Thanh tra Chính phủ vừa ban hành kết luận thanh tra về việc chấp hành pháp luật trong công tác quy hoạch, quản lý và sử dụng đất đai, quản lý và khai thác tài nguyên khoáng sản, bảo vệ môi trường trên địa bàn tỉnh Kiên Giang (thời kỳ 2011 - 2017). Chỉ ra hàng loạt sai phạm trong công tác quản lý Nhà nước, cơ quan này kiến nghị thu hồi nhiều dự án, xem xét trách nhiệm lãnh đạo địa phương.
Buông lỏng quản lý để dân lấn đất rừng
Theo Thanh tra Chính phủ, thời kỳ từ năm 2011-2014, toàn bộ 145/145 đơn vị hành chính cấp xã trên địa bàn tỉnh Kiên Giang không lập quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất chi tiết do quy hoạch sử dụng đất cấp huyện chậm được phê duyệt.
Ngoài ra, địa phương chậm triển khai thực hiện điều chỉnh quy hoạch xây dựng phân khu chức năng trong Khu kinh tế Phú Quốc, dẫn đến Ban Quản lý Khu kinh tế Phú Quốc giao đất, cho thuê đất đối với một số tổ chức để thực hiện dự án đầu tư chưa phù hợp hoặc vượt diện tích so với chỉ tiêu sử dụng đất đã được Thủ tướng phê duyệt.
 |
| Tình trạng các hộ dân lấn chiếm đất rừng diễn ra trong một thời gian dài nhưng chậm được ngăn chặn xử lý. Ảnh: Việt Tường. |
Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Ban Quản lý rừng phòng hộ Phú Quốc và Vườn Quốc gia Phú Quốc đã buông lỏng quản lý rừng, dẫn tới tình trạng các hộ dân lấn chiếm đất rừng diễn ra trong một thời gian dài nhưng chậm được ngăn chặn xử lý.
UBND tỉnh Kiên Giang cũng không giao cho chủ rừng hoặc đơn vị có chức năng khai thác mà để Công ty Cổ phần Đầu tư phát triển du lịch Phú Quốc khai thác tận thu gỗ rừng tại dự án Khu du lịch sinh thái Bãi Dài, dẫn đến nguy cơ gây thất thoát gần 13.000 m gỗ. Hiện nay, UBND tỉnh đã tổ chức phân loại, định giá số lượng gỗ và công ty này đã nộp vào ngân sách nhà nước hơn 16 tỷ đồng tiền tận thu gỗ.
Cũng theo Thanh tra Chính phu, việc UBND tỉnh Kiên Giang ban hành văn bản xác định không thiết lập hành lang bảo vệ bờ biển tại 20 bãi biển trên đảo Phú Quốc là chưa phù hợp với quy định tại Luật Tài nguyên, Môi trường biển và Hải đảo; thiết lập hành lang biển tại Khu vực Bãi Trường, huyện Phú Quốc chưa phù hợp với quy hoạch chung được Thủ tướng phê duyệt.
Chủ tịch tỉnh phê duyệt giá đất trái thẩm quyền
Kết luận thanh tra cũng nêu trong thời kỳ thanh tra (đặc biệt từ 2016 đến tháng 6/2018), UBND huyện Phú Quốc và UBND các xã, thị trấn trực thuộc buông lỏng quản lý về đất đai, để nhiều tổ chức, cá nhân xây dựng hạ tầng trái phép trên đất nông nghiệp.
Sở Tài nguyên và Môi trường Kiên Giang cho phép tách hơn 17.800 thửa đất nông nghiệp trên địa bàn huyện Phú Quốc không vì mục đích sản xuất nông nghiệp, dẫn tới tình trạng chuyển nhượng quyền sử dụng đất nông nghiệp diễn ra hết sức phức tạp, gây khó khăn trong công tác quản lý đất đai.
 |
| Tình hình vi phạm, sử dụng đất đai trên địa bàn huyện Phú Quốc, Kiên Giang diễn biến phức tạp. Đặc biệt là tình hình chuyển nhượng quyền sử dụng đất trái phép, lấn chiếm đất rừng, tự ý phân lô tách thửa, tự ý chuyển đổi mục đích sử dụng đất. Ảnh: Hoàng Hà. |
Chủ tịch UBND tỉnh Kiên Giang trong giai đoạn 1/1/2016-31/12/2017 đã phê duyệt không đúng thẩm quyền đơn giá đất cụ thể để làm căn cứ thu tiền sử dụng đất, tiền thuê đất đối với 16 dự án đầu tư.
Sở Tài chính tỉnh cũng xác định sai giá đất với Công ty Cổ phần Sài Gòn Sovico Phú Quốc - chủ đầu tư Dự án Khu du lịch sinh thái đảo Phú Quốc và phải truy thu về cho ngân sách Nhà nước gần 18 tỷ đồng.
