 |
Ngay khi phát hiện ca nhiễm Omicron đầu tiên là một nhân viên ngân hàng 26 tuổi sống tại Bắc Kinh, chính quyền thành phố đã nhanh chóng xét nghiệm Covid-19 cho hơn 13.000 người.
Chỗ làm việc và tòa nhà nơi "bệnh nhân số 0" sinh sống lập tức bị phong tỏa. Tại các cuộc họp báo, chính quyền liên tục phát đi những lời cảnh báo tới hơn 20 triệu người dân thành phố, kèm theo đó là trấn an họ rằng giới chức trách đang nỗ lực hết mình để bảo vệ sự an toàn cho người dân.
Giống như nhiều người thuộc tầng lớp trung lưu ở Trung Quốc, nhân viên ngân hàng này dành hai tuần đầu tiên sau giao thừa để ăn mừng năm mới.
Cô đã ghé qua cửa hàng Dior, mua sắm ở Walmart và ăn trưa tại Toàn Tụ Đức - một nhà hàng vịt quay nổi tiếng ở thủ đô. Người phụ nữ còn đến xem một buổi biểu diễn hài độc thoại và cùng bạn bè đi nghỉ mát ở ngoại ô Bắc Kinh vào dịp cuối tuần.
Tuần trước, khi phát hiện "bệnh nhân số 0" của Omicron ở Bắc Kinh, nhà chức trách đã công bố thông tin chi tiết về lịch trình đi lại của người này từ ngày 31/12/2021.
Lối sống có chút xa hoa của "bệnh nhân số 0" lập tức trở thành đề tài bàn tán của dư luận Trung Quốc. Theo thông tin từ chính quyền, người này đã tiêm đủ 3 mũi vaccine ngừa Covid-19 của hãng Sinovac.
Omicron không giống như các biến chủng trước của virus SARS-CoV-2. Giới chức y tế Trung Quốc, cũng như các nhà khoa học phương Tây, thừa nhận Omicron có khả năng lây truyền cao và rất khó phát hiện.
Ít nhất 9 thành phố tại 6 tỉnh của Trung Quốc đại lục đã ghi nhận các trường hợp nhiễm Omicron.
Từ ngày 15/1, 9 ca nhiễm trong cộng đồng (gồm biến chủng Delta và Omicron) đã được phát hiện ở Bắc Kinh. Số ca nhiễm trên là rất nhỏ so với những nơi khác trên thế giới, nhưng đã đủ để thủ đô của Trung Quốc được đặt trong tình trạng báo động.
 |
| Hàng hóa thiết yếu được giao đến người dân trong một khu cách ly ở quận Hải Điến, Bắc Kinh ngày 18/1. Ảnh: Tân Hoa xã. |
"Có rất nhiều điều bất tiện"
Các ca nhiễm được phát hiện ở Bắc Kinh khi còn chưa đầy 3 tuần nữa Thế vận hội mùa đông sẽ khai mạc.
Hôm 17/1, Chủ tịch Tập Cận Bình đã tuyên bố trong một bài phát biểu trực tuyến tại Diễn đàn Kinh tế Thế giới ở Davos rằng Trung Quốc sẽ tổ chức “một kỳ Thế vận hội đơn giản, an toàn và ấn tượng cho thế giới”.
Không khí khẩn trương đang bao trùm lấy thủ đô của Trung Quốc, một phần vì Tết Nguyên đán đang đến gần. Kỳ Xuân Vận bắt đầu từ ngày 17/1 được dự đoán sẽ sôi động hơn so với cùng kỳ hai năm trước, song vẫn chưa thể khôi phục lại mức như trước đại dịch.
Chính quyền hiện chỉ khuyến cáo người dân hạn chế di chuyển và ít ban hành lệnh cấm.
Tuy nhiên, rất nhiều quy định đã được ban hành. Sinh viên và người lao động nhập cư đang tìm hiểu hàng tá các quy định để xem liệu họ có thể về quê trong kỳ nghỉ Tết hay không.
Một số người lo ngại rằng họ sẽ không thể quay trở lại Bắc Kinh sau kỳ nghỉ, hoặc bị bắt buộc cách ly tại các khách sạn đắt đỏ vượt quá khả năng kinh tế của họ.
