Tuần qua, trận cháy rừng lớn nhất lịch sử đã xảy ra tại khu rừng Amazon thuộc Brazil. Vụ cháy thu hút sự quan tâm của toàn thế giới. Người nổi tiếng, nhà hoạt động môi trường và chính trị gia đã lên tiếng. Họ đổ lỗi cho người đứng đầu Brazil, Tổng thống Jair Bolsonaro vì phá hủy khu rừng nhiệt đới lớn nhất thế giới.
Điều quan trọng, dư luận cho rằng Amazon là "lá phổi xanh của Trái Đất".
Nhiều ca sĩ, diễn viên trong đó có cả Madonna và Jaden Smith chia sẻ hình ảnh về Amazon. Những bài viết này tiếp cận hơn 10 triệu người. “Lá phổi xanh của Trái Đất đang trong biển lửa” diễn viên Leonardo DiCaprio viết.
 |
| Nhiều người lầm tưởng lá phổi xanh của Trái Đất đang bốc cháy. Ảnh: Medium. |
“Rừng rậm nhiệt đới nơi sản sinh ra hơn 20% lượng oxy của thế giới”, ngôi sao bóng đá Cristiano Ronaldo viết trên Twitter.
Ngay cả Tổng thống Pháp Emanuel Macron cũng cho rằng: “Rừng mưa nhiệt đới Amazon - lá phổi sản sinh ra 20% oxy cho hành tinh đang cháy”.
Đa phần những bài đăng trên đều sử dụng hình ảnh không phản ánh đúng sự thật. Bức hình Ronaldo chia sẻ được chụp năm 2013 ở Bắc Brazil, cách xa Amazon.
Trong khi đó, hình ảnh dùng trong bài đăng của DiCaprio và Tổng thống Macron được chụp hơn 20 năm trước. Ảnh đăng trên trang cá nhân của Mandonna và Smith được chụp hơn 30 năm trước. Một số người nổi tiếng khác lại chia sẻ ảnh chụp các khu rừng giống Amazon ở Montana, Ấn Độ và cả Thụy Điển.
Tuy nhiên, mặt trái của sự thật chưa dừng lại ở đó khi đa số cho rằng Amazon là “Lá phổi xanh của Trái Đất”. Các tờ báo uy tín như CNN, New York Times… vẫn tin rằng Amazon là "lá phổi của Trái Đất".
“Amazon được biết đến là lá phổi xanh của Trái Đất bởi nó thải ra oxy và tiêu thụ CO2 - loại khí gây ra hiện tượng nóng lên toàn cầu”, New York Times viết. Thế nhưng, sự thật đằng sau khiến nhiều người phải nghĩ lại về danh xưng này.
 |
| Cháy rừng Amazon có thể nhìn thấy từ ngoài không gian. Ảnh: Reuters. |
“Tôi không hiểu tại sao mọi người lại nghĩ Amazon là lá phổi của Trái Đất. Điều đó thật vớ vẩn. Amazon sản sinh ra rất rất nhiều oxy. Nhưng lượng oxy nó tự ngốn cũng nhiều như vậy”, Dan Nepstad, chuyên gia môi trường, người sáng lập và điều hành Viện Đổi mới Trái Đất nói. Ông đã dành hơn 30 năm cuộc đời để nghiên cứu về rừng Amazon tại Brazil.
Theo ông Dan, cây cối hấp thụ và chuyển hóa dinh dưỡng chất từ lòng đất thành năng lượng. Chúng quang hợp để chuyển ánh sáng thành năng lượng hóa học. Trong quá trình đó, chúng hấp thụ CO2. Tuy nhiên, ban đêm chúng cũng hấp thụ lượng oxy tương tự. Chưa kể lá khô, xác động vật phân hủy sinh ra CO2.
Vì cho rằng Amazon là "lá phổi xanh", nhiều người cũng đồng tình với quan điểm vụ cháy đang làm tổn thương nó.
“Nếu rừng không thể hồi phục, cả khu vực này sẽ thành hoang mạc. Như vậy, dung tích lá phổi xanh Trái Đất sẽ giảm đi”, New York Times viết.
“Nhưng điều đó không đúng”, Dan Nepstad, tác giả chương trình Chống Biến đổi Khí hậu Liên Chính phủ nói. Theo ông, Amazon sinh ra nhiều oxy nhưng các cánh đồng đậu nành hay trảng cỏ nông nghiệp tại Brazil cũng có thể làm như vậy.
Vấn đề không phải là quan tâm Amazon là lá phổi xanh mà là việc làm sao để giảm cháy rừng ở khu vực này. Danh xưng "lá phổi" chỉ là bề nổi của tảng băng. Theo CNN, vụ cháy Amazon là lớn nhất trong 20.000 năm trở lại đây. Hệ sinh thái với hơn 4 triệu loài động thực vật đang biến mất mới là điều cần quan tâm.