UBND tỉnh Kiên Giang xác nhận ưu đãi, hỗ trợ đầu tư bổ sung cho Công ty TNHH Ngôi Sao chưa đúng quy định, dẫn đến phải truy thu về cho ngân sách Nhà nước số tiền hơn 62 tỷ đồng.
Cục Thuế giảm 50% tiền sử dụng đất đối với chủ đầu tư của một số dự án trên địa bàn huyện Phú Quốc chưa phù hợp, cần phải thu hồi về ngân sách gần 256 tỷ đồng; miễn tiền thuê đất trong thời gian xây dựng cơ bản đối với 10 dự án đầu tư khi chưa đủ điều kiện, phải thu hồi về ngân sách hơn 53 tỷ đồng; miễn tiền thuê đất với 6 tổ chức chưa phù hợp, phải thu hồi về cho ngân sách hơn 93 tỷ đồng.
UBND tỉnh Kiên Giang cho phép gia hạn nộp tiền sử dụng đất đối với Công ty Cổ phần Đầu tư phát triển du lịch Phú Quốc chưa phù hợp với quy định, cần phải truy thu về cho ngân sách gần 19 tỷ đồng; chỉ đạo không phạt chậm nộp đối với Công ty Cổ phần Sài Gòn Sovico Phú Quốc trái thẩm quyền, cần phải truy thu về cho ngân sách hơn 46 tỷ đồng.
Cục Thuế không phạt chậm nộp đối với một số tổ chức vi phạm; tính tiền thuê đất chưa chính xác, chưa điều chỉnh đơn giá thuê đất theo quy định, cần phải thu hồi về cho ngân sách nhà nước số tiền hơn 255 tỷ đồng.
Kiến nghị thu hồi 43 dự án
Theo Thanh tra Chính phủ, Chủ tịch UBND tỉnh Kiên Giang thời kỳ 2011-2017 phải chịu trách nhiệm trong công tác chỉ đạo, điều hành chung; thủ trưởng các sở, ngành và chủ tịch UBND các huyện, thành phố trực thuộc chịu trách nhiệm chính đối với vi phạm, thiếu sót đã nêu tại kết luận thanh tra.
Chủ tịch và các Phó chủ tịch UBND tỉnh Kiên Giang có liên quan cần kiểm điểm trách nhiệm để xảy ra những thiếu sót, vi phạm, đồng thời phải làm rõ trách nhiệm và có hình thức xử lý nghiêm minh đối với các tập thể, cá nhân có sai phạm.
Cơ quan này kiến nghị cần khẩn trương chấn chỉnh các tồn tại, khuyết điểm trong công tác quản lý nhà nước về đất đai; chấm dứt việc giao đất, cho thuê đất, chuyển mục đích sử dụng đất trái với quy hoạch sử dụng đất được cấp có thẩm quyền phê duyệt và khẩn trương báo cáo Bộ Xây dựng, Thủ tướng phương án điều chỉnh Quy hoạch chung của huyện đảo Phú Quốc theo định hướng phát triển thành đơn vị kinh tế - hành chính đặc biệt.
 |
| Thanh tra Chính phủ kiến nghị thu hồi 43 dự án vi phạm pháp luật về đầu tư và chậm triển khai. Ảnh: Việt Tường. |
Tỉnh Kiên Giang cũng cần đối chiếu, rà soát lại các dự án đã được giao đất, cho thuê đất, chuyển mục đích sử dụng đất, kiên quyết thu hồi đối với các trường hợp không phù hợp với định hướng đã được Thủ tướng đồng ý.
Đặc biệt, Thanh tra Chính phủ kiến nghị cương quyết thu hồi chủ trương đầu tư hoặc thu hồi dự án gắn với thu hồi quyền sử dụng đất đối với 43 dự án đầu tư chậm triển khai, vi phạm pháp luật về đầu tư.
Chủ tịch tỉnh cần chỉ đạo thanh tra việc cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất đối với các hộ gia đình, cá nhân liên quan đến đất rừng thuộc Vườn Quốc gia và Rừng phòng hộ Phú Quốc; xử lý kiên quyết các công trình trên đất nông nghiệp và thanh tra công tác thu hồi, bồi thường, hỗ trợ tái định cư để thực hiện các dự án ở Phú Quốc.
Ngoài ra, cơ quan thanh tra đề nghị tỉnh nghiêm túc rút kinh nghiệm, kiểm điểm các tổ chức, cá nhân liên quan việc chậm xử lý các hành vi vi phạm pháp luật về khoáng sản của Công ty xi măng Hà Tiên 1 và Công ty TNHH Siam City.