Một tài xế giao hàng 39 tuổi - tự giới thiệu là Zhang Wei - cho biết anh có nghe nói về những lời kêu gọi ở yên tại chỗ trong kỳ nghỉ nhưng không rõ cụ thể. Công ty của anh đã đề nghị trả lương làm thêm giờ và các khoản trợ cấp khác cho những người chịu ở lại làm việc.
Zhang nói với Guardian rằng anh đã đến Bắc Kinh làm việc được 14 năm, và có những năm ở lại thành phố. Tuy nhiên, năm nay sẽ là lần thứ ba liên tiếp anh không về quê trong dịp Tết Nguyên đán.
“Nhà tôi gần Tây An. Tình hình dịch ở Tây An rất nghiêm trọng. Nếu chúng tôi đi ngang qua Tây An, mã sức khỏe có thể chuyển sang màu vàng và chúng tôi có thể phải cách ly. Có rất nhiều điều bất tiện, nhưng (chính sách) là cần thiết", anh nói.
Nhà chức trách rất quyết liệt trong công tác chống dịch. Họ đình chỉ các chuyến bay và các tuyến đường sắt, đồng thời hủy bán vé xem Olympic cho công chúng.
Một số tỉnh và thành phố cấm người từ vùng dịch đến địa phương, một số nơi khác thì yêu cầu xét nghiệm bắt buộc, khai báo y tế hoặc thực hiện những biện pháp phòng dịch khác.
Hôm 17/1, giới chức Bắc Kinh nghi ngờ một bưu phẩm gửi từ Canada là nguồn lây cho ca nhiễm Omicron vừa phát hiện ở thủ đô, và yêu cầu người dân không đặt hàng từ nước ngoài. Tuy nhiên, giả thuyết trên đã bị nhiều nhà khoa học bác bỏ vì "rất khó xảy ra".
 |
| Các bưu kiện được khử trùng ở quận Hải Điến, Bắc Kinh. Ảnh: AP. |
Vẫn chưa rõ trong vài tuần tới Bắc Kinh có tránh được một đợt bùng phát như đã xảy ra ở địa phương kế cận là Thiên Tân hay không. Trong hai năm qua, chiến lược "Zero Covid-19" của Trung Quốc - mặc dù gây tranh cãi - đã gặt hái được nhiều thành công. Tuy nhiên, cái giá phải trả cũng không hề nhỏ.
Chiến lược không bền vững
Các chuyên gia dự báo nhà chức trách Trung Quốc sẽ siết chặt hơn nữa các biện pháp phòng dịch trong những tuần tới.
Đầu tháng này, chính quyền Bắc Kinh đã yêu cầu người dân tránh xa những phương tiện chuyên chở các vận động viên tham dự Thế vận hội mùa đông, ngay cả trong trường hợp có tai nạn xảy ra. Các vận động viên cùng những cá nhân liên quan sẽ sinh hoạt trong các "vòng tròn khép kín" ngăn cách họ với người dân Trung Quốc.
Theo giáo sư Jin Dong-yan từ Đại học Hong Kong, chiến lược "Zero Covid-19" của Trung Quốc về lâu dài "không bền vững và không cần thiết".
"Sự xuất hiện của biến chủng Omicron có thể khiến việc tiếp tục theo đuổi chiến lược này trở nên thách thức hơn", vị chuyên gia nhận định.
Ông ví Trung Quốc đại lục, không như Hong Kong hay Đài Loan, là một con tàu cỡ lớn rất khó đổi hướng. Việc tiếp tục hay từ bỏ "Zero Covid-19" đều không dễ dàng.
Chen Xi - công tác tại Trường y tế công cộng Yale - nói rằng mặc dù tiếp tục kiên định với chính sách “Zero Covid-19”, giới chức Trung Quốc cũng chuẩn bị cho phương án dự phòng. “Nhiều người nghĩ rằng Trung Quốc chỉ đang quyết liệt loại bỏ virus trong cộng đồng, nhưng theo quan điểm của tôi, họ cũng đang quan sát và chờ đợi", ông Chen Xi nói.
Theo ông, nhiều tổ chức tư vấn chính sách của Trung Quốc đang xem xét các mối nguy của biến chủng mới, cũng như đánh giá mức độ sẵn sàng của Trung Quốc trong trường hợp Omicron lan rộng. Những dữ liệu như vậy rất quan trọng đối với quyết định mở cửa trở lại của Bắc Kinh, ông cho biết.
