"Chúng là những thợ lặn đáng nể", bà Nicola Quick, tiến sĩ hải sinh học tại Đại học Duke, nhận định về loài cá voi mõm khoằm Cuvier. Loài động vật có vú này thường được phát hiện ở những vùng nước sâu nhất của thế giới, và chúng có khả năng lặn ở độ sâu lớn cũng như trong thời gian dài.
Một con cá voi mõm khoằm Cuvier có thể lặn dưới độ sâu 3.000 m trong vòng hơn 2 tiếng để săn mực - con mồi ưa thích của chúng. Không loài động vật có vú biển nào khác có thể làm điều tương tự.
Nghiên cứu mới nhất của tiến sĩ Quick, được xuất bản trên chuyên san khoa học Journal of Experimental Biology, đã ghi nhận một trường hợp đặc biệt khi một con cá voi mõm khoằm Cuvier lặn xuống nước trong thời gian 3 tiếng 42 phút, phá kỷ lục từng được ghi nhận trước đó hơn một tiếng.
Kỷ lục lần này lớn gấp 7 lần thời gian mà các nhà khoa học ước tính rằng cá voi Cuvier có thể lặn xuống dưới mặt nước.
 |
| Do thường xuyên lặn sâu và không thích tàu thuyền, cá voi mõm khoằm Cuvier vẫn là một bí ẩn với giới khoa học. Ảnh: Duke University. |
"Điều này vượt xa những gì chúng ta đã thấy trước đây. Đáng lẽ chúng không thể làm vậy", ông Andreas Fahlman, nhà sinh vật học tại Tổ chức Hải dương học Cộng đồng Valencia của Tây Ban Nha, chia sẻ. Ông Fahlman cũng là đồng tác giả của nghiên cứu.
Khả năng lặn ấn tượng này giúp cho cá voi mõm khoằm Cuvier có thể săn bắt những con mồi ở dưới độ sâu mà những con vật khác không thể chạm tới, giúp chúng ít bị cạnh tranh hơn về nguồn thức ăn.
Tuy nhiên, chính vì tập tính này của chúng, các nhà khoa học luôn gặp khó khăn trong việc tiếp cận để nghiên cứu nhiều hơn về loài này. Cá voi mõm khoằm Cuvier thường chỉ nổi lên mặt nước trong thời gian ngắn, và chúng cũng khá dị ứng với tàu thuyền.
Tiến sĩ Quick và các đồng nghiệp phải rất cố gắng để gắn thiết bị theo dõi vào hơn 20 con cá voi mõm khoằm Cuvier ngoài khơi Cape Hatteras của bang North Carolina. Từ năm 2014 đến 2018, đội của tiến sĩ Quick theo dõi chuyển động của những con cá.
Tổng cộng, chúng thực hiện 3.680 lần lặn xuống mặt nước. Phần lớn những lần lặn kéo dài khoảng 1 tiếng, và một số ít dài hơn 2 tiếng. Dữ liệu cho thấy dù lặn xuống nước bao lâu, chúng cũng chỉ nổi lên trong một thời gian ngắn.
Cá biệt, có một con trong nhóm thực hiện 2 lần lặn siêu lâu, một lần dài 2 tiếng 53 phút và lần kia trở thành kỷ lục với 3 tiếng 42 phút. Tuy nhiên, cả hai lần này đều diễn ra sau khi con cá bị ảnh hưởng bởi sóng sonar của Hải quân Mỹ, và có lẽ không phải là việc diễn ra thường xuyên.
Theo tiến sĩ Fahlman, cá voi mõm khoằm Cuvier có khả năng đặc biệt, ngăn máu chảy tới các nội tạng như thận, gan và chỉ chảy tới não, tim và các cơ bắp - những cơ quan thiết yếu khi lặn. Thêm vào đó, chúng nhiều khả năng có thể tự giảm nhịp tim để giảm tốc độ chuyển hóa.
