từ cuối thế kỷ XIX đến Cách mạng Tháng Tám năm 1945, chưa có cuộc khởi nghĩa nào được chuẩn bị kỹ lưỡng và có lực lượng đông đảo, toàn diện như Khởi nghĩa Nam Kỳ", ông Nguyễn Xuân Thắng chia sẻ.
 |
| Hội thảo Khởi nghĩa Nam Kỳ - Ý chí quật cường và khát vọng dành độc lập của dân tộc Việt Nam. Ảnh: Quang Huy. |
Đêm 22 rạng sáng 23/11/1940, cuộc khởi nghĩa nổ ra ở miền Đông, sau đó lan tới miền Tây. Các cuộc khởi nghĩa nổ ra tại 20 tỉnh, thành phố khu vực Nam Kỳ, lực lượng vũ trang nhất tề nổi dậy. Lá cờ đỏ sao vàng lần đầu tiên được giương cao tại các cuộc khởi nghĩa.
"Bởi những lý do khách quan, chủ quan, Khởi nghĩa Nam Kỳ chưa đi đến thắng lợi cuối cùng và bị thực dân Pháp đàn áp. Nhiều chiến sĩ, đồng bào ngã xuống oanh liệt, cuộc khởi nghĩa chịu nhiều tổn thất nhưng phong trào cách mạng tại Nam Bộ không bị thoái trào", ông Nguyễn Xuân Thắng phân tích.
Giám đốc Học viên Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh nhìn nhận sau Khởi nghĩa Nam Kỳ, Nam Bộ trở thành nơi mở đầu cuộc kháng chiến khi thực dân Pháp quay lại xâm lược ngày 23/9/1945. Nam Bộ cũng tiến hành đồng khởi cuối năm 1959 đầu năm 1960, chuyển cách mạng từ thế giữ gìn lực lượng sang tiến công.
Với tinh thần, bài học xương máu từ Khởi nghĩa Nam Kỳ, toàn quân, dân Nam Bộ đã tiến tới thắng lợi, đặc biệt là cuộc tổng tiến công làm nên đại thắng mùa xuân năm 1975.
